אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:תרפ"ט ראיאטן"

ק
החלפת טקסט – "ספרדישע" ב־"ספרד'ישע"
ק (קעפלעך הייבן אן מיט דריי "=" און קעפלעך מיט דיק fixes)
 
ק (החלפת טקסט – "ספרדישע" ב־"ספרד'ישע")
 
(13 מיטלסטע ווערסיעס פון 7 באַניצער נישט געוויזן.)
שורה 1: שורה 1:
'''ציידי תרפ"ט אויפרודער''' איז געווען אין די צייטן פון דעם [[בריטישן מאנדאט]] ([[1929]]) וואס די [[אראבער]] האבן געמאכט [[טעראר]], און [[פאגראמען]] קעגן די [[ייד|איד]]ן אין [[חברון]] און אין נאך ערטער. אין דער אויפרוהר זיינען געמארדעט געווארן איבער 113 יידן, 67 יידן זענען אומגעקומען אין חברון אליין. און הונדערטער פארווונדעט און גערויבט געווארן.
{{דעסקריפציע||ענגליש = series of violent Arab–Jewish clashes in British Mandatory Palestine|העב=סדרה של פרעות אלימות ומעשי טרור מצד ערביי ארץ ישראל נגד היישוב היהודי בארץ ישראל|}}
'''ציידי תרפ"ט אויפרודער''' איז געווען אין די צייטן פון דעם [[בריטישן מאנדאט]] ([[1929]]) וואס די [[אראבער]] האבן געמאכט [[טעראר]], און [[פאגראמען]] קעגן די [[ייד|איד]]ן אין [[חברון]] און אין נאך ערטער. אין דער אויפרוהר זענען געמארדעט געווארן איבער 113 אידן, 67 אידן זענען אומגעקומען אין חברון אליין. און הונדערטער פארווונדעט און גערויבט געווארן.


נאך דער אויפרור האבן די בריטישע באשטימט דאס [[ווייסבוך פון פאספילד|צווייטע ווייסבוך]] וואס האט באשטימט זאלן יידן נישט מער טארן [[אימיגראציע גרופעס|אימיגרירן]] קיין [[ארץ ישראל]], און נישט טארן מער זיי פארקויפן ערד-פלאך.
נאך דער אויפרור האבן די בריטישע באשטימט דאס [[ווייסבוך פון פאספילד|צווייטע ווייסבוך]] וואס האט באשטימט זאלן אידן נישט מער טארן [[אימיגראציע גרופעס|אימיגרירן]] קיין [[ארץ ישראל]], און נישט טארן מער זיי פארקויפן ערד-פלאך.


