מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
←לעבן, קעניגרייך, און אידישע געשעענישן אין זיין צייט: פארברייטערט (לאחר שהחמיץ)
ק (←אידענטיטעט: הגהה) |
(←לעבן, קעניגרייך, און אידישע געשעענישן אין זיין צייט: פארברייטערט (לאחר שהחמיץ)) |
||
| שורה 22: | שורה 22: | ||
לויט דער אמורא [[רבי יהודה בר סימון]], און ווי [[רש"י]] טייטשט, איז דריווש הפרסי געווען דער זון פון אחשורוש און [[אסתר המלכה]]. {{ציטוטון|דריוש האחרון בנה של אסתר היה, טהור מאמו וטמא מאביו}}{{הערה|{{מדרש רבה|ויקרא|יג|ה}}}}. ער ווערט דערמאנט אין [[ספר עזרא]] און אין [[ספר נחמיה]] מיט צוויי נעמען, "דריווש" און "ארתחששתא". חז"ל זאגן אז ער האט אויך געהייסן כורש{{ביאור|און צו אים באציט זיך דער פסוק {{ציטוטון|וְשָׂבֵי יְהוּדָיֵא בָּנַיִן וּמַצְלְחִין בִּנְבוּאַת חַגַּי נְבִיָּאה וּזְכַרְיָה בַּר עִדּוֹא וּבְנוֹ וְשַׁכְלִלוּ מִן טַעַם אֱלָהּ יִשְׂרָאֵל וּמִטְּעֵם '''כּוֹרֶשׁ''' וְדָרְיָוֶשׁ וְאַרְתַּחְשַׁשְׂתְּא מֶלֶךְ פָּרָס:|{{תנ"ך|עזרא|ו|יד}}}}, זע {{בבלי|ראש השנה|ג|ב|מפרש=תוספות|ד"ה=שנת עשרים}}}}: {{ציטוטון|תנא, הוא כורש הוא דריוש הוא ארתחשסתא, כורש שמלך כשר היה, ארתחשסתא על שם מלכותו, ומה שמו, דריוש שמו|}}{{הערה|{{בבלי|ראש השנה|ג|ב}}}}. | לויט דער אמורא [[רבי יהודה בר סימון]], און ווי [[רש"י]] טייטשט, איז דריווש הפרסי געווען דער זון פון אחשורוש און [[אסתר המלכה]]. {{ציטוטון|דריוש האחרון בנה של אסתר היה, טהור מאמו וטמא מאביו}}{{הערה|{{מדרש רבה|ויקרא|יג|ה}}}}. ער ווערט דערמאנט אין [[ספר עזרא]] און אין [[ספר נחמיה]] מיט צוויי נעמען, "דריווש" און "ארתחששתא". חז"ל זאגן אז ער האט אויך געהייסן כורש{{ביאור|און צו אים באציט זיך דער פסוק {{ציטוטון|וְשָׂבֵי יְהוּדָיֵא בָּנַיִן וּמַצְלְחִין בִּנְבוּאַת חַגַּי נְבִיָּאה וּזְכַרְיָה בַּר עִדּוֹא וּבְנוֹ וְשַׁכְלִלוּ מִן טַעַם אֱלָהּ יִשְׂרָאֵל וּמִטְּעֵם '''כּוֹרֶשׁ''' וְדָרְיָוֶשׁ וְאַרְתַּחְשַׁשְׂתְּא מֶלֶךְ פָּרָס:|{{תנ"ך|עזרא|ו|יד}}}}, זע {{בבלי|ראש השנה|ג|ב|מפרש=תוספות|ד"ה=שנת עשרים}}}}: {{ציטוטון|תנא, הוא כורש הוא דריוש הוא ארתחשסתא, כורש שמלך כשר היה, ארתחשסתא על שם מלכותו, ומה שמו, דריוש שמו|}}{{הערה|{{בבלי|ראש השנה|ג|ב}}}}. | ||
ער האט אנגעהויבן קעניגן נאכ'ן טויט פון אחשורוש אין יאר {{לינק צו אידיש יאר|3407}}. אין זיין צווייטע יאר ({{לינק צו אידיש יאר|3408}}) האבן זיך געענדיגט די זיבעציג יאר [[גלות בבל]] צום [[חורבן בית המקדש]] און גלות [[צדקיהו]] ({{לינק צו אידיש יאר|3338}}), און די נביאים [[חגי]] און [[זכריה הנביא|זכריה]] האבן באקומען עטליכע נבואות, אז די אידן דארפן ווייטער בויען דעם בית המקדש{{הערה|{{תנ"ך|חגי|א|א}}; {{תנ"ך|עזרא|ה|א}}.}}. די פיינט פון די אידן דארט אין ארץ ישראל, אין שפיץ פון [[תתני]] דער [[פחה]] פון [[עבר הנהר]], האבן געשיקט בריוו צו דריווש זיך צו באקלאגן דערויף{{הערה|שם=עזראה|{{תנ"ך|עזרא|ה}}}}. דריווש האט געהייסן זוכן אין די ארכיוון פון די קעניגרייך, און עס איז דארט געפונען געווארן א דאקומענט אין וואס [[כורש]] בארעכטיגט דאס בויען דעם בית המקדש. דריווש האט צוליב דעם אויך געלאזט די אידן ווייטער בויען דעם בית המקדש{{הערה|{{תנ"ך|עזרא|ו}}}}, וואס איז פארטיג געווארן אין זיין זעקסטן יאר ({{לינק צו אידיש יאר|3412}}){{הערה|{{תנ"ך|עזרא|ו|טו}}}}. [[חז"ל]] זאגן אז דריווש איז געווען א "מלך כשר", וויבאלד ער האט צוגעלאזט דאס בויען דעם [[צווייטן בית המקדש]] און אויך בייגעשטייערט דערצו פון זיין געלט{{הערה|{{בבלי|ראש השנה|ג|ב}}.