מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
101,725
רעדאגירונגען
ק
החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע"
(←נאכפאלגן: פארברייטערט) |
ק (החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע") |
||
| (20 מיטלסטע ווערסיעס פון 8 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע|1938 קאנפערענץ איבער די פליטים פון נאצי דייטשלאנד}} | |||
[[טעקע:Myron Taylor addresses the Évian Conference.jpg|קליין|מייראן טעילאר אדרעסירט די עוויאן קאנפערענץ]] | [[טעקע:Myron Taylor addresses the Évian Conference.jpg|קליין|מייראן טעילאר אדרעסירט די עוויאן קאנפערענץ]] | ||
די '''עוויאן קאנפערענץ''' איז געווען א צוזאמקום אין שטאט [[עוויאן]] {{אנ|Évian-les-Bains}}, [[פראנקרייך]], דורכאויס די טעג פון [[יולי]] [[יולי 6|6]]–[[יולי 15|15]] [[1938]], פאררופן דורך דעם [[פאראייניגטע שטאטן|אמעריקאנער]] פרעזידענט [[פרענקלין דעלאנאו רוזעוועלט|פרענקלין רוזעוועלט]] צו אדרעסירן די פראבלעם פון די [[דייטשלאנד|דייטש]]ע און [[עסטרייך|עסטרייכ]]ישע [[פליט]]ים וואס זענען אנטלאפן פון [[נאצי דייטשלאנד]] נאכן אויסשטיין פארפאלגונגען. די פליטים, בעיקר אידן, און אויך פון אנדערע אנטי-[[נאציזם|נאצי]]סטישע גרופעס, האבן געזוכט א פארזיכערט ארט צו עמיגרירן, אבער די לענדער ארום דער וועלט האבן זיי נישט געוואלט אננעמען. | די '''עוויאן קאנפערענץ''' איז געווען א צוזאמקום אין שטאט [[עוויאן]] {{אנ|Évian-les-Bains}}, [[פראנקרייך]], דורכאויס די טעג פון [[יולי]] [[יולי 6|6]]–[[יולי 15|15]] [[1938]], פאררופן דורך דעם [[פאראייניגטע שטאטן|אמעריקאנער]] פרעזידענט [[פרענקלין דעלאנאו רוזעוועלט|פרענקלין רוזעוועלט]] צו אדרעסירן די פראבלעם פון די [[דייטשלאנד|דייטש]]ע און [[עסטרייך|עסטרייכ]]ישע [[פליט]]ים וואס זענען אנטלאפן פון [[נאצי דייטשלאנד]] נאכן אויסשטיין פארפאלגונגען. די פליטים, בעיקר אידן, און אויך פון אנדערע אנטי-[[נאציזם|נאצי]]סטישע גרופעס, האבן געזוכט א פארזיכערט ארט צו עמיגרירן, אבער די לענדער ארום דער וועלט האבן זיי נישט געוואלט אננעמען. | ||
| שורה 11: | שורה 12: | ||
==די קאנפערענץ== | ==די קאנפערענץ== | ||
[[טעקע:Royal Evian Hotel - panoramio.jpg|קליין|ראיעל האטעל אין עוויאן, וואו די קאנפערענץ איז אפגעהאלטן געווארן (בילד: | [[טעקע:Royal Evian Hotel - panoramio.jpg|קליין|ראיעל האטעל אין עוויאן, וואו די קאנפערענץ איז אפגעהאלטן געווארן (בילד: 2012)]] | ||
