מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
ק
החלפת טקסט – "פרעמישלאן" ב־"פרימישלאן"
ק (החלפת טקסט – "[[נחמן מברסלב" ב־"[[רבי נחמן מברסלב") |
ק (החלפת טקסט – "פרעמישלאן" ב־"פרימישלאן") |
||
| (4 צווישנדיגע ווערסיעס פונעם זעלבן באַניצער נישט געוויזן) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
ר' [[רבי נחמן מברסלב]] איז געפארן קיין ארץ ישראל אין יאהר [[ה'תקנ"ח]], ער איז דאן געווען א יונגערמאן פון זעקס און צוואנציג יאהר, זיין נסיעה קיין ארץ ישראל איז א באזונדערע פרשה, עס איז געווען גאר אינטערעסאנט. אין יענער צייט האבן זייער ווייניג מענטשן געאמכט א נסיעה קיין ארץ ישראל, אויב איז געווען עטליכע וואס האבן מיט גרויסע שוועריקייטן זיך אונטערגענומען פאהרן קיין ארץ ישראל, איז עס געווען מיט די מיינונג אז זיי גייען שוין דארט בלייבן, אבער פאהרן און דערנאך גלייך צוריק קומען האט זיך געמאכט זייער זעלטן. די וועגן איז געווען זייער איינגעשטעלט, אלעס אויפן וועג איז געווען מסוכן, און מען איז געפארן אזא לאנגער וועג פון יוראפ קיין אזיע נאר ווען מען האט געמוזט. צווישן די תלמידים פון בעל שם טוב איז געווען א אויפוואכונג צו פאהרן, אזוי ווי מען זעהט אז די תלמידים ר' [[ארון לייב | ר' [[רבי נחמן מברסלב]] איז געפארן קיין ארץ ישראל אין יאהר [[ה'תקנ"ח]], ער איז דאן געווען א יונגערמאן פון זעקס און צוואנציג יאהר, זיין נסיעה קיין ארץ ישראל איז א באזונדערע פרשה, עס איז געווען גאר אינטערעסאנט. אין יענער צייט האבן זייער ווייניג מענטשן געאמכט א נסיעה קיין ארץ ישראל, אויב איז געווען עטליכע וואס האבן מיט גרויסע שוועריקייטן זיך אונטערגענומען פאהרן קיין ארץ ישראל, איז עס געווען מיט די מיינונג אז זיי גייען שוין דארט בלייבן, אבער פאהרן און דערנאך גלייך צוריק קומען האט זיך געמאכט זייער זעלטן. די וועגן איז געווען זייער איינגעשטעלט, אלעס אויפן וועג איז געווען מסוכן, און מען איז געפארן אזא לאנגער וועג פון יוראפ קיין אזיע נאר ווען מען האט געמוזט. צווישן די תלמידים פון בעל שם טוב איז געווען א אויפוואכונג צו פאהרן, אזוי ווי מען זעהט אז די תלמידים ר' [[ארון לייב מפרימישלאן]], ר' [[נחמן האראדענקער]] דער זיידע פון ר' נחמן מברסלב, ר' [[מנחם מענדל פון וויטעבסק|מנחם מענדל וויטעבסקער]] איז ארויף געפארן מיט א גאנצער חבורה בראש מיט זיינן נאנטן תלמיד ר' [[אברהם מקאליסק]], די זענען געווען די ערשטע תלמידים פון בעל שם טוב וואס זענען יא געפארן, אבער סתם המון עם איז כמעט נישט געווען אין ארץ ישראל, דער ישוב איז געווען דארט זייער קליין. דאך האט ר' נחמן געמאכט ביי זיך ער וויל פאהרן קיין ארץ ישראל, און ווען ר' נחמן האט אזוי געמאכט ביי זיך איז שוין נישט געווען קיין צוריק האלט, גארנישט אין דער וועלט האט אים נישט געקענט אפהאלטן, ווייל אין זיין עבודת ה' איז ר' נחמן געווען א ריזיגער עקשן. | ||
