35,369
רעדאגירונגען
ק (החלפת טקסט – "געבורט דאטע" ב־"געבורט דאטום") |
|||
| (14 מיטלסטע ווערסיעס פון 4 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע||ענגליש = Zionist leader and first president of Israel (1874–1952)|העב=נשיאהּ הראשון של מדינת ישראל|דייטש=israelischer Politiker, erster Präsident Israels|}} | |||
{{אנפירער | {{אנפירער | ||
| | |אידישע געבורט דאטום=[[י"ח כסלו]] [[ה'תרל"ה]] | ||
| | |אידישע טויט דאטום = [[כ"א חשון]] [[ה'תשי"ג]] | ||
|קבורה ארט= | |קבורה ארט= | ||
|מדינה= | |מדינה= | ||
| | |אונטערשריפט= | ||
}} | }} | ||
[[טעקע:Weizmann and feisal 1918.jpg|קליין|דר. ווייצמאן חיים עזריאל טרעפט זיך מיט [[פייסל דער ערשטער]], (ווייצמאן פון לינקס)]] | [[טעקע:Weizmann and feisal 1918.jpg|קליין|דר. ווייצמאן חיים עזריאל טרעפט זיך מיט [[פייסל דער ערשטער]], (ווייצמאן פון לינקס)]] | ||
'''חיים עזריאל ווייצמאן''', ([[27סטן נאוועמבער]] 1874, [[י"ח כסלו]] [[ה'תרל"ה]] - [[9טן נאוועמבער]] 1952, [[כ"א | '''חיים עזריאל ווייצמאן''', ([[27סטן נאוועמבער]] 1874, [[י"ח כסלו]] [[ה'תרל"ה]] - [[9טן נאוועמבער]] 1952, [[כ"א חשון]] [[ה'תשי"ג]]), איז געווען דער ערשטער [[פרעזידענט]] פון [[ישראל]]. א [[כעמיקער]] פון פאך אויס, פון די גרויסע [[ציוניסטישע]] [[פאליטיקער]], און פרעזידענט פון דער [[אלוועלטליכער ציוניסטישער באוועגונג]]. | ||
== ביאגראפיע == | == ביאגראפיע == | ||
ער איז געבוירן געווארן אין מאטלע, [[בעלארוס]], צו זיין מוטער רחל-לאה (טשעמערינסקי) און זיין פאטער עוזר ווייצמאַן, אַ וואַלד סוחר און א[[קארלין סטאלין|סטאלינער]] חסיד, צו א רעליגיעזער היים, אלס אינגל האט ער געלערנט אין [[חדר]], שפעטער איז ער געגאנגען לערנען אין [[פינסק]], וואו ער האט זיך אויסגעצייכנט אין [[כעמיע]] און [[וויסנשאפט]]. דערנאך איז ער געגאנגען שטודירן אין [[דייטשלאנד]], וואו ער האט זיך באטייליגט אין קלובן פאר | ער איז געבוירן געווארן אין מאטלע, [[בעלארוס]], צו זיין מוטער רחל-לאה (טשעמערינסקי) און זיין פאטער עוזר ווייצמאַן, אַ וואַלד סוחר און א[[קארלין סטאלין|סטאלינער]] חסיד, צו א רעליגיעזער היים, אלס אינגל האט ער געלערנט אין [[חדר]], שפעטער איז ער געגאנגען לערנען אין [[פינסק]], וואו ער האט זיך אויסגעצייכנט אין [[כעמיע]] און [[וויסנשאפט]]. דערנאך איז ער געגאנגען שטודירן אין [[דייטשלאנד]], וואו ער האט זיך באטייליגט אין קלובן פאר אידן, ספעציעל ציוניסטן. | ||
