אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:פוילן"

פון המכלול
קפיצה לניווט קפיצה לחיפוש
ק (החלפת טקסט – "זעלבשטענדיק" ב־"זעלבסטשטענדיג")
ק (החלפת טקסט – "טעלפאן" ב־"טעלעפאן")
 
(14 מיטלסטע ווערסיעס פון 6 באַניצער נישט געוויזן.)
שורה 1: שורה 1:
{{דעסקריפציע|לאנד אין צענטראל־אייראפע}}
‫{{מדינה|
‫{{מדינה|
| נאמען =  
| נאמען =  
שורה 24: שורה 25:
| וועלט גראדונג פראדוקט ווערדע = 23
| וועלט גראדונג פראדוקט ווערדע = 23
| וואלוטע = [[זלאטי]]
| וואלוטע = [[זלאטי]]
| צייט זאנע = [[צענטראל-אייראפעישע צייט]]
| צייט זאנע = [[צענטראל-אייראפעאישע צייט]]
| אינטערנעט דאמיין = pl
| אינטערנעט דאמיין = pl
| טעלעפאן קאד = 48
| טעלעפאן קאד = 48
שורה 30: שורה 31:
}}
}}


'''פּוילן''' ({{שפראך-pl|Polska}}), אפיציעל די '''רעפובליק פון פוילן''' ({{שפראך-pl|Rzeczpospolita Polska}}; {{שפראך-csb|Pòlskô Repùblika}}; {{שפראך-szl|Polsko Republika}}), איז א לאנד אין [[אײראָפּע]] וואס גרענעצט [[דייטשלאַנד]] צו מערב; [[טשעכיי]] און [[סלאָוואַקיי]] צו דרום; [[אוקראַינע]], [[בעלאַרוס]] און [[ליטע]] צו מזרח; און דעם [[באלטישער ים|באלטישן ים]] און [[קאלינינגראדער אבלאסט|קאַלינינגראַדער אָבלאַסט]], [[רוסלאַנד]], צו צפון. דער שטח פון פוילן איז 312,679 קוואדראט ק"מ,<ref name="CSO_2008"/> אזוי איז עס דאס 69סטע גרעסטע לאנד אין דער וועלט און דאס 9טע גרעסטע אין אייראפע. מיט א באפעלקערונג איבער 38&nbsp;מיליאן מענטשן,<ref name="CSO_2008"/> איז פוילן דאס  [[ליסטע פון לענדער לויט באפעלקערונג|34סטע מערסט באפעלקערטע לאנד]] אין דער וועלט<ref name="nationmaster"/> און דאס זעקסטע מערסט באפעלקערטע [[מיטגלידשטאט פונעם אייראפעישן פארבאנד|מיטגליד פונעם אייראפעישן פארבאנד]]. פוילן איז אן [[איינהייטלאנד]] מיט 16 [[וואיעוואדעשאפט]]ן. זיין הױפּטשטאָט איז [[װאַרשע]].
'''פּוילן''' ({{שפראך-pl|Polska}}), אפיציעל די '''רעפובליק פון פוילן''' ({{שפראך-pl|Rzeczpospolita Polska}}; {{שפראך-csb|Pòlskô Repùblika}}; {{שפראך-szl|Polsko Republika}}), איז א לאנד אין [[אייראָפּע]] וואס גרעניצט [[דייטשלאַנד]] צו מערב; [[טשעכיי]] און [[סלאָוואַקיי]] צו דרום; [[אוקראַינע]], [[בעלאַרוס]] און [[ליטע]] צו מזרח; און דעם [[באלטישער ים|באלטישן ים]] און [[קאלינינגראדער אבלאסט|קאַלינינגראַדער אָבלאַסט]], [[רוסלאַנד]], צו צפון. דער שטח פון פוילן איז 312,679 קוואדראט ק"מ,<ref name="CSO_2008"/> אזוי איז עס דאס 69סטע גרעסטע לאנד אין דער וועלט און דאס 9טע גרעסטע אין אייראפע. מיט א באפעלקערונג איבער 38&nbsp;מיליאן מענטשן,<ref name="CSO_2008"/> איז פוילן דאס  [[ליסטע פון לענדער לויט באפעלקערונג|34סטע מערסט באפעלקערטע לאנד]] אין דער וועלט<ref name="nationmaster"/> און דאס זעקסטע מערסט באפעלקערטע [[מיטגלידשטאט פונעם אייראפעאישן פארבאנד|מיטגליד פונעם אייראפעאישן פארבאנד]]. פוילן איז אן [[איינהייטלאנד]] מיט 16 [[וואיעוואדעשאפט]]ן. זיין הויפּטשטאָט איז [[וואַרשע]].