== וואס רבי ברוך קאפלאן זצ"ל האט דערציילט וועגן דעם פאגראם ==
== וואס רבי ברוך קאפלאן זצ"ל האט דערציילט וועגן דעם פאגראם ==
שורה 8: שורה 9:
א דוגמא ווי ווייט רואיג עס איז געווען צווישן אידן און די אראבער, למשל איך האב געהאט א מנהג, בערך א מייל-צוויי לעבן חברון איז געווען א בוים וואס עס איז מקובל אז די בוים איז געווען די אשל אברהם, וואו [[אברהם אבינו]] האט אויפגענומען די [[מלאכים]], האב איך געהאט א גרויסן הרגש פון צייט צו צייט צו גיין באזוכן דעם [[בוים]], (מובא בחוט המשולש תולדות מרן ה[[חת"ם סופר]] שאכן מקובל שזה הי' של א"א) ספעציעל אין זומער צייט ווען ס'איז ווארים. דארט איז אבער נישט געווען קיין ישוב, ס'איז געווען יעדע 5-7 בלאק אן איינצעלנע הויז, איך פלעג אביסל רעדן מיט זיי, מ'האט זיך פארשטאנען מיטן וואונק [נישט קענענדיג דעם אראבישן שפראך]. קיינער אין ישיבה האט מיר נישט געזאגט גיי נישט אונטערן שטאט, ס'איז א סכנה, "אראבער!". ס'איז נישט איינגעפאלן, אזוי פריינדליך האט מען געלעבט מיט די אראבער.
א דוגמא ווי ווייט רואיג עס איז געווען צווישן אידן און די אראבער, למשל איך האב געהאט א מנהג, בערך א מייל-צוויי לעבן חברון איז געווען א בוים וואס עס איז מקובל אז די בוים איז געווען די אשל אברהם, וואו [[אברהם אבינו]] האט אויפגענומען די [[מלאכים]], האב איך געהאט א גרויסן הרגש פון צייט צו צייט צו גיין באזוכן דעם [[בוים]], (מובא בחוט המשולש תולדות מרן ה[[חת"ם סופר]] שאכן מקובל שזה הי' של א"א) ספעציעל אין זומער צייט ווען ס'איז ווארים. דארט איז אבער נישט געווען קיין ישוב, ס'איז געווען יעדע 5-7 בלאק אן איינצעלנע הויז, איך פלעג אביסל רעדן מיט זיי, מ'האט זיך פארשטאנען מיטן וואונק [נישט קענענדיג דעם אראבישן שפראך]. קיינער אין ישיבה האט מיר נישט געזאגט גיי נישט אונטערן שטאט, ס'איז א סכנה, "אראבער!". ס'איז נישט איינגעפאלן, אזוי פריינדליך האט מען געלעבט מיט די אראבער.


אויך האב איך געזען א בריף פון [[גערער רבי]], (רבי [[אברהם מרדכי אלטער]]-אמרי אמת) אין יענע יארן שרייבט ער אז ער איז געפארן קיין א"י, אזוי ווי ס'האט אנגעהויבן ווערן א באוועגונג, אז מען וויל אוועקפארן פון פוילן קיין א"י, האט ער געוואלט זען וואס פאר א סארט פאלק דער אראבער איז, ווי אזוי צו ראטן די מענטשן, צו מען זאל יא פארן אדער נישט פארן, שרייבט ער דארט אין דעם בריעף אז דער אראבער איז זייער א פרידליכער פאלק, און א פיינער פאלק.
אויך האב איך געזען א בריף פון [[גערער רבי]], ([[רבי אברהם מרדכי אלטער]]-אמרי אמת) אין יענע יארן שרייבט ער אז ער איז געפארן קיין א"י, אזוי ווי ס'האט אנגעהויבן ווערן א באוועגונג, אז מען וויל אוועקפארן פון פוילן קיין א"י, האט ער געוואלט זען וואס פאר א סארט פאלק דער אראבער איז, ווי אזוי צו ראטן די מענטשן, צו מען זאל יא פארן אדער נישט פארן, שרייבט ער דארט אין דעם בריעף אז דער אראבער איז זייער א פרידליכער פאלק, און א פיינער פאלק.


