אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:ארטור לאנגערמאן"

גלייכצייטיג האט ער מיט די יארן צוזאמענגעשטעלט איינע פון די גרעסטע פריוואטע קאלעקציע (פארזאמלונג) פון אנטיסעמיטישע בילדער אין דער וועלט. די דאזיקע קאלעקציע איז היינט געווארן דער קערן און די באזע פון די "ארטור לאנגערמאן ארכיוון פאר'ן אונטערזוך פון די אנטיסעמיטישע בילדער", א שטיפטונג וועלכע איז געגרינדעט געווארן אין יאָר 2019 אין די טעכנישע אוניווערסיטעט פון בערלין אונטער'ן נאמען פון " דער ארטור לאנגערמאן ארכיוו, פאר די אויספארשונג פונ'ם וויזועלען אנטיסעמיטיזמוס" (ALAVA).

די דאזיקע פארזאמלונג איז שוין טיילווייז פארגעשטעלט געווארן אינ'ם מעמאריאל פון דער צפון-פראנצויזישער שטאט [[קאען]], איז פובליצירט געווארן ביי Fayard, און קען אויך ווערן באטראכט און שטודירט אין דער באשרייבונג פון Le Collectionneur (דער פארזאמלער). אין חודש מערץ פון יאָר 2020 ווערט לאנגערמאן באשיינט דורך דעם בעלגישן בלאט Regards, מיט'ן טיטל פון "דער מענטש פונ'ם יאָר". לויט לאנגערמאן "האבן די גרעסטע אנטיסעמיטן קיינמאל נישט ריכטיק באגעגנט קיין אידן".

לאנגערמאנ'ס פאטער שלמה (א פעלץ-סוחר) איז געבוירן אין [[קראקע|קראָקע]] אין יאָר 1907 און זיין מוטער זיסלא (בלייווייס), א ספעציאליסט אין מאדע-קליידונג, איז געבוירן אין [[ווארשע]]. צען יאָר שפעטער, אין יאָר 1926, זענען די ביידע פאמיליעס זיך געקומען באזעצן אין בעלגיע, וואו זיי האבן חתונה געהאט אין 1941 און ארטור איז געבוירן געווארן אין 1942 . זיי זענען געווארן ארעסטירט דעם 28סטן מערץ 1944 און מען האט זיי געפירט אין דעם ס.ס. פארזאמל-פלאץ פון די קאזערנע דאסען (Kazerne Dossin), פון וואנעט מען האט זיי דעפארטירט קיין [[אוישוויץ]] דעם 19טן מאי 1944 (מיטן 25סטן טראנספארט), דאס הייסט ווייניגער ווי 4 חדשים פאר דער באפרייאונג פון בעלגיע.

ארטור, א קליין קינד פון אונטער צוויי יאָר, ווערט קודם אריין געבראכט אין א קינדערהיים פאר יעצט געבוירענע קינדער, די pouponniere פון די AJB אין Uccle ביי [[בריסל]] און פון דארט אינ'ם קינדערהיים פון באראן דע קאסטרא פון עטערבעיק, אויך א פארשטאט פון בריסעל.

דער נעץ פון די AJB -קינדערהיימען אין בעלגיע איז דאמאלט געדולדעט געווארן דורך די געסטאפא, כדי צו געפעלען דעם אינטערנאציאנאלען רויטען-קרייץ, אבער איז געשטאנען אונטער זייער שטרענגער קאנטראלע. עטליכע טעג פאר דער באפרייאונג, האט די געסטאפא ארגאניזירט נאך א לעצטע ראזיא, כדי נאך אין די לעצטע מינוט שנעל צו דעפארטירן די קינדער פון אט די אלע היימען און זיי אויסראטן אין די גאז-קאמערן פון אוישוויץ און אנדערע ס.ס. לאגערן אין [[מזרח-אייראפע]]. אבער עס געלונגט ארטור נאך ב"ה אין די לעצטע מינוט, אדאנק א יידישע אונטערגרונט-באוועגונג, פון דארט געראטעוועט צו ווערן.

דער פאטער שלמה, איבערלעבט ליידער נישט דעם שרעקליכען קריג, הי"ד. די מוטער זיסלא האט אבער מער מזל. די נאציס האבן זי געשיקט אין אוישוויץ, וואו זי מוז ארבעטן אין די קאך. אדאנק דעם קען זי נאך איבערלעבן די מלחמה און זי קומט צוריק אין בעלגיע אין יאָר 1945.

ארטור לאנגערמאן האט שפעטער חתונה און האט צוויי קינדער. זיין זון א פארשער אין די FNRS, ספעציאליזערט אין מאטעמאטיק.

צווישן 9 און 17 יאָר, איז ארטור איינגעשריבן אין "השומר הצעיר", א יידישע יוגנט-ארגאניזאציע פון לינקע ציוניסטן, געגרונדעט אין [[עסטרייך]] אין יאָר 1913. ער הייבט א'ן די מיטל-שולע, אבער ער מוז זיין שטודיום פארקורצן, כדי צו העלפן ברענגען פרנסה אין שטוב. ער קומט קיין אנטווערפן וואו ער לערנט זיך אויס דעם פאך פון דיאמאנט-קליווען. נאכדעם ווי ער ארבעט 8 יאָר ביי א דארטיקן דיאמאנט-פאבריקאנט, וועלכער לערנט אים אויס אללע פראקטישע און סוחרישע פאסעטען פון דעם פאך, באשליסט ער צו גרונדען א'ן אייגענע דיאמאנט-פירמע. אין די 80ער יאָרן, שפעציאליזירט ער זיך אין פארב-שטיינער, אן ארטיקל וואס הייבט דעמאלט א'ן צו ווערן פון די מייסט געזוכטע אין די דיאמאנט בראנזשע. נאכדעם ווי ער פארקויפט זיין האלבן סטאק פאר איינער פון די גרעסטע [[לאנדאן|לאנדאנער]] סוחרים, ווערט ער אינטערנאציאנאל באקאנט און באטראכט פאר א שפיץ רעפערענץ אויפ'ן געביט פון דיאמאנטענע פארב-שטיינער. די אינטערנאציאנאלע פרעסע, ראדיא און טעלעוויזיע פרעגט אים כסדר אויס און קלאסירט אים אלס עקספערט אין די סארט שטיינער. ווען פאטריק וואואלאט האט צוזאמען געשטעלט זיין פילם פון "די פארבשטיינער פון בארנעא", ווערט דער גאנצער סצענאריא (סקריפט) געשריבן אויפ'ן סמך פון לאנגערמאן'ס פאכמאנשאפט.