די דעלעגאטן ביי דער קאנפערענץ האבן אויסגעדרוקט סימפאטיע מיט די אידן אין נאצי-דייטשלאנד און איינגעשטימט אז מ'דארף פאר זיי טרעפן א באשיצט לאנד, אבער גלייכצייטיג האט זיך באלד פון אנהייב אנגעזען אז די באטייליגטע לענדער זענען נישט גרייט צו מאכן ערנסטע טוישונגען אין דער צאל פליטים וואס זיי לאזן אריין צו זיך אין לאנד. די דעלעגאטן האבן קלארגעשטעלט אז אן עמיגראנטן-מאסע קען אנהייצן ראסיסטישע און רעליגיעזע שטרייטן און פארערגערן די עקאנאמישע לאגע אין לאנד, אויך קען עס אנברענגען אינטערנאציאנאלע אומרוען און שטערן אינטערנאציאנאלע | די דעלעגאטן ביי דער קאנפערענץ האבן אויסגעדרוקט סימפאטיע מיט די אידן אין נאצי-דייטשלאנד און איינגעשטימט אז מ'דארף פאר זיי טרעפן א באשיצט לאנד, אבער גלייכצייטיג האט זיך באלד פון אנהייב אנגעזען אז די באטייליגטע לענדער זענען נישט גרייט צו מאכן ערנסטע טוישונגען אין דער צאל פליטים וואס זיי לאזן אריין צו זיך אין לאנד. די דעלעגאטן האבן קלארגעשטעלט אז אן עמיגראנטן-מאסע קען אנהייצן ראסיסטישע און רעליגיעזע שטרייטן און פארערגערן די עקאנאמישע לאגע אין לאנד, אויך קען עס אנברענגען אינטערנאציאנאלע אומרוען און שטערן אינטערנאציאנאלע שלום באמיאונגען מיט נאצי-דייטשלאנד. | ||
למעשה, האבן זיי אהערגעשטעלט די קאנפערענץ אלס אן אנהייב פאר ווייטערדיגע פלענער און שריט, שאפנדיג די "אינטער-רעגירונגען קאמיטע פאר פליטים", וועלכע האט פאקטיש נישט געהאט קיין שום אויטאריטעט אדער שטיצע פון די אנגעשלאסענע לענדער און דערפאר געבליבן ווערדלאז. | למעשה, האבן זיי אהערגעשטעלט די קאנפערענץ אלס אן אנהייב פאר ווייטערדיגע פלענער און שריט, שאפנדיג די "אינטער-רעגירונגען קאמיטע פאר פליטים", וועלכע האט פאקטיש נישט געהאט קיין שום אויטאריטעט אדער שטיצע פון די אנגעשלאסענע לענדער און דערפאר געבליבן ווערדלאז. | ||
| שורה 24: | שורה 25: | ||
*[[פראנקרייך]]: דער פראנצויזישע רעפרעזענטאט האט גע'טענה'ט אז פראנקרייך איז שוין איבערגעפילט מיט פליטים און איר עקאנאמישער צושטאנד ערלויבט איר נישט צו נעמען נאך - א סענטימענט צו וועלכע רוב אנדערע לענדער האבן זיך צוגעשטעלט. | *[[פראנקרייך]]: דער פראנצויזישע רעפרעזענטאט האט גע'טענה'ט אז פראנקרייך איז שוין איבערגעפילט מיט פליטים און איר עקאנאמישער צושטאנד ערלויבט איר נישט צו נעמען נאך - א סענטימענט צו וועלכע רוב אנדערע לענדער האבן זיך צוגעשטעלט. | ||
*[[האלאנד]] איז איינגעגאנגען צו זיין אן אריבערגאנגס-ארט פאר פליטים, מיטן באדינג אז זיי האבן א צווייטן ענדגילטיגן פלאץ וואו צו גיין. | *[[האלאנד]] איז איינגעגאנגען צו זיין אן אריבערגאנגס-ארט פאר פליטים, מיטן באדינג אז זיי האבן א צווייטן ענדגילטיגן פלאץ וואו צו גיין. | ||
*די [[ | *די [[דאמיניקען רעפובליק]] איז געווען דאס איינציגסטער לאנד וואס האט זיך אונטערגענומען אריינצולאזן 100,000 אידישע פליטים{{הערה|שם= Hate|William I. Brustein. (2003). Roots of Hate. [Online]. Cambridge: Cambridge University Press. Available from: Cambridge Books Online {{doi|10.1017/CBO9780511499425}} [Accessed 30 April 2016]. page 2}}{{הערה|{{Cite book| author=Crassweller RD|title=Trujillo. The Life and Times of a Caribbean Dictator.|publisher=The MacMillan Co, New York (1966)|pages=199–200}}}}, געשטיצט דורך אידישע [[פילאנטראפ]]ן אין אמעריקע{{הערה|שם=Great |Mitchel Gerber, "Evian Conference", '''Great Events from History: The 20th Century, 1901-1940''', Salem Press|כיוון=שמאל}}. | ||