דערפאר וויל איך זאגן אז ס'איז אריין א געוואלדיגע גרייז אין דער וועלט אז די חברון'ער אראבער זענען געווען גרויסע רוצחים, און באפאלן די אידן. מעשה שהי' לא כך הי', נאר וואס דען? וועל איך אייך -ביי דעם געלעגנהייט- זאגן מעשה שהי'.
דערפאר וויל איך זאגן אז ס'איז אריין א געוואלדיגע גרייז אין דער וועלט אז די חברון'ער אראבער זענען געווען גרויסע רוצחים, און באפאלן די אידן. מעשה שהי' לא כך הי', נאר וואס דען? וועל איך אייך -ביי דעם געלעגנהייט- זאגן מעשה שהי'.
שורה 20: שורה 21:
בקיצור, האט מען געשיקט רופן אט די חברה, צום ר' [[משה מרדכי עפשטיין]] [דער משגיח אין חברון'ער ישיבה], און זיי האבן נישט געוואלט קומען, מען האט געמוזט גיין צו זיי, האט מען זיי געפרעגט, פאר וואס קומט איר? מה ראו על ככה? וואס טוט איר דא? ס'פעלט אונז אויס? איר וועט דאך דערמיט אויפרייצן די אראבער! ס'רייצט זיך שוין אזוי אויך!. האבן זיי געענטפערט, מיר קומען אייך פראטעקטן [שוצן]. האבן מיר געזאגט, געוואלד! רחמנות!, און זיי האבן נישט געוואלט אוועקגיין, ביז וואנען ס'איז געווארן צו שפעט.
בקיצור, האט מען געשיקט רופן אט די חברה, צום ר' [[משה מרדכי עפשטיין]] [דער משגיח אין חברון'ער ישיבה], און זיי האבן נישט געוואלט קומען, מען האט געמוזט גיין צו זיי, האט מען זיי געפרעגט, פאר וואס קומט איר? מה ראו על ככה? וואס טוט איר דא? ס'פעלט אונז אויס? איר וועט דאך דערמיט אויפרייצן די אראבער! ס'רייצט זיך שוין אזוי אויך!. האבן זיי געענטפערט, מיר קומען אייך פראטעקטן [שוצן]. האבן מיר געזאגט, געוואלד! רחמנות!, און זיי האבן נישט געוואלט אוועקגיין, ביז וואנען ס'איז געווארן צו שפעט.


ביז ווען די פירער פון די אראבער האבן אויפגעקליבן פון אסאך דערפער גרויסע מאסן'ס פון אראבער דארט, (און ווי געווענטליך פארשטייט זיך די צוואנציג קאווערדס [שוואך כאראקטערדיגע מחוצפים] זענען אנטלאפן, זיי האבן ארויסגעכאפט זיך), און ס'שוין געווען שפעט, זיי האבן זיך ארגענעזירט, זייער מופטי האט געזאגט א גרויסע רעדע פאר זיי, זיי האבן געמיינט אז פרייטיג צונאכטס קומט די גאנצע ישיבה דאווענען, וועלן זיי אריינקומען אנפאלן די גאנצע ישיבה און אטאקירן.
ביז ווען די פירער פון די אראבער האבן אויפגעקליבן פון אסאך דערפער גרויסע מאסן'ס פון אראבער דארט, (און ווי געווענטליך פארשטייט זיך די צוואנציג קאווערדס [שוואך כאראקטערדיגע מחוצפים] זענען אנטלאפן, זיי האבן ארויסגעכאפט זיך), און ס'שוין געווען שפעט, זיי האבן זיך ארגענעזירט, זייער מופטי האט געזאגט א גרויסע רעדע פאר זיי, זיי האבן געמיינט אז פרייטאג צונאכטס קומט די גאנצע ישיבה דאווענען, וועלן זיי אריינקומען אנפאלן די גאנצע ישיבה און אטאקירן.