פוילן איז א מיטגליד פונעם [[אייראפעישער פארבאנד|אייראפעישן פארבאנד]], [[נאטא]], די [[פאראייניגטע פעלקער]], די [[וועלט האנדל ארגאניזאציע]], די [[ארגאניזאציע פאר עקאנאמישע קאאפעראציע און אנטוויקלונג]] (OECD), [[אייראפעישער עקאנאמישער ראיאן]], [[אינטערנאציאנאלע ענערגיע אגענטור]], [[אייראפע ראט]], [[ארגאניזאציע פאר זיכערקייט און קאאפעראציע אין אייראפע]], [[אינטערנאציאלע אטאמישע ענערגיע אגענטור]] און [[G6 (EU)|G6]].
פוילן איז א מיטגליד פונעם [[אייראפעאישער פארבאנד|אייראפעאישן פארבאנד]], [[נאטא]], די [[פאראייניגטע פעלקער]], די [[וועלט האנדל ארגאניזאציע]], די [[ארגאניזאציע פאר עקאנאמישע קאאפעראציע און אנטוויקלונג]] (OECD), [[אייראפעאישער עקאנאמישער ראיאן]], [[אינטערנאציאנאלע ענערגיע אגענטור]], [[אייראפע ראט]], [[ארגאניזאציע פאר זיכערקייט און קאאפעראציע אין אייראפע]], [[אינטערנאציאלע אטאמישע ענערגיע אגענטור]] און [[G6 (EU)|G6]].


די אפטייטש פון '''פוילן''' איז א גלייכער פלאץ. (אין דער חסידישער וועלט איז באקאנט דער טייטש: פועל ישועות, אלץ גוטס). היינט אויף פויליש: פאָלסקא (טייטש: לאנד פון פעלקער).
די אפטייטש פון '''פוילן''' איז א גלייכער פלאץ. (אין דער חסידישער וועלט איז באקאנט דער טייטש: פועל ישועות, אלץ גוטס). היינט אויף פויליש: פאָלסקא (טייטש: לאנד פון פעלקער).
שורה 38: שורה 39:
== היסטאריע ==
== היסטאריע ==
{{הויפט ארטיקל|היסטאריע פון פוילן}}
{{הויפט ארטיקל|היסטאריע פון פוילן}}
די גרענעצן פון פוילן האבן זיך שטענדיג געריקט אהין און אהער, אויך זענען געווען צייטן ווען פוילן איז בכלל נישט ערשינען אויף דער מאפע אלס א זעלבסטשטענדיג לאנד.
די גרעניצן פון פוילן האבן זיך שטענדיג געריקט אהין און אהער, אויך זענען געווען צייטן ווען פוילן איז בכלל נישט ערשינען אויף דער מאפע אלס א זעלבסטשטענדיג לאנד.




שורה 51: שורה 52:


== געאגראפיע ==
== געאגראפיע ==
'''פוילן''' ציט זיך אויף א שטח פון 312,677 קמ"ר, עס גרענעצט זיך מיט זיבן לענדער און איין ים. די הויפטשטאט איז ווארשא, פוילן פארמאגט 42 מיליאן איינוואוינער.
'''פוילן''' ציט זיך אויף א שטח פון 312,677 קמ"ר, עס גרעניצט זיך מיט זיבן לענדער און איין ים. די הויפטשטאט איז ווארשא, פוילן פארמאגט 42 מיליאן איינוואוינער.


אנדערע גרויסע שטעט זענען: [[קראקע]], וואס איז אמאל געווען די הויפטשטאט אין לויף פון 500 יאר, [[לאדזש]], [[פאזען]], [[ווראצלאוו]] (ברעסלוי), גדאנסק ([[דאנציג]]), [[שטשעטשין]], [[קאטאוויץ]], [[לובלין]].
אנדערע גרויסע שטעט זענען: [[קראקע]], וואס איז אמאל געווען די הויפטשטאט אין לויף פון 500 יאר, [[לאדזש]], [[פאזען]], [[ווראצלאוו]] (ברעסלוי), גדאנסק ([[דאנציג]]), [[שטשעטשין]], [[קאטאוויץ]], [[לובלין]].