==אידישע רעאקציע== | ==אידישע רעאקציע== | ||
| שורה 31: | שורה 32: | ||
די [[ציוניזם|ציוני]]'סטישע ארגאניזאציעס זענען געווען סקעפטיש איבער דער קאנפערענץ צילן און געהאלטן אז עס קען שאדן פארן פרואוו אהערצושטעלן ארץ ישראל אלס הויפט עמיגראציע ארט פארן אלוועלטליכן אידנטום. זיי האבן פרובירט צו שרייבן א מעמאראנדום אהערשטעלנדיג די ציוני'סטישע לעזונג פארן פליטים קריזיס, אבער אנטי-ציוני'סטישע ארגאניזאציעס האבן עס געשטערט. די ציוני'סטישע פירער, [[חיים ווייצמאן]] און [[דוד בן-גוריון]] פונעם {{קישור שפה|עברית|הסוכנות היהודית|סוכנות}}, האבן זיך שטארק קעגנגעשטעלט אז אידן זאלן אריינגעלאזט ווערן צו די מערב-לענדער, האפנדיג אז דער דרוק פון די טויזנטער פליטים וואס האבן נישט וואו אהין צו גיין, וועט ענדגילטיג ברעכן די בריטן צו עפענען די טויערן פון ארץ ישראל פאר אידישע עמיגראציע{{הערה|{{cite book|author=John Quigley|author-link=John B. Quigley|title=The International Diplomacy of Israel's Founders|url=https://books.google.com/books?id=bcAwCwAAQBAJ&pg=PA40|date=February 2016|publisher=[[Cambridge University Press]]|isbn=978-1-107-13873-5|pages=40–41}}}}. | די [[ציוניזם|ציוני]]'סטישע ארגאניזאציעס זענען געווען סקעפטיש איבער דער קאנפערענץ צילן און געהאלטן אז עס קען שאדן פארן פרואוו אהערצושטעלן ארץ ישראל אלס הויפט עמיגראציע ארט פארן אלוועלטליכן אידנטום. זיי האבן פרובירט צו שרייבן א מעמאראנדום אהערשטעלנדיג די ציוני'סטישע לעזונג פארן פליטים קריזיס, אבער אנטי-ציוני'סטישע ארגאניזאציעס האבן עס געשטערט. די ציוני'סטישע פירער, [[חיים ווייצמאן]] און [[דוד בן-גוריון]] פונעם {{קישור שפה|עברית|הסוכנות היהודית|סוכנות}}, האבן זיך שטארק קעגנגעשטעלט אז אידן זאלן אריינגעלאזט ווערן צו די מערב-לענדער, האפנדיג אז דער דרוק פון די טויזנטער פליטים וואס האבן נישט וואו אהין צו גיין, וועט ענדגילטיג ברעכן די בריטן צו עפענען די טויערן פון ארץ ישראל פאר אידישע עמיגראציע{{הערה|{{cite book|author=John Quigley|author-link=John B. Quigley|title=The International Diplomacy of Israel's Founders|url=https://books.google.com/books?id=bcAwCwAAQBAJ&pg=PA40|date=February 2016|publisher=[[Cambridge University Press]]|isbn=978-1-107-13873-5|pages=40–41}}}}. | ||