| שורה 9: | שורה 9: | ||
== קאמעניץ == | == קאמעניץ == | ||
אנגעהויבן האט זיך עס אין ווינטער [[תקנ"ח]] ווען ער איז געפארן מיט זיין תלמיד [[שמעון תלמיד ר' נחמן]] קיין [[ | אנגעהויבן האט זיך עס אין ווינטער [[תקנ"ח]] ווען ער איז געפארן מיט זיין תלמיד [[שמעון תלמיד ר' נחמן]] קיין [[מעזשיבוזש]], ווען ער האט דארט גענאכטיגט איז אים געקומען זיין זיידע דער [[בעל שם טוב]] אין חלום און אים געזאגט ער זאל פארן קיין קאמעניץ, ר' נחמן איז תיכף פון דארט געפארן קיין [[קאמעניץ]], ער האט דארט גענאכטיגט איין נאכט, די חסידישע וועלט אין [[אוקראינע]] האט געקומעט אויף די נסיעה פון ר' נחמן קיין קאמעניץ זייער אינטערעסאנט, און אסאך פשטים האט מען דערין געלערנט אבער ר' נחמן פלעגט מאכן ווערטליך פון די אלע פשטים, ער האט געזאגט קיינער האט נישט צוגעטראפען מיינע כוונות. | ||
עס ווערט פארציילט אז אין יענער צייט איז געווען א גזירה פונעם מלכות אז קיין שום יוד טאר נישט נעכטיגן אין קאמענמיץ, ווען עס וויל מאכט געשעפטען אין קאמעניץ וואס איז דאן געווען א גרויסע שטאט צו מאכן מסחר, דער קען קומען אבער ביינאכט טאר מען נישט פארבלייבן אין שטאט, אין דעם טאג וואס ר' נחמן איז געקומען קיין קאמעניץ האט ער געזאגט פאר זיין בייגלייטער די גיי ארויס פון שטאט איך וויל דא בלייבן, אזוי איז געווען, פון יענעם טאג אן איז די גזירה בטל געווארן. אין די היסטאריע ביכער פון אוקריינא שטייט אז אז אין יענעם טאג האט דער קיסר [[פאלוס]] מבטל געווען דעם באפעל, דאס יאהר איז געווען 1797. | עס ווערט פארציילט אז אין יענער צייט איז געווען א גזירה פונעם מלכות אז קיין שום יוד טאר נישט נעכטיגן אין קאמענמיץ, ווען עס וויל מאכט געשעפטען אין קאמעניץ וואס איז דאן געווען א גרויסע שטאט צו מאכן מסחר, דער קען קומען אבער ביינאכט טאר מען נישט פארבלייבן אין שטאט, אין דעם טאג וואס ר' נחמן איז געקומען קיין קאמעניץ האט ער געזאגט פאר זיין בייגלייטער די גיי ארויס פון שטאט איך וויל דא בלייבן, אזוי איז געווען, פון יענעם טאג אן איז די גזירה בטל געווארן. אין די היסטאריע ביכער פון אוקריינא שטייט אז אז אין יענעם טאג האט דער קיסר [[פאלוס]] מבטל געווען דעם באפעל, דאס יאהר איז געווען 1797. | ||
| שורה 51: | שורה 51: | ||
== טבריה == | == טבריה == | ||