די זיבן לענדער וואס זי גרענעצט זיך זענען די פאלגנדע: [[דייטשלאנד]] אין מערב, [[טשעכיי]] און [[סלאוואקיי]] אין דרום, [[אוקראינע]] און [[בעלארוס]] אין מזרח און [[ליטא]] און [[רוסלאנד]] אין צפון מזרח; ביי צפון זייט גרעניצט זיך מיטן [[באלטישער ים|באלטישן ים]].
די זיבן לענדער וואס זי גרעניצט זיך זענען די פאלגנדע: [[דייטשלאנד]] אין מערב, [[טשעכיי]] און [[סלאוואקיי]] אין דרום, [[אוקראינע]] און [[בעלארוס]] אין מזרח און [[ליטא]] און [[רוסלאנד]] אין צפון מזרח; ביי צפון זייט גרעניצט זיך מיטן [[באלטישער ים|באלטישן ים]].


מער פון זעכציג פראצענט פון די פוילישע בירגער וווינען אין שטעטלעך און דערפער, די איבעריגע וואוינען אין די גרויסע שטעט ווי קראקא, ווארשא, א.ד.ג.
מער פון זעכציג פראצענט פון די פוילישע בירגער וואוינען אין שטעטלעך און דערפער, די איבריגע וואוינען אין די גרויסע שטעט ווי קראקא, ווארשא, א.ד.ג.


פוילן האט זיך אין די לעצטע יארן גאר אסאך גערוקט אויף פאראויס מיט דעמאקראטיע און מאדערנקייט, עס איז אינגאצען נישט צוצוגלייכן צו וואס פוילן איז געווען ביז די תש"נ יארן, אלע באקוועמליכקייטן וואס מען געפינט אין אמעריקא איז דארט אויך דא צו געפינען, אבער פונדעסטוועגן ווערט נאך די טראדיציאנעלע אלטמאדישקייט אפגעהיטן אין די קליינע דערפלעך, צווישן זיי רוב פון די קברי צדיקים וואס מען רייזט ארום.
פוילן האט זיך אין די לעצטע יארן גאר אסאך גערוקט אויף פאראויס מיט דעמאקראטיע און מאדערנקייט, עס איז אינגאצען נישט צוצוגלייכן צו וואס פוילן איז געווען ביז די תש"נ יארן, אלע באקוועמליכקייטן וואס מען געפינט אין אמעריקא איז דארט אויך דא צו געפינען, אבער פונדעסטוועגן ווערט נאך די טראדיציאנעלע אלטמאדישקייט אפגעהיטן אין די קליינע דערפלעך, צווישן זיי רוב פון די קברי צדיקים וואס מען רייזט ארום.
שורה 148: שורה 149:
86, 87, 88, 89 - לייגט צו 3.
86, 87, 88, 89 - לייגט צו 3.


ווען איר רופט פון פוילן צו פוילן, דארפט איר דריקן צום ערשט 0, דערנאך דעם עריע קאד 1033, 1044, 1055 אדער 1066, ווענד זיך פון וועלכע טעלפאן קאמפאני איר רופט, דאן דעם נומער.
ווען איר רופט פון פוילן צו פוילן, דארפט איר דריקן צום ערשט 0, דערנאך דעם עריע קאד 1033, 1044, 1055 אדער 1066, ווענד זיך פון וועלכע טעלעפאן קאמפאני איר רופט, דאן דעם נומער.


פון פולין צו ארץ ישראל דארפט איר דריקען 00-972 און דאן דעם נומער (נישט קיין 0 פאר די נומער).
פון פולין צו ארץ ישראל דארפט איר דריקען 00-972 און דאן דעם נומער (נישט קיין 0 פאר די נומער).
שורה 173: שורה 174:




* [[װאַרשע]]
* [[וואַרשע]]