ווידעראום, די אמעריקאנער אידישע-ארגאניזאציעס זענען געווען באזארגט אז זיי וועלן געזען ווערן ווי די וואס זוכן פאראויסצושטופן פארגרעסערטע עמיגראציע קיין אמעריקע, און אז צופיל אידישע פליטים וועט הייבן [[אנטיסעמיטיזם]] אין אמעריקע; דערפאר האבן זיי געווארנט אידישע פארשטייערס נישט אויפצוברענגען די פראבלעמען וואס אידישע פליטים גייען דורך{{הערה|{{cite book|author=Gulie Ne'eman Arad|title=America, Its Jews, and the Rise of Nazism|url=https://archive.org/details/americaitsjewsri00arad|url-access=registration|year=2000|publisher=[[Indiana University Press]]|isbn=0-253-33809-3|page=[https://archive.org/details/americaitsjewsri00arad/page/n210 197]}}}} און געשיקט אנזאגן רוזעוועלט אז הייבן די קוואטעס וועט אויפפלאקערן "די אידישע פראבלעם" אין אמעריקע. | ווידעראום, די אמעריקאנער אידישע-ארגאניזאציעס זענען געווען באזארגט אז זיי וועלן געזען ווערן ווי די וואס זוכן פאראויסצושטופן פארגרעסערטע עמיגראציע קיין אמעריקע, און אז צופיל אידישע פליטים וועט הייבן [[אנטיסעמיטיזם]] אין אמעריקע; דערפאר האבן זיי געווארנט אידישע פארשטייערס נישט אויפצוברענגען די פראבלעמען וואס אידישע פליטים גייען דורך{{הערה|{{cite book|author=Gulie Ne'eman Arad|title=America, Its Jews, and the Rise of Nazism|url=https://archive.org/details/americaitsjewsri00arad|url-access=registration|year=2000|publisher=[[Indiana University Press]]|isbn=0-253-33809-3|page=[https://archive.org/details/americaitsjewsri00arad/page/n210 197]}}}} און געשיקט אנזאגן רוזעוועלט אז הייבן די קוואטעס וועט אויפפלאקערן "די אידישע פראבלעם" אין אמעריקע. פינף פירנדע אידיש-אמעריקאנער ארגאניזאציעס האבן גאר געשריבן א געמיינזאמען מעמאראנדום צו דער קאנפערענץ, אפרעדנדיג מאסן אידישע עמיגראציע פון צענטראל אייראפע{{הערה|{{cite book|author=Michael Laitman|title=The Jewish Choice: Unity or Anti-Semitism: Historical facts on anti-Semitism as a reflection of Jewish social discord|url=https://books.google.com/books?id=mhnGDwAAQBAJ&pg=PA156|date=22 December 2019|publisher=Laitman Kabbalah Publishers|isbn=978-1-67187-220-2|pages=156–157.}}}}. | ||
פינף פירנדע | |||
==נאכפאלגן== | ==נאכפאלגן== | ||
דער רעזולטאט פון דער אומערפאלגרייכער קאנפערענץ איז געווען אז מיליאנען אידן האבן נישט געהאט וואו אהין צו אנטלויפן און זענען פארטיליגט געווארן אונטער היטלער'ס "[[האלאקאוסט|ענדגילטיגע לעזונג פאר דער אידן פראגע]]". די קאנפערענץ האט גאר אומדירעקט געדינט אלס פראפאגאנדע מיטל פאר די נאציס, ווען היטלער האט זיך ארויסגעשטעלט אז ער וועט העלפן די וואס ווילן ארייננעמען אידן ביי זיי אין לאנד{{הערה|שם = Hate}}{{הערה|{{cite book|author=Ronnie S. Landau|title=The Nazi Holocaust|url=https://books.google.com/books?id=UmDZxCedaLkC&pg=PA137|access-date=24 March 