ווען די חבורה פון ר' מענדעלע וויטעבסקער בראש פון זיין געליבטן תלמיד ר' [[אברהם מקאליסק]] האבן געהערט אין טבריא אז רבי נחמן איז געקומען האבן זיי געשיקט שלוחים און אים זייער פארבעטן ער זאל קומען צו זיי, אויף חוהמ"ס איז דער רבי געגאנגען באזוכן די מערה פון [[אליהו הנביא]] אין [[חיפה]], דער רבי האט געהאט התעוררות אין דעם הייליגן פלאץ, יאהרן שפעטער האט ער פארציילט "ווען איך בין געווען ביי די מערה האב איך זיך אויסגעמאלט אט דא איז געשטאנען אליהו און געהאט התבודדות". נאך סוכות איז דער רבי נחמן געפארן קיין טבריא, אלע חסידים און אויך די | ווען די חבורה פון ר' מענדעלע וויטעבסקער בראש פון זיין געליבטן תלמיד ר' [[אברהם מקאליסק]] האבן געהערט אין טבריא אז רבי נחמן איז געקומען האבן זיי געשיקט שלוחים און אים זייער פארבעטן ער זאל קומען צו זיי, אויף חוהמ"ס איז דער רבי געגאנגען באזוכן די מערה פון [[אליהו הנביא]] אין [[חיפה]], דער רבי האט געהאט התעוררות אין דעם הייליגן פלאץ, יאהרן שפעטער האט ער פארציילט "ווען איך בין געווען ביי די מערה האב איך זיך אויסגעמאלט אט דא איז געשטאנען אליהו און געהאט התבודדות". נאך סוכות איז דער רבי נחמן געפארן קיין טבריא, אלע חסידים און אויך די ספרד'ישע חכמים פון שטאט זענען אים ארויס מקבל פנים זיין, אסאך פון זיי האבן זיך אנגעהטוהן בגדי שבת לכבדו דעם גרויסן גאסט, ער איז איינגעשטענען ביי דעם באקאנטען חסיד פון דעם צדיק ר' מענדל'ע וויטעפסקר, הרב ר' צבי הארקער זצ"ל, אסאך מקובלים און עובדי ה' זענען אים געקומען דארט מקבל פנים זיין און האבן געהערט פון אים אסאך סודות התורה. רבי נחמן האט זיך דארט משדך געווען מיט דעם חסיד ר' משה דער זון פון ר' מענדעל מוויטעפסק זצ"ל, זיין דריטע טאכטער [[מרים די טאכטער פון רבי נחמן מברסלב]] מיט דער זון פון ר' משה. אין טבריא האט רבי נחמן געהאט צוטעהן מיט א מסור, איינער וואס האט אויסגעטיילט גרויסע צרות פאר די חסידים, ער האט זיי פאר'מסר'ט פאר די פאשא און די ארבישע הויפטן, רבי נחמן האט געשפילט מיט אים ווי ער האלט ער איז א חשובע איד, ביז צום סוף איז דער מסור דארט געשטראבן. רבי נחמן האט באזוכן ביים דעם קבר פון דעם גרויסן צדיק [[רבי נחמן האראדענקער]] זיין זיידע. פון דארט זענען זיי געפארן קיין מירון און געווען ביים דעם קבר פון ר' [[שמעון בן יוחאי]], רבי נחמן איז דארט געווען זייער פרייליך, ער האט געזונגען און געטאנצט א גענצע נאכט פון דארט איז ער געגארנגען צום מערת ר' [[כרוספדאי]], פון דארט צום א מערה פון דעם [[ינוקא פון זוהר]]. רבי נחמן האט דאן אפגעמאכט אז וויל שוין אהיים פארן, און האט געזאגט פאר פאר זיין בייגלייטער ער זאל פאהרן קיין חיפה דונגען פלאץ אין א שיף צוריק, אנקומענדיג קיין חיפה איז אנגעקומען א שיף פון חוץ לארץ, אויפן שיף איז געווען דער גרויסער צדיק [[רבי יעקב שמשון שעפעטיווקער]] פון די תלמידים פון מגיד פון מעזריטש, אויך זענען דארט געווען עטליכע [[שד"ר]] וואס האבן געברענגט געלד פון חוץ לארץ פאר די א"י אידן, וויבאלד יעדער האט דאן מורא געהאט פון דעם אויבעדערמאנטן מסור