== כדאי צו זען ==
== כדאי צו זען ==


<gallery>
<gallery>
Image:Warsaw modern buildings.jpg|[[װאַרשע]]
טעקע:Warsaw modern buildings.jpg|[[וואַרשע]]
Image:Pałac Króla Jana III Sobieskiego w Wilanowie 14.JPG|[[װאַרשע]]
טעקע:Poland-00741 - Palace Prezydencki (31071435322).jpg|[[וואַרשע]]
Image:Warsaw palace.jpg|[[װאַרשע]]
טעקע:Warsaw church.jpg|[[וואַרשע]]
Image:Poland-00741 - Palace Prezydencki (31071435322).jpg|[[װאַרשע]]
טעקע:Warszawa synagoga Nozykow 03.jpg|[[וואַרשע]]
Image:Warszawa Copernicus.png|[[װאַרשע]]
טעקע:Krakow-Wawel cathedral.jpg|[[קראָקע]]
Image:Warsaw church.jpg|[[װאַרשע]]
טעקע:Kalplica wawel.jpg|[[קראָקע]]
Image:Warsaw Church of the Holiest Saviour 2005.jpg|[[װאַרשע]]
טעקע:Krakau PeteruPaul.jpg|[[קראָקע]]
Image:Warszawa synagoga Nozykow 03.jpg|[[װאַרשע]]
טעקע:Krakow Boze Cialo-2.jpg|[[קראָקע]]
Image:Kraków_Sukiennice.jpg|[[קראָקע]]
טעקע:Bielsko-Biała Town Hall.jpg|[[ביליץ]]
Image:Piazza_del_Mercato_di_Cracovia.JPG|[[קראָקע]]
טעקע:Sułkowski Castle, Bielsko-Biała 2.jpg|[[ביליץ]]
Image:Krakow-Wawel-Courtyard.jpg|[[קראָקע]]
טעקע:Torun-Rynek-ratusz-2.jpg|[[טאָרן]]
Image:Krakow-Wawel_cathedral.jpg|[[קראָקע]]
טעקע:Torun-palac-dambskich.jpg|[[טאָרן]]
Image:Kalplica wawel.jpg|[[קראָקע]]
טעקע:Ratusz Poznan od Wielkiej.jpg|[[פויזן]]
Image:Krakow nagrobek Kazimierza W.jpg|[[קראָקע]]
טעקע:Katedra w Łowiczu.PNG|[[לאָוויטש]]
Image:Krakau_PeteruPaul.jpg|[[קראָקע]]
טעקע:Kościół pw Matki Bożej Łaskawej.JPG|[[לאָוויטש]]
Image:Krakow_Boze_Cialo-2.jpg|[[קראָקע]]
טעקע:Muzeum w Łowiczu.JPG|[[לאָוויטש]]
Image:Teatr Slowackiego.JPG|[[קראָקע]]
טעקע:Bydgoszcz Spichrze.jpg|[[בידגאש]]
Image:Gothic altar veit stoss.jpg|[[קראָקע]]
טעקע:Rogalin palac (1).jpg|[[ראגאלין]]
Image:Pl-gdansk-neptun2004.jpg|[[דאַנציג]]
טעקע:Pulawy palac czartoryskich.jpg|[[פילעוו]]
Image:ZURAW-Gdansk 2004 ubt.jpeg|[[דאַנציג]]
טעקע:Poland - Ksiaz castle.jpg|[[קשוינז]]
Image:Bazylika mariacka gdansk ubt.jpeg|[[דאַנציג]]
טעקע:Zamek w Pszczynie003 kpjas.jpg|[[פשטשינע]]
Image:Gdansk Radhuset.jpg|[[דאַנציג]]
טעקע:Kielce palace 2.jpg|[[קעלץ]]
Image:Oliwa kathedraal.jpg|[[דאַנציג]]
טעקע:Zamosc ratusz.jpg|[[זאמאשטש]]
Image:Wroclaw 1.jpg|[[ברעסלוי|װראָצלאַװ]]
טעקע:Poland Baranow - Castle.jpg|[[באראנאוו]]
Image:Breslau-rathaus.jpg|[[װראָצלאַװ]]