2011|year=2006|publisher=I.B.Tauris|isbn=978-1-84511-201-1|pages=137–140}}}}. די דעלעגאטן האבן נישט דיסקוטירט די סיבות פארוואס אזויפיל מאסן אידן דארפן אויסוואנדערן | דער רעזולטאט פון דער אומערפאלגרייכער קאנפערענץ איז געווען אז מיליאנען אידן האבן נישט געהאט וואו אהין צו אנטלויפן און זענען פארטיליגט געווארן אונטער היטלער'ס "[[האלאקאוסט|ענדגילטיגע לעזונג פאר דער אידן פראגע]]". די קאנפערענץ האט גאר אומדירעקט געדינט אלס פראפאגאנדע מיטל פאר די נאציס, ווען היטלער האט זיך ארויסגעשטעלט אז ער וועט העלפן די וואס ווילן ארייננעמען אידן ביי זיי אין לאנד{{הערה|שם = Hate}}{{הערה|{{cite book|author=Ronnie S. Landau|title=The Nazi Holocaust|url=https://books.google.com/books?id=UmDZxCedaLkC&pg=PA137|access-date=24 March 2011|year=2006|publisher=I.B.Tauris|isbn=978-1-84511-201-1|pages=137–140}}}}. די דעלעגאטן האבן נישט פארדאמט די נאצישע רדיפות און ניטאמאל דיסקוטירט די סיבות פארוואס אזויפיל מאסן אידן דארפן אויסוואנדערן; דאס האט אומדירעקט געגעבן לעגיטימאציע פארן נאצישן רעזשים, אויסצופירן זייערע פארארדענונגען ביי זיך אין לאנד{{הערה|שם=Great}}. | ||
נישט לאנג נאך דער קאנפערענץ, אום [[קריסטאלנאכט]], [[נאוועמבער 9]]-[[נאוועמבער 10|10]] 1938, האבן די נאציס געמארדעט און איינגעזעצט צענדליגער טויזנטער אידן, און אויך פארברענט און געשעדיגט איבער 1,000 שולן. דערמיט האט זיך געהויבן די צאל אידישע פליטים וואס האבן געזוכט א רעטונגס ארט און אויך געוויזן פאר די מערב-וועלט לענדער די געפאר וואס לויערט אויף זיי. די בריטן האבן דאן באשלאסן אריינצולאזן אלע אידישע קינדער ביז זיבעצן יאר אלט אין דער [[קינדער טראנספארט]] אקציע; רוזעוועלט האט אין אן [[עקזעקוטיוו באפעל]] געגעבן ערלויבעניש פאר טויזנטער דייטשע באזוכער צו פארבלייבן אין אמעריקע אויך נאך זייער וויזע לויפט אפ; פראנקרייך האט אנגעהויבן אריינלאזן 200 קינדער חודש'ליך; און האלאנד און [[שווייץ]] זענען אויך איינגעגאנגען אריינצונעמען קינדער פליטים{{הערה|1=יהודית באומל תידור, [http://lib.cet.ac.il/pages/item.asp?item=15529 "קינדער טראנספארט" אקציע צו ראטעווען אידישע קינדער אין אייראפע], אויפן [[המרכז לטכנולוגיה חינוכית|מט"ח]] וועבזייטל}}. | נישט לאנג נאך דער קאנפערענץ, אום [[קריסטאלנאכט]], [[נאוועמבער 9]]-[[נאוועמבער 10|10]] 1938, האבן די נאציס געמארדעט און איינגעזעצט צענדליגער טויזנטער אידן, און אויך פארברענט און געשעדיגט איבער 1,000 שולן. דערמיט האט זיך געהויבן די צאל אידישע פליטים וואס האבן געזוכט א רעטונגס ארט און אויך געוויזן פאר די מערב-וועלט לענדער די געפאר וואס לויערט אויף זיי. די בריטן האבן דאן באשלאסן אריינצולאזן אלע אידישע קינדער ביז זיבעצן יאר אלט אין דער [[קינדער טראנספארט]] אקציע; רוזעוועלט האט אין אן [[עקזעקוטיוו באפעל]] געגעבן ערלויבעניש