מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "אדר א'"
קפיצה לניווט
קפיצה לחיפוש
ק
החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע"
(פארברייטערט) |
ק (החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע") |
||
| (8 צווישנדיגע ווערסיעס פונעם זעלבן באַניצער נישט געוויזן) | |||
| שורה 7: | שורה 7: | ||
==אין דער לוח== | ==אין דער לוח== | ||
{{הויפט ארטיקל|עיבור יאר}} | {{הויפט ארטיקל|עיבור יאר}} | ||
דער אידישער יאר איז בעיקר באזירט אויף צוועלף חדשים פון די [[לבנה]] באנייאונג, וואס קומט אויס ארום 354 טעג{{הערה|{{בבלי|ערכין|ט|ב}}}}. דער פסוק זאגט אבער "שמור את חודש '''האביב''' ועשית פסח לה' אלוקיך"{{הערה|{{תנ"ך|דברים|טז|א}}}}, וואס באדייט אז דער קאלענדאר דארף שטימען אויך מיט'ן [[זון]] יאר פון ארום 365 טעג, כדי [[פסח]] זאל אלעמאל אויספאלן אין [[פרילינג]] צייט. דער אונטערשייד צווישן די לבנה יאר און זון יאר, וואס קומט אויס ארום עלף טעג{{ | דער אידישער יאר איז בעיקר באזירט אויף צוועלף חדשים פון די [[לבנה]] באנייאונג, וואס קומט אויס ארום 354 טעג{{הערה|{{בבלי|ערכין|ט|ב}}}}. דער פסוק זאגט אבער "שמור את חודש '''האביב''' ועשית פסח לה' אלוקיך"{{הערה|{{תנ"ך|דברים|טז|א}}}}, וואס באדייט אז דער קאלענדאר דארף שטימען אויך מיט'ן [[זון]] יאר פון ארום 365 טעג, כדי [[פסח]] זאל אלעמאל אויספאלן אין [[פרילינג]] צייט. דער אונטערשייד צווישן די לבנה יאר און זון יאר, וואס קומט אויס ארום עלף טעג{{ביאור|פינקטליכער: ארום צען טעג און 21 שעות (365.242-354.367).}}, זאמלט זיך אן פון יאר צו יאר און דארף ווערן 'פארראכטן' דורך צולייגן א חודש יעדע פאר יאר - אן אקט וואס ווערט אנגערופן "עיבור השנה". אין דער באשטימטער אידישער לוח לויפן די יארן אין א ציקל פון ניינצן יאר, אין וועלכע די עיבור יארן זענען דריי (און צומאל צוויי) יאר אפגערוקט איין פון אנדערן{{ביאור|פינקטליכער: די יארן 3, 6, 8, 11, 14, 17, און 19 זענען באשטימט אלס עיבור יארן.}}. | ||
דער צוגעלייגטער חודש דארף זיין דווקא פון אדר{{הערה|{{בבלי|סנהדרין|יב|א}}}}. | דער צוגעלייגטער חודש דארף זיין דווקא פון אדר{{הערה|{{בבלי|סנהדרין|יב|א}}}}. | ||
| שורה 39: | שורה 39: | ||
די יארן בעפאר א אינגל ווערט [[בר מצוה]] (און א מיידל [[בת מצוה]]) רעכענען זיך מיט דער חודש העיבור - און אויב איז ער געבוירן אין א שנה פשוטה און דרייצן יאר דערויף איז אן עיבור יאר, ווערט ער בר מצוה אין אדר ב'{{הערה|הגהות מרדכי, יבמות סימן קט"ו; {{שלחן ערוך|אורח חיים|נה|ט}}.}}. לויט איין דעה, אפילו אויב איז ער געבוירן אין א שנה מעוברת אין אדר א', און דרייצן יאר דערויף איז אויך אן עיבור יאר, ווערט ער בר מצוה אין אדר ב'{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|נה|מפרש=מגן אברהם|סק=י}}}}; די פוסקים קריגן אבער דערויף{{הערה|שו"ת מהר"י מינץ, סימן ט; שבות יעקב, חלק א סימן ט; ערוך השולחן און משנה ברורה און אנדערע אחרונים, אורח חיים סימן נ"ה.