מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
ק
צוגעלייגט קאַטעגאָריע:אידן פון בעלארוס דורך HotCat
אין תקציר עריכה |
ק (צוגעלייגט קאַטעגאָריע:אידן פון בעלארוס דורך HotCat) |
||
| (17 מיטלסטע ווערסיעס פון 5 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{יתום}} | {{יתום}} | ||
'''זלמן | '''זלמן רייזען''' (טיילמאָל אויך '''רייזין''') (1887, בעלאַרוס – 1941?) איז געווען אַ באַוואוסטער [[פילאלאגיע|פילאָלאָג]] פון דער [[אידיש|אידישער שפּראַך]], אַ היסטאָריקער פון ליטעראַטור, אַ שרייבער און זשורנאַליסט, פון די גרינדער פון דעם [[ייווא]] אינסטיטוט. | ||
== לעבנס געשיכטע == | == לעבנס געשיכטע == | ||
געבוירן אין שטאָט [[ | געבוירן אין שטאָט [[קאָידענאָוו]], היינטצוטאָג אין [[בעלארוס|בעלאַרוס]]. זיין פאָטער איז דער אידישער שרייבער און דיכטער [[קלמן רויזין]], איז ער א אינגערער ברודער פון [[אַברהם רייזען]] און [[שרה רייזען]], אויך זענען אויך געוואָרן באַוואוסטע מחברים און דיכטער. | ||
אין יאָר [[1915]] האָט ער זיך אַריבערגעצויגן אין [[ווילנע]], וואו ער האָט געגרינדעט (צוזאַמען מיט אַנדערע יידישע אינטעלעקטואַלען, ווי [[מאקס וויינרייך|מאַקס | אין יאָר [[1915]] האָט ער זיך אַריבערגעצויגן אין [[ווילנע]], וואו ער האָט געגרינדעט (צוזאַמען מיט אַנדערע יידישע אינטעלעקטואַלען, ווי [[מאקס וויינרייך|מאַקס וויינרייך]]) דעם [[ייווא|ייִוואָ]] – ייִדיש וויסענשאַפטליכן אינסטיטוט. רייזען איז אויך געווען דער רעדאַקטאָר פון "דער ווילנער טאָג". פון זיינע ליטעראַרישע ווערק, איז דער באַוואוסטסטער "לעקסיקאָן פון דער יידישער ליטעראַטור און פּרעסע". | ||
וועגן | וועגן זיין טויט איז עד היום ניט קלאָר, יש אומרים אַז נאָכדעם ווי די [[רויטע ארמיי|רויטע אַרמיי]] האָט פאַרנומען ווילנע אין 1939, האָט מען רייזענען אַרעסטירט און אומגעבראַכט ערגעץ וואו אין דעם [[סאוועטן פארבאנד|ראַטנפאַרבאַנד]] (מסתּמא אין [[ריגע]]). אַנדערע האַלטן אַז די דייטשן האָבן אים אומגעבראַכט נאָך זייער אייננעמען ווילנע אין 1941. | ||
== פון | == פון זיינע ווערק == | ||
=== היסטאָריע פון דער אידישער ליטעראַטור === | === היסטאָריע פון דער אידישער ליטעראַטור === | ||
| שורה 16: | שורה 16: | ||
* '''פון מענדעלסאָן ביז מענדעלע: האַנטבוך פאַר דער געשיכטע פון דער ייִדישער השכלה ליטעראַטור מיט רעפּרדוקציעס און בילדער''', [[וואַרשע]]: קולטור-ליגע, 1923. | * '''פון מענדעלסאָן ביז מענדעלע: האַנטבוך פאַר דער געשיכטע פון דער ייִדישער השכלה ליטעראַטור מיט רעפּרדוקציעס און בילדער''', [[וואַרשע]]: קולטור-ליגע, 1923. | ||
* '''לעקסיקאָן פון דער ייִדישער ליטעראַטור, פּרעסע און פילאָלאָגיע''', 4 בענדער, ווילנע: 1926–1929. | * '''לעקסיקאָן פון דער ייִדישער ליטעראַטור, פּרעסע און פילאָלאָגיע''', 4 בענדער, ווילנע: 1926–1929. | ||
* '''פּסעוודאָנימען אין דער ייִדישער ליטעראַטור''', ווילנע: ייִדישער | * '''פּסעוודאָנימען אין דער ייִדישער ליטעראַטור''', ווילנע: ייִדישער וויסנשאַפטליכער אינסטיטוט, 1939. | ||
=== ביאָגראַפיעס === | === ביאָגראַפיעס === | ||
* '''י"ל פרץ''' (ביאָגראַפיע)''': 1851–1915''', וואַרשע: 1915. | * '''י"ל פרץ''' (ביאָגראַפיע)''': 1851–1915''', וואַרשע: 1915. | ||
* '''מענדעלע מוכר ספרים: | * '''מענדעלע מוכר ספרים: זיין לעבן און זיינע ווערק''', ווילנע: קינדערוועלט, [תרפ"-]. | ||