טעקע:Kazimierz Dolny (kamienica pod sw Mikolajem i Krzysztofem) 01.jpg|[[קוזמיר]]
Image:Wrocław - Archikatedra św. Jana Chrzciciela (1).jpg|[[װראָצלאַװ]]
טעקע:Janowiec dziedziniec.jpg|[[יאנאווצע]]
Image:Uniwersytet Wrocławski – Aula Leopoldina The University of Wroclaw – Aula Leopoldina (32006423730).jpg|[[װראָצלאַװ]]
טעקע:Nowy Wiśnicz.jpg|[[ווישניצא]]
Image:Bielsko-Biała Town Hall.jpg|[[ביליץ]]
טעקע:Ogrodzieniec.jpg|[[אגראדזשענצע]]
Image:Teatr Polski w Bielsku-Białej 2.jpg|[[ביליץ]]
טעקע:Rzeszów zamek 2004b.jpg|[[ריישע]]
Image:Sułkowski Castle, Bielsko-Biała 2.jpg|[[ביליץ]]
Image:Torun-Rynek-ratusz-2.jpg|[[טאָרן]]
Image:Torun-palac-dambskich.jpg|[[טאָרן]]
Image:Ratusz Poznan od Wielkiej.jpg|[[פּױזן]]
Image:Poznan Fara 106-07.jpg|[[פּױזן]]
Image:Katedra w Łowiczu.PNG|[[לאָוויטש]]
Image:Kościół pw Matki Bożej Łaskawej.JPG|[[לאָוויטש]]
Image:Muzeum w Łowiczu.JPG|[[לאָוויטש]]
Image:5 Lublin 04.jpg|[[לובלין]]
Image:Stare_Miasto_w_Lublinie_-_kaplica_św._Trójcy_i_donżon_na_zamku.jpg|[[לובלין]]
Image:Bydgoszcz Spichrze.jpg|[[בידגאש]]
Image:Rogalin palac (1).jpg|[[ראגאלין]]
Image:Pulawy palac czartoryskich.jpg|[[פּילעװ]]
Image:Poland - Ksiaz castle.jpg|[[קשוינז]]
Image:Zamek w Pszczynie003 kpjas.jpg|[[פשטשינע]]
Image:Jasna Góra 20050919.JPG|[[טשענסטכאוו]]
Image:Kielce palace 2.jpg|[[קעלץ]]
Image:Zamosc ratusz.jpg |[[זאמאשטש]]
Image:Poland Baranow - Castle.jpg|[[באראנאוו]]
Image:Kazimierz Dolny (kamienica pod sw Mikolajem i Krzysztofem) 01.jpg|[[קוזמיר]]
Image:Janowiec dziedziniec.jpg|[[יאנאווצע]]
Image:Nowy Wiśnicz.jpg|[[ווישניצא]]
Image:Ogrodzieniec.jpg|[[אגראדזשענצע]]
Image:Rzeszów zamek 2004b.jpg|[[רײשע]]
טעקע:Panorama of Malbork Castle, part 4.jpg|[[מאלבארק]]
טעקע:Panorama of Malbork Castle, part 4.jpg|[[מאלבארק]]
טעקע:Poland Frombork - Cathedral Hill.jpg|[[פראמבארק]]
טעקע:Poland Frombork - Cathedral Hill.jpg|[[פראמבארק]]
טעקע:Golub-Dobrzyn2.jpg|[[Golub-Dobrzyń]]
טעקע:Golub-Dobrzyn2.jpg|[[Golub-Dobrzyń]]
Image:Kwidzyn zamek.JPG|[[קווידזין]]
טעקע:Kwidzyn zamek.JPG|[[קווידזין]]
Image:Moszna zamek4.jpg|[[Moszna (powiat krapkowicki)|מאשנע]]
טעקע:Moszna zamek4.jpg|[[Moszna (powiat krapkowicki)|מאשנע]]
Image:Tatry Panorama01xxx.jpg|[[טאטרי]]
טעקע:Tatry Panorama01xxx.jpg|[[טאטרי]]
</gallery>
</gallery>