}}. פון די אנדערע זייט, לויט איין דעה ווערט מען אלעמאל בר מצוה אין אדר א', אויך ווען געבוירן אין אדר פון א שנה פשוטה{{הערה|שו"ת מהר"ש הלוי, אורח חיים סימן ט"ז}}. | די יארן בעפאר א אינגל ווערט [[בר מצוה]] (און א מיידל [[בת מצוה]]) רעכענען זיך מיט דער חודש העיבור - און אויב איז ער געבוירן אין א שנה פשוטה און דרייצן יאר דערויף איז אן עיבור יאר, ווערט ער בר מצוה אין אדר ב'{{הערה|הגהות מרדכי, יבמות סימן קט"ו; {{שלחן ערוך|אורח חיים|נה|ט}}.}}. לויט איין דעה, אפילו אויב איז ער געבוירן אין א שנה מעוברת אין אדר א', און דרייצן יאר דערויף איז אויך אן עיבור יאר, ווערט ער בר מצוה אין אדר ב'{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|נה|מפרש=מגן אברהם|סק=י}}}}; די פוסקים קריגן אבער דערויף{{הערה|שו"ת מהר"י מינץ, סימן ט; שבות יעקב, חלק א סימן ט; ערוך השולחן און משנה ברורה און אנדערע אחרונים, אורח חיים סימן נ"ה.}}. פון די אנדערע זייט, לויט איין דעה ווערט מען אלעמאל בר מצוה אין אדר א', אויך ווען געבוירן אין אדר פון א שנה פשוטה{{הערה|שו"ת מהר"ש הלוי, אורח חיים סימן ט"ז}}. | ||
צומאל קען אויסקומען אז איין קינד זאל ווערן בר מצוה שפעטער ווי דער וואס איז געבוירן נאך אים. צום ביישפיל: אויב זענען זיי געבוירן אין אן עיבור יאר, איינער אין כ"ט אדר א' און דער צווייטער אין אנהייב אדר ב', און דרייצן יאר דערויף איז א שנה פשוטה, וועט דער צווייטער ווערן בר מצוה אין אנהייב אדר און דער ערשטער אין כ"ט אדר{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|נה|י}}}}. לגבי נעמען א דאפלטע חלק [[ירושה]], איז דער ערשטער דער [[בכור]]{{הערה|שו"ת מהר"י מינץ, סימן ט}}. | |||
א קינד וואס איז געבוירן ל' אדר א', און דרייצן יאר דערויף איז א שנה פשוטה, איז א מחלוקת אחרונים צי ער ווערט בר מצוה [[ל' שבט]]{{הערה|שו"ת בנין ציון, חלק א' סימן קנ"א; שו"ת משפטיך ליעקב, סימן י"ג; שו"ת ויען יוסף, סימן ל"ג; שו"ת ויען דוד, חלק א' סימן י"א; שו"ת מנחת יצחק, חלק ו סימן ח; ילקוט יוסף, [http://yalkut.info/הלכות-פורים/מהלכות-חודש-אדר.htm מהלכות חודש אדר], סעיף ט.}} אדער [[א' ניסן]]{{הערה|רבי יחיאל אברהם זילבער, בירור הלכה, אורח חיים סימן נ"ה ([https://hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?req=50532&pgnum=148 מהדורא קמא עמוד ק"מ], [https://hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?req=50535&pgnum=141 מהדורא תניינא עמוד קל"ז] אין נאמען פון [[רבי יעקב ישראל קאניעווסקי]] און אזוי אויך [https://hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?req=50537&pgnum=53 מהדורא תליתאה עמוד מ"ט]); שו"ת עמק התשובה, חלק ב' סימן ה'; שו"ת אגרות משה, יורה דעה חלק ג' סימן קנ"ט.}}. א קינד וואס איז געבוירן ל' שבט אין א שנה פשוטה, און דרייצן יאר דערויף איז אן עיבור יאר, איז א מחלוקת האחרונים צי ער ווערט בר מצוה ל' שבט{{הערה|שו"ת שבט הלוי, חלק י' סימן ק"ה, אין נאמען פון [[רבי יהושע לייב דיסקין]] און [[רבי שמואל סאלאנט]].