ביים ערשטן ציוניסטישן קאנגרעס, וואס איז פארגעקומען אין [[באזעל]], [[שווייץ]], איז ער נישט געווען. אבער דערנאך פון די צווייטע און ווייטער, האט ער זיך אלעמאל באטייליגט. | ביים ערשטן ציוניסטישן קאנגרעס, וואס איז פארגעקומען אין [[באזעל]], [[שווייץ]], איז ער נישט געווען. אבער דערנאך פון די צווייטע און ווייטער, האט ער זיך אלעמאל באטייליגט. | ||
| שורה 19: | שורה 20: | ||
ער האט זיך שטארק געגנגעשטעלט [[הערצל]]ס פלאן, פון א יידיש לאנד אין [[אוגאנדע]], ביים קאנגרעס אין 1903. שפעטער האט ער געבראכט ענגלישע פאליטיקער און זשורנאליסטן, צו דער [[אידעאלאגיע]] פון ציוניזם. ער האט געהאלטן אז נישט נאר מען דארף רעדן אויפצוטון, נאר אויך טון און אויפשטעלן פעלצער אין [[ארץ ישראל]]. | ער האט זיך שטארק געגנגעשטעלט [[הערצל]]ס פלאן, פון א יידיש לאנד אין [[אוגאנדע]], ביים קאנגרעס אין 1903. שפעטער האט ער געבראכט ענגלישע פאליטיקער און זשורנאליסטן, צו דער [[אידעאלאגיע]] פון ציוניזם. ער האט געהאלטן אז נישט נאר מען דארף רעדן אויפצוטון, נאר אויך טון און אויפשטעלן פעלצער אין [[ארץ ישראל]]. | ||
דורכאויס די [[ערשטע וועלט מלחמה]], האט ער געראטעוועט דאס בריטישע ארמיי, ווען אלס כעמיקער האט ער געפונען א באשטאנדטייל צו ערזעצן אצעטאן פאר אויפרייס פולווער. דערמיט האט ער זיך באקענט מיט [[ארטור דזשעימס באלפור]], און אים איבערצייגט אויסצופירן, דעם לאנג ערווארטעטן [[באלפורס | דורכאויס די [[ערשטע וועלט מלחמה]], האט ער געראטעוועט דאס בריטישע ארמיי, ווען אלס כעמיקער האט ער געפונען א באשטאנדטייל צו ערזעצן אצעטאן פאר אויפרייס פולווער. דערמיט האט ער זיך באקענט מיט [[ארטור דזשעימס באלפור]], און אים איבערצייגט אויסצופירן, דעם לאנג ערווארטעטן [[באלפורס דעקלעראציע]], ווי [[גרויסבריטאניע]] אנערקענט אין די רעכטן פון יידישן פאלק, צו האבן א זעלבסטשטענדיק [[לאנד]] אין [[פאלעסטינע]]. | ||
ווען ענגלאנד האט איינגענומען ארץ ישראל פון דער [[אטאמאנישע אימפעריע|אטאמאנישער אימפעריע]], איז ער מיטגעקומען, ווי ער האט שפעטער טיילגענומען אין אבן הפינה פארן [[העברעאישער אוניווערסיטעט אין ירושלים|העברעישן אוניווערסיטעט]], אויך האט זיך געטראפן מיט [[פייסל דער ערשטער]], ווי זיי האבן אונטערגעשריבן אויף א פארשטענדעניש, ווי [[אראבער]] אנערקענען אין רעכט פון אידן אין ארץ ישראל. | ווען ענגלאנד האט איינגענומען ארץ ישראל פון דער [[אטאמאנישע אימפעריע|אטאמאנישער אימפעריע]], איז ער מיטגעקומען, ווי ער האט שפעטער טיילגענומען אין אבן הפינה פארן [[העברעאישער אוניווערסיטעט אין ירושלים|העברעישן אוניווערסיטעט]], אויך האט זיך געטראפן מיט [[פייסל דער ערשטער]], ווי זיי האבן אונטערגעשריבן אויף א פארשטענדעניש, ווי [[אראבער]] אנערקענען אין רעכט פון אידן אין ארץ ישראל. | ||