וואס האט זיך געמאכט פאר א עהרליכן איד און האט פאר'מסר'ט פאר די אראבער אז אידן ברענגן געלד אהן צאהלן הויכע צינזן, האבן זיי געבעטן דעם שליח פון רבי נחמן ער זאל זיי העלפן, רבי נחמן האט שוין געהאט גוטע באציאונגן מיט דעם מסור, דעריבער האט דער בייגלייטער איבערגענומען די געלד, און איז צוריק געפארן קיין טבריה, ער האט דאס פארציילט פאר רבי נחמן האט רבי נחמן געזאגט זעהט אויך אז עס איז דער רצון השם מיר זאלן נאך בלייבן אביסל אין א"י. | ||
אין טבריה האט דאן געפירט די חסידישע חבורה דער גרויסער צדיק [[רבי אברהם קאליסקער]], רבי נחמן איז דאן זייער נאנט געווארן צו דעם צדיק, זיי האבן זיך שטארק באפריינדעט. רבי נחמן האט שטאק משבח געוען דעם צדיק, און האט געזאגט עס זענען דא אסאך צדיקים, אבער שלימות האב איך געפונען ביים דעם קאליסקער צדיק. אין יענער צייט איז פארגעקומען די באקאנטע חסידישע מחלוקה צווישן דער קאליסקער און דער בעל התניא ר' [[שניאור זלמן מלאדי]], צוליב דעם וואס די צדיקים האבן געהאט חילוקי דעות וויאזוי מען זאל צוטיילן די געלד וואס עס קומט ארויף פון חוץ לארץ, דער קאליסקער האט זיך אויסגערעדט פאר רבי נחמן, און ווען דער צדיק רבי יעקב שמשון שעפעטיווקער איז אנגעקומען קיין [[טבריה]] האט ער קודם מיטגעהאלטן מיטן בעל התניא, דאס האט געברענגט חילוקי דעות צווישן אים און דעם קאליסקער, ווען רבי נחמן איז דארט געווען האט ער געמאכט שלום צווישן די צוויי צדיקים, און מען האט געמאכט א גרויסע סעודה ווי די דריי גרויסע צדיקים. דער קאליסקער, ר' יעקב שמשון און רבי נחמן זענען געזעסן, ביי יענער סעודה האט רבי נחמן געזאגט א שטארקער בליציגער געדאנק אין דעם ענין פון יהא מונח עד שיבוא אליהו (ב"מ לז.), וואס האט אלעמען באנומען יעדער האט עס באוואונדערט (דער חידוש איז געדרוקט אין שבחי הר"ן, אויך טשעהרינער רב דערמאנט עס באריכות אין זיין ספר פרפראות לחכמה). | אין טבריה האט דאן געפירט די חסידישע חבורה דער גרויסער צדיק [[רבי אברהם קאליסקער]], רבי נחמן איז דאן זייער נאנט געווארן צו דעם צדיק, זיי האבן זיך שטארק באפריינדעט. רבי נחמן האט שטאק משבח געוען דעם צדיק, און האט געזאגט עס זענען דא אסאך צדיקים, אבער שלימות האב איך געפונען ביים דעם קאליסקער צדיק. אין יענער צייט איז פארגעקומען די באקאנטע חסידישע מחלוקה צווישן דער קאליסקער און דער בעל התניא ר' [[רבי שניאור זלמן מלאדי]], צוליב דעם וואס די צדיקים האבן געהאט חילוקי דעות וויאזוי מען זאל צוטיילן די געלד וואס עס קומט ארויף פון חוץ לארץ, דער קאליסקער האט זיך אויסגערעדט פאר רבי נחמן, און ווען דער צדיק רבי יעקב שמשון שעפעטיווקער איז אנגעקומען קיין [[טבריה]] האט ער קודם מיטגעהאלטן מיטן בעל התניא, דאס האט געברענגט חילוקי דעות צווישן אים און