}} אדער ל' אדר א'{{הערה|שו"ת בנין ציון, חלק א' סימן קנ"א; [[רבי שלמה זלמן אויערבאך]], הליכות שלמה מועדים א, פרק א' הערה 99.}}. | א קינד וואס איז געבוירן ל' אדר א', און דרייצן יאר דערויף איז א שנה פשוטה, איז א מחלוקת אחרונים צי ער ווערט בר מצוה [[ל' שבט]]{{הערה|שו"ת בנין ציון, חלק א' סימן קנ"א; שו"ת משפטיך ליעקב, סימן י"ג; שו"ת ויען יוסף, סימן ל"ג; שו"ת ויען דוד, חלק א' סימן י"א; שו"ת מנחת יצחק, חלק ו סימן ח; ילקוט יוסף, [http://yalkut.info/הלכות-פורים/מהלכות-חודש-אדר.htm מהלכות חודש אדר], סעיף ט.}} אדער [[א' ניסן]]{{הערה|רבי יחיאל אברהם זילבער, בירור הלכה, אורח חיים סימן נ"ה ([https://hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?req=50532&pgnum=148 מהדורא קמא עמוד ק"מ], [https://hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?req=50535&pgnum=141 מהדורא תניינא עמוד קל"ז] אין נאמען פון [[רבי יעקב ישראל קאניעווסקי]] און אזוי אויך [https://hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?req=50537&pgnum=53 מהדורא תליתאה עמוד מ"ט]); שו"ת עמק התשובה, חלק ב' סימן ה'; שו"ת אגרות משה, יורה דעה חלק ג' סימן קנ"ט.}}. א קינד וואס איז געבוירן ל' שבט אין א שנה פשוטה, און דרייצן יאר דערויף איז אן עיבור יאר, איז א מחלוקת האחרונים צי ער ווערט בר מצוה ל' שבט{{הערה|שו"ת שבט הלוי, חלק י' סימן ק"ה, אין נאמען פון [[רבי יהושע לייב דיסקין]] און [[רבי שמואל סאלאנט]].}} אדער ל' אדר א'{{הערה|שו"ת בנין ציון, חלק א' סימן קנ"א; [[רבי שלמה זלמן אויערבאך]], הליכות שלמה מועדים א, פרק א' הערה 99.}}. | ||
| שורה 48: | שורה 48: | ||
== סימבאלן און אייגנשאפטן == | == סימבאלן און אייגנשאפטן == | ||
לויט רוב מקורות איז דער [[גלגל המזלות|מזל]] פון דעם חודש [[מזל דגים]], ווי פון חודש אדר בכלל{{הערה|יערות דבש, חלק ב' דרוש ב'; בני יששכר, מאמרי חודש אדר, מאמר א' אות י"א און מאמר ד' אות י"א; שפת אמת, ליקוטים לר"ח אדר.}}. לויט איין מקור איז עס [[מזל דלי]], ווי דער געווענליכער חודש שבט. | [[טעקע:PiscesTzippori.jpg|קליין|לינקס|דער מזל דגים פון חודש אדר, א טייל פון דעם מאזאאיק אין דער אלטער [[בית הכנסת]] אין [[ציפורי]]]] | ||
לויט רוב מקורות איז דער [[גלגל המזלות|מזל]] פון דעם חודש [[מזל דגים]], ווי פון חודש אדר בכלל{{הערה|יערות דבש, חלק ב' דרוש ב'; בני יששכר, מאמרי חודש אדר, מאמר א' אות י"א און מאמר ד' אות י"א; שפת אמת, ליקוטים לר"ח אדר.}}. לויט איין מקור איז עס [[מזל דלי]], ווי דער געווענליכער חודש שבט{{הערה|לבוש, אורח חיים סימן תרפ"ה סעיף א'}}. | |||