== רעפערענצן ==
== רעפערענצן ==
{{רעפליסטע
{{רעפליסטע
|refs=
|הערות=


<ref name="CSO_2008">{{cite web |title=Concise Statistical Yearbook of Poland, 2008|publisher=[[Central Statistical Office (Poland)]] |date=28 July 2008 |url=http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/PUBL_maly_rocznik_statystyczny_2008.pdf |format=PDF|accessdate=2008-08-12|archiveurl=http://web.archive.org/web/20110714055236/http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/PUBL_maly_rocznik_statystyczny_2008.pdf|archivedate=2011-07-14}}</ref>
<ref name="CSO_2008">{{cite web |title=Concise Statistical Yearbook of Poland, 2008|publisher=[[Central Statistical Office (Poland)]] |date=28 July 2008 |url=http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/PUBL_maly_rocznik_statystyczny_2008.pdf |format=PDF|accessdate=2008-08-12|archiveurl=http://web.archive.org/web/20110714055236/http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/PUBL_maly_rocznik_statystyczny_2008.pdf|archivedate=2011-07-14}}</ref>
שורה 257: שורה 234:
[[קאַטעגאָריע:פוילן|*]]
[[קאַטעגאָריע:פוילן|*]]
[[קאַטעגאָריע:לענדער אין אייראפע]]
[[קאַטעגאָריע:לענדער אין אייראפע]]
[[קאַטעגאָריע:אומבאקוקט]]
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]]  
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]]  
{{קרד/ויקי/יידיש}}
{{קרד/ויקי/יידיש}}
[[he:פולין]]
[[קאַטעגאָריע:וויקידאטא דעסקריפציע]]

יעצטיגע רעוויזיע זינט 14:55, 23 פעברואר 2024

רעפובליק פון פוילן
Rzeczpospolita Polska
פאן
סימבאָל
פאָן הערב
נאַציאָנאַלע זינגליד:
אָרט פון
קאָנטינענט אייראפע
אָפיציעלע שפּראַך פויליש
הויפּטשטאָט ווארשע 52°13′N 21°02′E / 52.217°N 21.033°E / 52.217; 21.033 מאפעס, בילדער פון דער הייעך און נאך אינפארמאציע אויף דעם ארט
רעגירונג
פּרעזידענט
פּרעמיער מיניסטער
אַנדריי דודאַ
מאַטעאוש מאראַוויעצקי
גרינדונג דאַטום
פלאַך מאָס
וועלט גראַדונג פלאַך
פּראָצענט וואַסער
312,679 קוואַדראַט ק"מ
70
2.6%
באַפעלקערונג
- צאָל
- וועלט גראַדונג
- ענגקייט

38,533,299
34
122 מענטשן פאַר אַ ק"מ
פּראָדוקט ווערדע 512,890 מיליאן $ (23סט)
וואַלוטע זלאטי
צייט זאָנע צענטראל-אייראפעאישע צייט
אינטערנעט דאָמען pl.
טעלעפאָן קאָד 48+

פּוילן (פּויליש: Polska), אפיציעל די רעפובליק פון פוילן (פּויליש: Rzeczpospolita Polska; קאַשוביש: Pòlskô Repùblika; שלעזיש: Polsko Republika), איז א לאנד אין אייראָפּע וואס גרעניצט דייטשלאַנד צו מערב; טשעכיי און סלאָוואַקיי צו דרום; אוקראַינע, בעלאַרוס און ליטע צו מזרח; און דעם באלטישן ים און קאַלינינגראַדער אָבלאַסט, רוסלאַנד, צו צפון. דער שטח פון פוילן איז 312,679 קוואדראט ק"מ,[1] אזוי איז עס דאס 69סטע גרעסטע לאנד אין דער וועלט און דאס 9טע גרעסטע אין אייראפע. מיט א באפעלקערונג איבער 38 מיליאן מענטשן,[1] איז פוילן דאס 34סטע מערסט באפעלקערטע לאנד אין דער וועלט[2] און דאס זעקסטע מערסט באפעלקערטע מיטגליד פונעם אייראפעאישן פארבאנד. פוילן איז אן איינהייטלאנד מיט 16 וואיעוואדעשאפטן. זיין הויפּטשטאָט איז וואַרשע.

פוילן איז א מיטגליד פונעם אייראפעאישן פארבאנד, נאטא, די פאראייניגטע פעלקער, די וועלט האנדל ארגאניזאציע, די ארגאניזאציע פאר עקאנאמישע קאאפעראציע און אנטוויקלונג (OECD), אייראפעאישער עקאנאמישער ראיאן, אינטערנאציאנאלע ענערגיע אגענטור, אייראפע ראט, ארגאניזאציע פאר זיכערקייט און קאאפעראציע אין אייראפע, אינטערנאציאלע אטאמישע ענערגיע אגענטור און G6.

די אפטייטש פון פוילן איז א גלייכער פלאץ. (אין דער חסידישער וועלט איז באקאנט דער טייטש: פועל ישועות, אלץ גוטס). היינט אויף פויליש: פאָלסקא (טייטש: לאנד פון פעלקער).

