אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "ה'תשפ"ד"

2,182 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 1 יאָר
ק
החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע"
(אפדעיט)
ק (החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע")
 
(12 מיטלסטע ווערסיעס פון 2 באַניצער נישט געוויזן.)
שורה 3: שורה 3:
==געשעענישן==
==געשעענישן==
===תשרי===
===תשרי===
* [[א' תשרי]] – די מיליטערישע רעגירונגען פון [[ניזשער]], [[מאלי|מאַלי]] און [[בורקינע פאסא|בורקינע פאַסאָ]] חתמ'ען אַ קעגנזייטיגער פאַרטיידיגונג פּאַקט, גערופן די אַליאַנץ פון סאַהעל שטאַטן, אין פאל פון אן אינערליכע אויפשטאנד אָדער א דרויסנדע מיליטערישע אַגרעסיע {{ענ|Alliance of Sahel States}}.
* [[א' תשרי]] – די מיליטערישע רעגירונגען פון [[ניזשער]], [[מאלי|מאַלי]] און [[בורקינע פאסא|בורקינע פאַסאָ]] חתמ'ען אַ קעגנזייטיגער פאַרטיידיגונג פּאַקט, גערופן די אַליאַנץ פון סאַהעל שטאַטן, אין פאל פון אן אינערליכע אויפשטאנד אָדער א דרויסנדיגע מיליטערישע אַגרעסיע {{ענ|Alliance of Sahel States}}.
* [[ד' תשרי]] – [[אזערביידזשאן]] הייבט אָן א צוויי טאָגיגע מיליטערישע אָפענסיווע קעגן [[ארמעניע|ארמענער]] אין [[נאַגאָרנאָ קאַראַבאַך]] {{העב|כיבוש נגורנו קרבאך (2023)}}.
* [[ד' תשרי]] – [[אזערביידזשאן]] הייבט אָן א צוויי טאָגיגע מיליטערישע אָפענסיווע קעגן [[ארמעניע|ארמענער]] אין [[נאגארנא קאראבאך|נאַגאָרנאָ קאַראַבאַך]] {{העב|כיבוש נגורנו קרבאך (2023)}}.
* [[ז' תשרי]] – [[רוסישע אינוואזיע אויף אוקראינע]]: די הויפטקווארטיר פון די שווארצע ים פלאטע אין סעוואַסטאָפּאָל, קרים ווערט אטאקירט דורך אוקראינע מיסילס {{ענ|2023 missile strike on the Sevastopol Naval Base}}.
* [[ז' תשרי]] – [[רוסישע אינוואזיע אויף אוקראינע]]: די הויפטקווארטיר פון די שווארצע ים פלאטע אין סעוואַסטאָפּאָל, קרים ווערט אטאקירט דורך אוקראינע מיסילס {{ענ|2023 missile strike on the Sevastopol Naval Base}}.
* [[י"א תשרי]] – א געשאצטע 170 מענטשן אומגעקומען און איבער 300 פארוואונדעט דורכאויס אן אויפרייס אין א גאז סטאנציע אין נאגארנא קאראבאך {{ענ|Berkadzor fuel depot explosion}}.
* [[י"א תשרי]] – א געשאצטע 170 מענטשן אומגעקומען און איבער 300 פארוואונדעט דורכאויס אן אויפרייס אין א גאז סטאנציע אין נאגארנא קאראבאך {{ענ|Berkadzor fuel depot explosion}}.
שורה 25: שורה 25:


===כסלו===
===כסלו===
* [[ד' כסלו]] – איין [[צה"ל]] זעלנער אומגעקומען און 51 מענטשן פארוואונדעט אין א שיסעריי אטאקע {{העב|פיגוע הירי במחסום המנהרות}}.
* [[ד' כסלו]] – איין [[צה"ל]] זעלנער אומגעקומען און פינף מענטשן פארוואונדעט אין א שיסעריי אטאקע {{העב|פיגוע הירי במחסום המנהרות}}.
* [[ט' כסלו]] – [[2023 מדינת ישראל–חאמאס קריג]]: [[חאמאס]] און [[מדינת ישראל]] גייען איין אויף א טיילווייזע, פיר-טאגיגע, [[וואפן שטילשטאנד]], דורכאויס וועלכע צענדליגע משכונות געהאלטן אין [[עזה פאס]] וועלן ווערן ארויסגעלאזט אין אויסטויש פאר ארעסטירטע פאלעסטינער.
* [[ט' כסלו]] – [[2023 מדינת ישראל–חאמאס קריג]]: [[חאמאס]] און [[מדינת ישראל]] גייען איין אויף א טיילווייזע, פיר-טאגיגע, [[וואפן שטילשטאנד]], דורכאויס וועלכע צענדליגע משכונות געהאלטן אין [[עזה פאס]] וועלן ווערן ארויסגעלאזט אין אויסטויש פאר ארעסטירטע פאלעסטינער.
* [[י"ז כסלו]] – [[בראזיל]] מעלדט אז עס וועט זיך אנשליסן אין [[אפעק]]{{הערה|1={{Cite web |last=Iordache |first=Ruxandra |date=2023-11-30 |title=Brazil set to join the influential OPEC+ oil producers' alliance |url=https://www.cnbc.com/2023/11/30/brazil-set-to-join-the-influential-opec-oil-producers-alliance.html |access-date=2023-11-30 |website=CNBC |language=en |archive-date=30 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231130203311/https://www.cnbc.com/2023/11/30/brazil-set-to-join-the-influential-opec-oil-producers-alliance.html |url-status=live }}|כיוון=שמאל}}.
* [[י"ז כסלו]] – שיסעריי אטאקע נעבן [[ירושלים]] ברענגט אום דריי, און נאך א בירגער וועלכער שיסט דעם [[טעראריסט]] ווערט בטעות אומגעברענגט דורך א זעלנער {{העב|פיגוע הירי ביציאה מירושלים}}.
* י"ז כסלו – [[בראזיל]] מעלדט אז עס וועט זיך אנשליסן אין [[אפעק]]{{הערה|1={{Cite web |last=Iordache |first=Ruxandra |date=2023-11-30 |title=Brazil set to join the influential OPEC+ oil producers' alliance |url=https://www.cnbc.com/2023/11/30/brazil-set-to-join-the-influential-opec-oil-producers-alliance.html |access-date=2023-11-30 |website=CNBC |language=en |archive-date=30 November 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231130203311/https://www.cnbc.com/2023/11/30/brazil-set-to-join-the-influential-opec-oil-producers-alliance.html |url-status=live }}|כיוון=שמאל}}.
* [[כ' כסלו]] – דער מאראפי [[וואולקאן]] בארג אין [[אינדאנעזיע]] רייסט אויף, אומברענגנדיג 23 מענטשן {{ענ|2023 eruption of Mount Marapi}}.
* [[כ"ג כסלו]] – [[גוגל]] געבט ארויס א נייע שפראך מאדעל פאר [[קינסטליכע אינטעליגענץ]] {{ענ|Gemini (language model)}} וואס וועט אנגעבליך פארנעמען אן אינטעגראלן טייל אין [[גוגל (זוכמאשין)|זוכעניש]] און אנדערע געצייג{{הערה|1={{Cite news |date=2023-12-06 |title=Google claims new Gemini AI 'thinks more carefully' |language=en-GB |url=https://www.bbc.com/news/technology-67630454 |access-date=2023-12-07 |archive-date=6 December 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231206173245/https://www.bbc.com/news/technology-67630454 |url-status=live }}|כיוון=שמאל}}
* [[כ"ג כסלו]] – [[גוגל]] געבט ארויס א נייע שפראך מאדעל פאר [[קינסטליכע אינטעליגענץ]] {{ענ|Gemini (language model)}} וואס וועט אנגעבליך פארנעמען אן אינטעגראלן טייל אין [[גוגל (זוכמאשין)|זוכעניש]] און אנדערע געצייג{{הערה|1={{Cite news |date=2023-12-06 |title=Google claims new Gemini AI 'thinks more carefully' |language=en-GB |url=https://www.bbc.com/news/technology-67630454 |access-date=2023-12-07 |archive-date=6 December 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231206173245/https://www.bbc.com/news/technology-67630454 |url-status=live }}|כיוון=שמאל}}
===טבת===
* [[כ' טבת]]  –  אן [[ערדציטערניש]] באטרעפט די מערב ברעג פון [[יאפאן]], ווערנדיג נאכגעפאלגט מיט איבער 155 ציטערנישן אין קומענדיגן מעת לעת. ווייניגסטענס 221 מענטשן קומען אום און 1,120 פארוואונדעט {{העב|רעידת האדמה בים יפן (2024)}}.
===שבט===
* [[ב' שבט]] – אן [[אמעריקאנישער פלאט|אמעריקאנער]]-געפירטע קאאליציע אטאקירן צילן פון חות'י רעבעלן אין [[תימן]], נאך זייערע אנגייענדע אטאקעס אויף שיפן אין [[ים סוף|רויטן ים]] {{העב|המתקפה האווירית בתימן (2024)}}.
* [[ד' שבט]] – מארגרעט די צווייטע, קעניגין פון [[דענמארק]], טרעט אפ פון טראן צום 52'סטן יארטאג פון איר קרוינונג; קרוין-פרינץ פרעדעריק נעמט איבער אלס פרעדעריק דער 10'טער {{ענ|הוויתור על הכס של מרגרטה השנייה}}.