דעם קאליסקער, ווען רבי נחמן איז דארט געווען האט ער געמאכט שלום צווישן די צוויי צדיקים, און מען האט געמאכט א גרויסע סעודה ווי די דריי גרויסע צדיקים. דער קאליסקער, ר' יעקב שמשון און רבי נחמן זענען געזעסן, ביי יענער סעודה האט רבי נחמן געזאגט א שטארקער בליציגער געדאנק אין דעם ענין פון יהא מונח עד שיבוא אליהו (ב"מ לז.), וואס האט אלעמען באנומען יעדער האט עס באוואונדערט (דער חידוש איז געדרוקט אין שבחי הר"ן, אויך טשעהרינער רב דערמאנט עס באריכות אין זיין ספר פרפראות לחכמה). | ||
רבי נחמן האט זיך בלית ברירה אויף געהאלטן אין טבריה ביז חודש שבט, אין יענער צייט האט געבוזשעוועט די גרויסע מלחמה פון נאפאלעאן אין ארץ ישראל, סוף אדר האט נאפליון איינגענומען דער פארט שטאט יפו, ווען נאפאלעאן האט איינגענומען [[צפת]] איז רבי נחמן דאן געווען אין צפת, רבי נחמן איז שנעל אנטלויפן פון דארט, ער האט מחליט געווען אז מוז שוין צוריק גיין, האט ער געשיקט א שליח קיין עכו, דונגען פאר אים א שיף, אבער מורא האבענדיג אז די פראנצויזן וועלן אים פאנגן, האט ער געדונגען א שיף פון רגז, דאס איז א חלק פון איטאליע, און אין יענער צייטן האט א פאן פון רעגעז געדינט אזוי ווי היינט צו טאג א פאן פון די יוע"ן, אז וויבאלד מען זעהט א פאן פון רעגעז איז דאס אן אינטערנאציענלע געזעץ אז מען טאר נישט ארויף אויף דעם שיף. און כאטש דער קאליסקער האט שטארק געבעטן רבי נחמן ער זאל נאך בלייבן האט ער שוין נישט געוואלט נאר זיך געאיילט קיין עכו. | רבי נחמן האט זיך בלית ברירה אויף געהאלטן אין טבריה ביז חודש שבט, אין יענער צייט האט געבוזשעוועט די גרויסע מלחמה פון נאפאלעאן אין ארץ ישראל, סוף אדר האט נאפליון איינגענומען דער פארט שטאט יפו, ווען נאפאלעאן האט איינגענומען [[צפת]] איז רבי נחמן דאן געווען אין צפת, רבי נחמן איז שנעל אנטלויפן פון דארט, ער האט מחליט געווען אז מוז שוין צוריק גיין, האט ער געשיקט א שליח קיין עכו, דונגען פאר אים א שיף, אבער מורא האבענדיג אז די פראנצויזן וועלן אים פאנגן, האט ער געדונגען א שיף פון רגז, דאס איז א חלק פון איטאליע, און אין יענער צייטן האט א פאן פון רעגעז געדינט אזוי ווי היינט צו טאג א פאן פון די יוע"ן, אז וויבאלד מען זעהט א פאן פון רעגעז איז דאס אן אינטערנאציענלע געזעץ אז מען טאר נישט ארויף אויף דעם שיף. און כאטש דער קאליסקער האט שטארק געבעטן רבי נחמן ער זאל נאך בלייבן האט ער שוין נישט געוואלט נאר זיך געאיילט קיין עכו. | ||
| שורה 116: | שורה 116: | ||
[[קאטעגאריע:אויף יידיש]] | [[קאטעגאריע:אויף יידיש]] | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||
[[קאַטעגאָריע:אויף ווייניג אדער קיין אנדערע וויקי| | [[קאַטעגאָריע:אויף ווייניג אדער קיין אנדערע וויקי|01]] | ||