היסטאריע

Postscript-viewer-blue.svg היסטאריע פון פוילן

די גרעניצן פון פוילן האבן זיך שטענדיג געריקט אהין און אהער, אויך זענען געווען צייטן ווען פוילן איז בכלל נישט ערשינען אויף דער מאפע אלס א זעלבסטשטענדיג לאנד.


צווישן די צוויי וועלט מלחמות

נאך דער קאמונסיטשער אימפעריע

היינט צוטאגס

געאגראפיע

פוילן ציט זיך אויף א שטח פון 312,677 קמ"ר, עס גרעניצט זיך מיט זיבן לענדער און איין ים. די הויפטשטאט איז ווארשא, פוילן פארמאגט 42 מיליאן איינוואוינער.

אנדערע גרויסע שטעט זענען: קראקע, וואס איז אמאל געווען די הויפטשטאט אין לויף פון 500 יאר, לאדזש, פאזען, ווראצלאוו (ברעסלוי), גדאנסק (דאנציג), שטשעטשין, קאטאוויץ, לובלין.

די זיבן לענדער וואס זי גרעניצט זיך זענען די פאלגנדע: דייטשלאנד אין מערב, טשעכיי און סלאוואקיי אין דרום, אוקראינע און בעלארוס אין מזרח און ליטא און רוסלאנד אין צפון מזרח; ביי צפון זייט גרעניצט זיך מיטן באלטישן ים.

מער פון זעכציג פראצענט פון די פוילישע בירגער וואוינען אין שטעטלעך און דערפער, די איבריגע וואוינען אין די גרויסע שטעט ווי קראקא, ווארשא, א.ד.ג.

פוילן האט זיך אין די לעצטע יארן גאר אסאך גערוקט אויף פאראויס מיט דעמאקראטיע און מאדערנקייט, עס איז אינגאצען נישט צוצוגלייכן צו וואס פוילן איז געווען ביז די תש"נ יארן, אלע באקוועמליכקייטן וואס מען געפינט אין אמעריקא איז דארט אויך דא צו געפינען, אבער פונדעסטוועגן ווערט נאך די טראדיציאנעלע אלטמאדישקייט אפגעהיטן אין די קליינע דערפלעך, צווישן זיי רוב פון די קברי צדיקים וואס מען רייזט ארום.

עקאנאמיע

אדמיניסטראציע

זייטן 1טן יאנואר 1999 איז פוילן איינגעטיילט אין 16 פראווינצן.

וואיעוואדעשאפט (פראווינץ) הויפטשטאט (אדער שטעט)
פויליש
גרויספוילן Wielkopolskie פויזן
קויאוויע-פאמעראניע Kujawsko-Pomorskie בידגאש / טארון
קליינפוילן Małopolskie קראקע
לאדזש Łódzkie לאדזש
אונטערשלעזיע Dolnośląskie ווראצלאוו
לובלין Lubelskie לובלין
לובוש Lubuskie Gorzów Wielkopolski / Zielona Góra
מאזאוויע Mazowieckie ווארשע
אפאלע Opolskie אפאלע
פאדלאכיע Podlaskie ביאליסטאק
פאמעראניע Pomorskie דאנציג
שלעזיע Śląskie קאטאוויץ
אונטער-קארפאטיע Podkarpackie ריישע
שווענטאקזשיסקיע Świętokrzyskie קעלץ
ווארמיע-מאזוריע Warmińsko-Mazurskie אלשטין
מערב פאמעראניע Zachodniopomorskie שטעטין

קולטור

מוזיק

ביים סוף פונעם 18טן יארהונדערט האט פוילישע קלאסישע מוזיק אנטוויקלט אין נאציאנאלע פארעמען ווי דער פאלאנעז. אינעם 19טן יארהונדערט זענען די מערסט פאפולערע קאמפאזיטארן געווען יאזעף אייזנער און זיינע תלמידים פרעדעריק שאפען און איגנאצי דאבזשינסקי.


טוריסטישע אנווייזונגען

מען מעג אריינברענגען אין פוילן בלויז ביז 5000 איירא.