לויט דער [[זוהר]], איז דער חודש קעגן [[שבט אשר]]{{הערה|{{זוהר|א|קעג|א}}. אזוי שטייט אויך אין ויקח משה, נאך פרשת ויחי}}. לויט אנדערע, איז עס קעגן [[שבט נפתלי]]{{הערה|{{ילקוט שמעוני|שמות|תיח}}; מאמר כליל תכלת להאר"י, סוף ספר יצירה; פירוש הגר"א, סוף ספר יצירה; פרי צדיק, מאמרי ראש חודש אייר.}}, אדער קעגן [[שבט זבולון]]{{הערה|יערות דבש חלק א', סוף דרוש ב'}}, אדער קעגן [[שבט יוסף]]{{הערה|קדושת לוי, שמות כ, ב, געברענגט אין יפה ללב סימן תרצ"ז}}. | לויט דער [[זוהר]], איז דער חודש קעגן [[שבט אשר]]{{הערה|{{זוהר|א|קעג|א}}. אזוי שטייט אויך אין ויקח משה, נאך פרשת ויחי}}. לויט אנדערע, איז עס קעגן [[שבט נפתלי]]{{הערה|{{ילקוט שמעוני|שמות|תיח}}; מאמר כליל תכלת להאר"י, סוף ספר יצירה; פירוש הגר"א, סוף ספר יצירה; פרי צדיק, מאמרי ראש חודש אייר.}}, אדער קעגן [[שבט זבולון]]{{הערה|יערות דבש חלק א', סוף דרוש ב'}}, אדער קעגן [[שבט יוסף]]{{הערה|קדושת לוי, שמות כ, ב, געברענגט אין יפה ללב סימן תרצ"ז. רבי פינחס ברבי יעקב הכהן, וועלכער רעכנט חודש שבט קעגן שבט יוסף, דערמאנט אבער אפרים ומנשה אין [https://maagarim.hebrew-academy.org.il/Pages/PMain.aspx?mishibbur=939001&mm15=000013000000 קידוש ירחים לאדר א'].}}. | ||
==מועדים וזמנים== | ==מועדים וזמנים== | ||
* '''[[ז' אדר]]''' – דער טאג פון [[משה רבינו]]'ס געבורט און פטירה, וואס ווערט באצייכנט אין פיל קהילות מיט פארשידענע מנהגים, ווערט לויט טייל איינגעהאלטן אין אדר א' (זעט אויבן). | * '''[[ז' אדר]]''' – דער טאג פון [[משה רבינו]]'ס געבורט און פטירה, וואס ווערט באצייכנט אין פיל קהילות מיט פארשידענע מנהגים, ווערט לויט טייל איינגעהאלטן אין אדר א' (זעט אויבן). | ||
* '''[[פורים קטן]]''' – [[י"ד אדר א'|י"ד]] און [[ט"ו אדר א']], ווען עס גייען אן געוויסע הלכות און מנהגים פון פרייד לויט טייל מקורות. | * '''[[פורים קטן]]''' – [[י"ד אדר א'|י"ד]] און [[ט"ו אדר א']], ווען עס גייען אן געוויסע הלכות און מנהגים פון פרייד לויט טייל מקורות. | ||
* '''[[שבת שקלים]]''' – דער ערשטער פון די [[ארבע פרשיות]]. געפאלט אויס רוב עיבור יארן אין לעצטן שבת פון חודש אדר א'{{ביאור|אין [[החא יאר]]ן פאלט אויס [[א' אדר ב']] אום שבת, און מען ליינט דאן פרשת שקלים.}}. | |||
==זעט אויך== | ==זעט אויך== | ||
| שורה 65: | שורה 67: | ||
* {{היברובוקס|הרב יחזקאל אשר שטערנליכט|קול התורה|49003|page=487|קעפל=בענין בר מצוה ויום זכרון בשנה מעוברת|באנד=נח|שנת הוצאה=אדר תשס"ה|סופיקס=יא}} | * {{היברובוקס|הרב יחזקאל אשר שטערנליכט|קול התורה|49003|page=487|קעפל=בענין בר מצוה ויום זכרון בשנה מעוברת|באנד=נח|שנת הוצאה=אדר תשס"ה|סופיקס=יא}} | ||
== | ==דרויסנדיגע לינקס== | ||
* {{קישור כללי| | * {{קישור כללי|אדרעס=https://www.dirshu.co.il/האם-מרבים-בשמחה-מאדר-א/|קעפל=האם "מרבים בשמחה" מאדר א'?|זייטל=דרשו|דאטום=יאנואר 3, 2016}} | ||
==נאטיצן== | |||
{{ביאורים}} | |||
==רעפערענצן== | ==רעפערענצן== | ||
| שורה 74: | שורה 79: | ||
[[קאַטעגאָריע:חדשים]] | [[קאַטעגאָריע:חדשים]] | ||
[[קאַטעגאָריע:עיבור יארן]] | [[קאַטעגאָריע:עיבור יארן]] | ||
[[קאַטעגאָריע:המכלול ארטיקלען]] | |||
[[he:אדר א']] | [[he:אדר א']] | ||