פאר טויזנטער דייטשע באזוכער צו פארבלייבן אין אמעריקע אויך נאך זייער וויזע לויפט אפ; פראנקרייך האט אנגעהויבן אריינלאזן 200 קינדער חודש'ליך; און האלאנד און [[שווייץ]] זענען אויך איינגעגאנגען אריינצונעמען קינדער פליטים{{הערה|1=יהודית באומל תידור, [http://lib.cet.ac.il/pages/item.asp?item=15529 "קינדער טראנספארט" אקציע צו ראטעווען אידישע קינדער אין אייראפע], אויפן [[המרכז לטכנולוגיה חינוכית|מט"ח]] וועבזייטל}}. | ||
אלעס צוזאמען, פון ווען די נאציס זענען געקומען צו דער מאכט ביזן אויסברוך פונעם [[צווייטער וועלט קריג|צווייטן וועלט קריג]], האבן 282,000 אידן - ארום האלב פונעם דייטשן אידנטום - עמיגרירט; אין צוגאב צו נאך 117,000 אידן פון עסטרייכישע געביטן וואס זענען איינגענומען געווארן אין דייטשער טעריטאריע, וואס דאס האט אויסגעמאכט ארום צוויי-דריטל פון איר אידנטום. דער סך הכל ציפער פון פליטים פון אלע דייטשע טעריטאריעס איז ארום 400,000 אידן, וועלכע האבן זיך הויפטזעכליך צעטיילט אין די פאלגנדע לענדער וואס האבן אריינגענומען פליטים פון נאצי-דייטשלאנד: | אלעס צוזאמען, פון ווען די נאציס זענען געקומען צו דער מאכט ביזן אויסברוך פונעם [[צווייטער וועלט קריג|צווייטן וועלט קריג]], האבן 282,000 אידן - ארום האלב פונעם דייטשן אידנטום - עמיגרירט; אין צוגאב צו נאך 117,000 אידן פון עסטרייכישע געביטן וואס זענען איינגענומען געווארן אין דייטשער טעריטאריע, וואס דאס האט אויסגעמאכט ארום צוויי-דריטל פון איר אידנטום. דער סך הכל ציפער פון פליטים פון אלע דייטשע טעריטאריעס איז ארום 400,000 אידן, וועלכע האבן זיך הויפטזעכליך צעטיילט אין די פאלגנדע לענדער וואס האבן אריינגענומען פליטים פון נאצי-דייטשלאנד: | ||
* | *די פאראייניגטע שטאטן - 95,000 | ||
* | *[[דרום אמעריקע|דרום אמעריקא]]נער לענדער - 75,000 | ||
* | *[[ארץ ישראל]] - 60,000 | ||
* | *בריטאניע - 40,000 | ||
== | ==דרויסנדיגע לינקס== | ||
* [https://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/Holocaust/evian.html די באשלוסן פונעם קאנפערענץ (ענגליש)], ([http://www1.yadvashem.org/yv/he/holocaust/about/related/docs/42.pdf העברעאיש] | * [https://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/Holocaust/evian.html די באשלוסן פונעם קאנפערענץ (ענגליש)], אויפן Jewish Virtual Library זייטל ([http://www1.yadvashem.org/yv/he/holocaust/about/related/docs/42.pdf אין העברעאיש], אויפן [[יד ושם]] זייטל). | ||
==רעפערענצן== | ==רעפערענצן== | ||
{{רעפערענצן}} | {{רעפערענצן}} | ||
[[קאַטעגאָריע:המכלול ארטיקלען]] | [[קאַטעגאָריע:המכלול ארטיקלען]] | ||
[[קאַטעגאָריע:נאציזם]] | [[קאַטעגאָריע:נאציזם]] | ||
| שורה 58: | שורה 58: | ||
[[he:ועידת אוויאן]] | [[he:ועידת אוויאן]] | ||
[[en:Évian Conference]] | |||