=== שפּראַך און גראַמאַטיק === | === שפּראַך און גראַמאַטיק === | ||
* '''די מוטער־שפּראַך''': אַ מעטאָדע צו לערנען לעזען און | * '''די מוטער־שפּראַך''': אַ מעטאָדע צו לערנען לעזען און שרייבען יודיש מיט גראַממאַטיקאַלישע כללים: בייגעלעגט אַלע העברעאישע ווערטער, וואָס געהען אַריין אין דער יודישער שפּראַך, וואַרשע: פּראָגרעסס, (1914). | ||
* '''גראַמאַטיק פון דער ייִדישער שפּראַך''', ווילנע: תר"פ. | * '''גראַמאַטיק פון דער ייִדישער שפּראַך''', ווילנע: תר"פ. | ||
* '''יודישע אָרטאָגראַפיע''': קאַליגראַפישע מעטאָדע (צוזאַמענגעשטעלט דורך אַ גרופּע לעהרער, אונטער דער לייטונג פון ז' רייזען, מיט אַ קליינער כרעסטאמטיע פון מ' בירנבוים), וואַרשע: קולטור, תרע"ו. | * '''יודישע אָרטאָגראַפיע''': קאַליגראַפישע מעטאָדע (צוזאַמענגעשטעלט דורך אַ גרופּע לעהרער, אונטער דער לייטונג פון ז' רייזען, מיט אַ קליינער כרעסטאמטיע פון מ' בירנבוים), וואַרשע: קולטור, תרע"ו. | ||
| שורה 32: | שורה 32: | ||
* דער גן עדן. האַנס כריסטיאַן אַנדערסען. וואַרשע, תרע"ט. | * דער גן עדן. האַנס כריסטיאַן אַנדערסען. וואַרשע, תרע"ט. | ||
* געקליבענע נאָוועלן. | * געקליבענע נאָוועלן. גיי דע מופּאַסאַן. ווילנע, 1923. | ||
* די | * די האַרצרייזע. היינריך היינע. וואַרשע, תרע"א. | ||
* ירושלים און רוים : היסטאָרישער ראָמאַן אויס דער | * ירושלים און רוים : היסטאָרישער ראָמאַן אויס דער צייט פון בית־שני. לו וואַלאַס. ווילנע, 1931. | ||
* לואיזיאַן. יאָהאַנעס ווילהעלם יענסען. וואַרשע, תרע"ד 1914. | * לואיזיאַן. יאָהאַנעס ווילהעלם יענסען. וואַרשע, תרע"ד 1914. | ||
* פאַר | * פאַר פרייהייט און רעכט : היסטאָרישע כראָניק צור צייט פון דער שפּאַנישער אינקוויזיציע אין האָלאַנד. ניקאָליי אַלעקסאַנדאָוויטש רובאַקין. ווילנע, תרע"-. | ||
* דער פליענדיקער קופּערט. האַנס כריסטיאַן אַנדערסען. ווילנע, 1931. | * דער פליענדיקער קופּערט. האַנס כריסטיאַן אַנדערסען. ווילנע, 1931. | ||
* פערברעכען און שטראָף. פיאָדאָר דאָסטויעווסקי. וואַרשע, תרע"ג 1913. | * פערברעכען און שטראָף. פיאָדאָר דאָסטויעווסקי. וואַרשע, תרע"ג 1913. | ||
* דער פּרינץ און דער בעטלער. מאַרק טוויין. וואַרשע, תרפ"ט. | * דער פּרינץ און דער בעטלער. מאַרק טוויין. וואַרשע, תרפ"ט. | ||
* קאנטראבאנדיסטען. מיכאיל לרמונטוב. ווארשא, תרע"-. | * קאנטראבאנדיסטען. מיכאיל לרמונטוב. ווארשא, תרע"-. | ||
* א קיניג פון יהודה: היסטאָרישער ראָמאַן אויס דער | * א קיניג פון יהודה: היסטאָרישער ראָמאַן אויס דער צייט פון חורבן בית ראשון. ערנסט טרומפּ. ווילנע, תרפ"ו. | ||
* ראבינזאן קרוזא. דניאל דפו. ווארשע, תר"ע. ערשינען אויך אין 1928. | * ראבינזאן קרוזא. דניאל דפו. ווארשע, תר"ע. ערשינען אויך אין 1928. | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
|} | |} | ||
[[קאַטעגאָריע:ליטווישע | [[קאַטעגאָריע:ליטווישע אידן]] | ||
[[קאַטעגאָריע:זשורנאליסטן]] | [[קאַטעגאָריע:זשורנאליסטן]] | ||
[[קאַטעגאָריע:יידישיסטן]] | [[קאַטעגאָריע:יידישיסטן]] | ||
| שורה 52: | שורה 52: | ||
[[קאַטעגאָריע:יידיש שפראך לינגוויסטן]] | [[קאַטעגאָריע:יידיש שפראך לינגוויסטן]] | ||
{{DEFAULTSORT:רייזען, זלמן}} | {{DEFAULTSORT:רייזען, זלמן}} | ||
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | |||
[[קאַטעגאָריע:אידן פון בעלארוס]] | |||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | |||
[[HE:זלמן רייזן]] | |||