}}. | ער האט אנגעהויבן קעניגן נאכ'ן טויט פון אחשורוש אין יאר {{לינק צו אידיש יאר|3407}}. אין זיין צווייטע יאר ({{לינק צו אידיש יאר|3408}}) האבן זיך געענדיגט די זיבעציג יאר [[גלות בבל]] צום [[חורבן בית המקדש]] און גלות [[צדקיהו]] ({{לינק צו אידיש יאר|3338}}), און די נביאים [[חגי]] און [[זכריה הנביא|זכריה]] האבן באקומען עטליכע נבואות, אז די אידן דארפן ווייטער בויען דעם בית המקדש{{הערה|{{תנ"ך|חגי|א|א}}; {{תנ"ך|עזרא|ה|א}}.}}. די פיינט פון די אידן דארט אין ארץ ישראל, אין שפיץ פון [[תתני]] דער [[פחה]] פון [[עבר הנהר]], האבן געשיקט בריוו צו דריווש זיך צו באקלאגן דערויף{{הערה|שם=עזראה|{{תנ"ך|עזרא|ה}}}}. דריווש האט געהייסן זוכן אין די ארכיוון פון די קעניגרייך, און עס איז דארט געפונען געווארן א דאקומענט אין וואס [[כורש]] בארעכטיגט דאס בויען דעם בית המקדש. דריווש האט צוליב דעם אויך געלאזט די אידן ווייטער בויען דעם בית המקדש{{הערה|{{תנ"ך|עזרא|ו}}}}, וואס איז פארטיג געווארן אין זיין זעקסטן יאר ({{לינק צו אידיש יאר|3412}}){{הערה|{{תנ"ך|עזרא|ו|טו}}}}. [[חז"ל]] זאגן אז דריווש איז געווען א "מלך כשר", וויבאלד ער האט צוגעלאזט דאס בויען דעם [[צווייטן בית המקדש]] און אויך בייגעשטייערט דערצו פון זיין געלט. עס ווערט אבער דערביי אויך ארויסגערוקט קריטיק קעגן אים, אז ער איז שפעטער פארדארבן געווארן{{הערה|{{בבלי|ראש השנה|ג|ב}}-{{בבלי|ראש השנה|ד|א|אן=מסכת}}.}}. | ||
אינעם זיבעטן יאר ({{לינק צו אידיש יאר|3413}}) פון ארתחששתא – דאס איז דריווש, איז [[עזרא הסופר]] ארויף געגאנגען פון [[בבל]] קיין ירושלים צו גרינדן דער [[אנשי כנסת הגדולה|כנסת הגדולה]]. ארתחששתא האט געגעבן עזרא'ן א בריוו אים צו בארעכטיגן אויפצושטעלן דעם כנסת הגדולה "ללמד בישראל חוק ומשפט", צו שטעלן שופטים און דיינים וואס וועלן פירן דאס גאנצע פאלק אין ארץ ישראל, און צו קלויבן נדבות פארן בית המקדש. ארתחששתא האט אויך באפרייט די כהנים פון עטליכע שטייערן{{הערה|{{תנ"ך|עזרא|ז|ו}} און ווייטער.}}, און האט געגעבן עזרא'ן געלט פארן בית המקדש. געוויסע מפרשים{{הערה|ווי דער {{תנ"ך|נחמיה|ב|ו|מפרש=מלבי"ם}}.}} זאגן אז ער האט אזוי געטון זייענדיג א זון פון אסתר המלכה. | אינעם זיבעטן יאר ({{לינק צו אידיש יאר|3413}}) פון ארתחששתא – דאס איז דריווש, איז [[עזרא הסופר]] ארויף געגאנגען פון [[בבל]] קיין ירושלים צו גרינדן דער [[אנשי כנסת הגדולה|כנסת הגדולה]]. ארתחששתא האט געגעבן עזרא'ן א בריוו אים צו בארעכטיגן אויפצושטעלן דעם כנסת הגדולה "ללמד בישראל חוק ומשפט", צו שטעלן שופטים און דיינים וואס וועלן פירן דאס גאנצע פאלק אין ארץ ישראל, און צו קלויבן נדבות פארן בית המקדש. ארתחששתא האט אויך באפרייט די כהנים פון עטליכע שטייערן{{הערה|{{תנ"ך|עזרא|ז|ו}} און ווייטער.}}, און האט געגעבן עזרא'ן געלט פארן בית המקדש. געוויסע מפרשים{{הערה|ווי דער {{תנ"ך|נחמיה|ב|ו|מפרש=מלבי"ם}}.}} זאגן אז ער האט אזוי געטון זייענדיג א זון פון אסתר המלכה. | ||