==נפטר געווארן==
==נפטר געווארן==
* [[ח' תשרי]] – [[הרב צוריאל שקד]], עלטסטער מנהיג פון אידן פון [[טריפאלי]]
* [[ח' תשרי]] – [[הרב צוריאל שקד]], עלטסטער מנהיג פון אידן פון [[טריפאלי]]
* [[י"א חשון]] – [[רבי ברוך מרדכי אזרחי]], [[ראש ישיבה|ראש ישיבת]] עטרת ישראל, פון די הויפט מיטגלידער פון [[מועצת גדולי התורה]] פון [[דגל התורה]], און מיטגליד פון נשיאות [[ועד הישיבות]] און [[מפעל הש"ס]], מחבר פון "ברכת מרדכי" (געבוירן [[ה'תרפ"ט]])
* [[י"א חשון]] – [[רבי ברוך מרדכי אזרחי]], [[ראש ישיבה|ראש ישיבת]] עטרת ישראל, פון די הויפט מיטגלידער פון [[מועצת גדולי התורה]] פון [[דגל התורה]], און מיטגליד פון נשיאות [[ועד הישיבות]] און [[מפעל הש"ס]], מחבר פון "ברכת מרדכי" (געבוירן [[ה'תרפ"ט]])
* [[כ"ב טבת]] – [[רבי מתתיהו סאלאמאן]], [[משגיח]] אין די ישיבות פון [[ישיבת בית יוסף (געיטסהעד)|געיטסהעד]] און [[בית מדרש גבוה|לעיקוואוד]], און פון די מנהיגים פון חרד'ישן אידנטום אין די [[פאראייניגטע שטאטן]] (געבוירן [[ה'תרצ"ז]])
* [[י"ז סיון]] – [[רבי משה וואלפסאן]], משגיח פון ישיבה [[תורה ודעת]] און רב פון אמונת ישראל (געבוירן [[ה'תרפ"ה]])
* [[כ"ג סיון]] – [[רבי שרגא פייוויש האגער]], [[קאסוב (חסידות)|קאסובער]] רבי פון [[בארא פארק]] (געבוירן [[ה'תשי"ח]])


== ערווארטעטע געשעענישן ==
== ערווארטעטע געשעענישן ==
* [[ה' טבת]] – פארלאמענטארע וואלן אין [[סערביע]] {{ענ|2023 Serbian parliamentary election}}.
* [[ח' טבת]] – אלגעמיינע וואלן אין [[דעמאקראטישע רעפובליק פון קאנגא]] {{ענ|2023 Democratic Republic of the Congo general election}}
* [[ד' שבט]] – בערנארדא ארעוואלא {{העב|ברנרדו ארבאלו}} וועט ווערן איינגעשוואוירן אלס פרעזידענט פון [[גוואטעמאלע]]
* [[ד' שבט]] – בערנארדא ארעוואלא {{העב|ברנרדו ארבאלו}} וועט ווערן איינגעשוואוירן אלס פרעזידענט פון [[גוואטעמאלע]]
* [[י"ח שבט]] – פרעזידענט-וואלן אין [[פינלאנד]]
* [[י"ח שבט]] – פרעזידענט-וואלן אין [[פינלאנד]]
* [[כ"ה שבט]] – אלגעמיינע וואלן אין[[מאלי]] און [[על סאלוואדאר]]
* [[כ"ה שבט]] – אלגעמיינע וואלן אין [[מאלי]] און אין [[על סאלוואדאר]]
* [[כ"ט שבט]] – אלגעמיינע וואלן אין [[פאקיסטאן]] {{ענ|2024 Pakistani general election}}
* [[כ"ט שבט]] – אלגעמיינע וואלן אין [[פאקיסטאן]] {{ענ|2024 Pakistani general election}}
* [[ה' אדר א']] – אלגעמיינע וואלן אין [[אינדאנעזיע]] {{ענ|2024 Indonesian presidential election}}
* [[ה' אדר א']] – אלגעמיינע וואלן אין [[אינדאנעזיע]] {{ענ|2024 Indonesian presidential election}}
שורה 45: שורה 55:
* [[כ' אדר א']] – סיום [[מסכת בבא קמא]] אין דער [[דף היומי]]
* [[כ' אדר א']] – סיום [[מסכת בבא קמא]] אין דער [[דף היומי]]
* [[ט"ו אדר ב']] – [[ליקוי לבנה]], גענצליך זעבאר אין רוב פון די אמעריקאנע קאנטינענטן {{ענ|March 2024 lunar eclipse}}
* [[ט"ו אדר ב']] – [[ליקוי לבנה]], גענצליך זעבאר אין רוב פון די אמעריקאנע קאנטינענטן {{ענ|March 2024 lunar eclipse}}
* [[כ"ט אדר ב']] – [[גאנצע ליקוי חמה פון אפריל 8, 2024|גאנצע]] [[ליקוי חמה]], זעבאר דורכאויס [[צפון אמעריקע]] {{ענ|Solar eclipse of April 8, 2024}}
* [[כ"ט אדר ב']] – [[גאנצע ליקוי חמה פון אפריל 8, 2024|גאנצע]] [[ליקוי חמה]], זעבאר דורכאויס [[צפון אמעריקע]] {{העב|ליקוי החמה המלא ב-8 באפריל 2024}}
* [[כ"ז ניסן]] – אלגעמיינע וואלן אין [[פאנאמא]]
* [[כ"ז ניסן]] – אלגעמיינע וואלן אין [[פאנאמא]]
* [[י"א אייר]] – אלגעמיינע וואלן אין [[דאמיניקאנישע רעפובליק]]
* [[י"א אייר]] – אלגעמיינע וואלן אין [[דאמיניקאנישע רעפובליק]]