| שורה 32: | שורה 33: | ||
ער איז געווען פארעכנט אלס מעסיגער מאן, ער האט שטענדיק געהאלטן פון רעדן דיפלאמאטיש מיט ענגלאנד, און דערפאר האבן די איינגעשטעלטע אין יידישע אגענטור, אים נישט געגליכן, ספעציעל [[דוד בן גוריון]]. | ער איז געווען פארעכנט אלס מעסיגער מאן, ער האט שטענדיק געהאלטן פון רעדן דיפלאמאטיש מיט ענגלאנד, און דערפאר האבן די איינגעשטעלטע אין יידישע אגענטור, אים נישט געגליכן, ספעציעל [[דוד בן גוריון]]. | ||
נאכן מלחמה האט ער פארלאנגט פון גרויסבריטאניע, אריינצולאזן אלע | נאכן מלחמה האט ער פארלאנגט פון גרויסבריטאניע, אריינצולאזן אלע אידן, וואס ווילן קומען זיך באזעצן אין פאלעסטינע, און אין די [[פאראייניגטע שטאטן]], האט ער באקומען אסאך שטיצע. וואס האבן שפעטער געהאלפן באקומען די שטיצע פארן צעטיילונג פלאן אין ארץ ישראל. | ||
אין 1946, ביים ציוניסטישן קאנגרעס אין באזעל, איז ער ווידעראמאל אפגעזאגט געווארן פון אמט, ער האט אבער נישט אויפגעגעבן זיין קאמפיין פון אויפטרייבן שטיצע פאר א יידיש לאנד. ער האט גלייך ביים זעלבסטשטענדיגקייט דערקלערונג פון [[ישראל]], פארלאנגט פון [[הערי עס טרומאן]] א באלדיקע אנערקענונג. | אין 1946, ביים ציוניסטישן קאנגרעס אין באזעל, איז ער ווידעראמאל אפגעזאגט געווארן פון אמט, ער האט אבער נישט אויפגעגעבן זיין קאמפיין פון אויפטרייבן שטיצע פאר א יידיש לאנד. ער האט גלייך ביים זעלבסטשטענדיגקייט דערקלערונג פון [[ישראל]], פארלאנגט פון [[הערי עס טרומאן]] א באלדיקע אנערקענונג. | ||
| שורה 42: | שורה 43: | ||
ער מיט זיין ווייב [[דבורה ווערא חאצמאן]] האבן געהאט צוויי זין, בנימין (בענזשאמין), און מיכאל (מייקל). | ער מיט זיין ווייב [[דבורה ווערא חאצמאן]] האבן געהאט צוויי זין, בנימין (בענזשאמין), און מיכאל (מייקל). | ||
{{ישראל פרעזידענטן}} | {{מדינת ישראל פרעזידענטן}} | ||
{{גרונטסארטיר:ווייצמאן, חיים}} | {{גרונטסארטיר:ווייצמאן, חיים}} | ||
[[קאַטעגאָריע:ציוניסטן]] | [[קאַטעגאָריע:ציוניסטן]] | ||
[[קאַטעגאָריע:פרעזידענטן פון ישראל]] | [[קאַטעגאָריע:פרעזידענטן פון מדינת ישראל]] | ||
[[קאַטעגאָריע:כעמיקער]] | [[קאַטעגאָריע:כעמיקער]] | ||
[[קאַטעגאָריע:ליטווישע | [[קאַטעגאָריע:ליטווישע אידן]] | ||
[[קאַטעגאָריע:בריטישע | [[קאַטעגאָריע:בריטישע אידן]] | ||
[[קאטעגאריע:אויף יידיש]] | [[קאטעגאריע:אויף יידיש]] | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||
[[he:חיים ויצמן]] | |||
[[קאַטעגאָריע:אידן פון בעלארוס]] | |||