די פוילישע מטבע איז דער זלאָטע, וואס דאס ווערט צעטיילט אויף 100 גראָשין. 5 ערליי שטרות איז דא דארט, וואו פאלגנד: 10, 20, 50, 100, 200 זלאטעס. און 9 ערליי מטבעות: 1, 2, 5, 10, 20, 50 גראשין.

דער צוגלייך צו אויסלענדישע מטבעות איז ווי פאלגנד: אמעריקאנער 1 דאלער: 4.03 זלאטע. ישראל'דיגער 1 ש"ח: 0.96 זלאטע. 1 איירא: 3.70 זלאטע.

מען קען איבעראל געפונען געוועלבן וואס זענען געאייגנט אויפצוטוישן מטבעות, אין פויליש ווערט דאס גערופען "קאַנטאָר".

פּאָסט וואס מען שיקט ארויס פון פוילן וועט אנקומען אינדרויסן פון אייראפע נאך צוויי וואכן. דער פרייז פאר א מארקע איז 2 זלאטע.

די מעגנאטישע קאָלינג קארד'ס וואס מען דארף אריינלייגן אינעם פובליק טעלעפאן סיי ווען און סיי ווי אימער מען וויל רופען, איז דא דריי ערליי: 1וואס מען קען רופן 25 מאהל (פרייז: 11.30 זלאטע), וואס מען קען רופען 50 מאהל (פרייז: 20.40 זלאטע), און 100 מאהל (פרייז: 37.20 זלאטע). נעמט אינאכט אז נאך יעדע דריי מינוט וואס מען רעדט גייט דאס שוין אריין צום קומעדיגע מאהל. אזוי א א קאלינג קארד וואס האט צ.ב.ש. 25 מאהל קען מען רעדן בלויז 75 מינוט.

ווען איר וועט רופען א נומער וואס האט בלויז 6 נומערן וועט איר הערן אויפן טעלעפאן אויף פארשידענע שפראכן (אויך ענגליש; ווארט מיט געדולד) אינסטרוקציעס וואספארא נומערן צו ניצען.

אויב די נומער וואס איר רופט הויבט זיך אן מיט די נומער:

1 אדער 2- לייגט צו 4 אנפאנג פונעם טעלפעאן נומער.

3, 4 אדער 5 - לייגט צו 6.

6, 7, 81, 83, 84, 85 - לייגט צו 2.

86, 87, 88, 89 - לייגט צו 3.

ווען איר רופט פון פוילן צו פוילן, דארפט איר דריקן צום ערשט 0, דערנאך דעם עריע קאד 1033, 1044, 1055 אדער 1066, ווענד זיך פון וועלכע טעלעפאן קאמפאני איר רופט, דאן דעם נומער.

פון פולין צו ארץ ישראל דארפט איר דריקען 00-972 און דאן דעם נומער (נישט קיין 0 פאר די נומער).

פאר הילף דריקט 913 צו וויסען טעלעפאן נומערן פון יענעם פלאץ; 912 פאר גאנץ פולין; 908 פאר דער גאנצער וועלט, פונדעסטוועגן זייט געראכטן אז דער אויפן אנדערן זייט טרייבל וועט נישט קענען קיין ענגליש.

א פעקס קען מען שיקן פון יעדן פאסט אפיס, מיטן באצאלן די זעלבע פרייז וואו סתם א טעלעפאן-רוף.

פאר עמורדזשענסי -ארבעט די פאלעגנדע נומערן פאר אומזינסט 24 שעה א טאג: 998 פייער-לעשער, 999 אמבאלאנס; 997 פאליציי (אדער 112 פון א סעליולער טעלעפאן). און וואו אויבענדערמאנט זייט געראכטן אז דער אויפן אנדערן זייט טרייבל וועט נישט קענען קיין ענגליש...

די פוילישע חגאות זענען וואו פאלגענד: 1טן יאנואר; 1טן מאי; 3טן מאי; 15טן אויגוסט; 1טן נאוועמבער; 11טן נאוועמבער; 25-26 דעצעמבער.




מוסטער:Yivo



כדאי צו זען

רעפערענצן

  1. 1.0 1.1 "Concise Statistical Yearbook of Poland, 2008" (PDF). Central Statistical Office (Poland). 28 July 2008. Archived from the original (PDF) on 2011-07-14. Retrieved 2008-08-12.
  2. NationMaster.com 2003–2007, Poland, Facts and figures


דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!