איי די ישיבה איז אליין געגן די ציונים, און געגן די פאסקודניאקעס, געגן די אלע זאכן. אבער די אראבער ווייסן דאך נישט, לא ידעו להבחין. האבן זיי געקומען, ס'איז געווען א גרויסער קרבן א עולה תמימה, ר' שמואל ראזנהאלץ. ווען ס'איז שוין געווען א טומל אין שטאט זענען אלע געבליבן אינדערהיים, אבער ער איז געווען א גרויסער מתמיד, א מורא'דיגער מתמיד, ער האט געקענט לערנען 80 בלאט גמרא א טאג, האבן זיי איהם געטראפן און זיי האבן בעונותינו הרבים [ער ציוויינט זיך] גע'הרג'עט און פארגאסן זיין בלוט אויף די אפענע גמרא וואס ער האט געלערנט. די פאליציי האט דאן אריינגעמישט זיך אין אווענט און ס'האט זיך אביסל איינגעשטילט.
איי די ישיבה איז אליין געגן די ציונים, און געגן די פאסקודניאקעס, געגן די אלע זאכן. אבער די אראבער ווייסן דאך נישט, לא ידעו להבחין. האבן זיי געקומען, ס'איז געווען א גרויסער קרבן א עולה תמימה, ר' שמואל ראזנהאלץ. ווען ס'איז שוין געווען א טומל אין שטאט זענען אלע געבליבן אינדערהיים, אבער ער איז געווען א גרויסער מתמיד, א מורא'דיגער מתמיד, ער האט געקענט לערנען 80 בלאט גמרא א טאג, האבן זיי איהם געטראפן און זיי האבן בעונותינו הרבים [ער ציוויינט זיך] גע'הרג'עט און פארגאסן זיין בלוט אויף די אפענע גמרא וואס ער האט געלערנט. די פאליציי האט דאן אריינגעמישט זיך אין אווענט און ס'האט זיך אביסל איינגעשטילט.
שורה 32: שורה 33:
האט אים דער חזון איש געזאגט: מיין טייערע ר' משה שעהנפעלד! איר זענט גערעכט, אבער עס וואונדערט זיך מיר אויף אזא בר דעת ווי איר זענט. אודאי, עס זענען אין די לעצטע פאר חדשים געווען עטליכע צענדליגע נפשות און יעדער נפש אחת מישראל איז אן עולם מלא. אבער דא שטייען דאך די ציונים, די מדינה, די רשעים, זיי נעמען און שמד'ן אפ אידן, קינדער, הונדערטער טויזענטער אלע טאג, דאס זאל ווייטאן! אזא גזירת השמד וואס מען שמד'ט אפ הונדערטער טויזענטער אידן, און חז"ל זאגן גדול המחטיאו יותר מן ההורגו, דאס האט ער איהם געזאגט.
האט אים דער חזון איש געזאגט: מיין טייערע ר' משה שעהנפעלד! איר זענט גערעכט, אבער עס וואונדערט זיך מיר אויף אזא בר דעת ווי איר זענט. אודאי, עס זענען אין די לעצטע פאר חדשים געווען עטליכע צענדליגע נפשות און יעדער נפש אחת מישראל איז אן עולם מלא. אבער דא שטייען דאך די ציונים, די מדינה, די רשעים, זיי נעמען און שמד'ן אפ אידן, קינדער, הונדערטער טויזענטער אלע טאג, דאס זאל ווייטאן! אזא גזירת השמד וואס מען שמד'ט אפ הונדערטער טויזענטער אידן, און חז"ל זאגן גדול המחטיאו יותר מן ההורגו, דאס האט ער איהם געזאגט.


נו, זינט דער [[חזון איש]] האט דאס געזאגט איז שוין אסאך יארן אדורך ועד היום הזה. ווי למשל ווען איך רעד דא יעצט, האט מיר איינער געוויזן א צייטונג, א שרעקליכע זאך, אז עס איז דא א מענטש, ער רופט זיך א בריסקער, ווייס איך צו ער איז טאקע א בריסקער? ער איז א קליינע מענטש און א גרויסע שגץ, א רוצח, האט ער גענומען איצטער באליידיגן אמעריקע, דער פרעזידענט רעיגן, מיט א חוצפה וואס עס כאפט ממש א פחד, עס איז נאך אזוי נישט געהערט געווארן. עס קען חלילה ברענגען שמדיות, די אראבער קענען זיך אויפכאפן, און די דריי מיליאן אידן זענען אלע אין סכנת נפשות.
נו, זינט דער [[חזון איש]] האט דאס געזאגט איז שוין אסאך יארן אדורך ועד היום הזה. ווי למשל ווען איך רעד דא יעצט, האט מיר איינער געוויזן א צייטונג, א שרעקליכע זאך, אז עס איז דא א מענטש, ער רופט זיך א בריסקער, ווייס איך צו ער איז טאקע א בריסקער? ער איז א קליינע מענטש און א גרויסע שגץ, א רוצח, האט ער גענומען יעצטער באליידיגן אמעריקע, דער פרעזידענט רעיגן, מיט א חוצפה וואס עס כאפט ממש א פחד, עס איז נאך אזוי נישט געהערט געווארן. עס קען חלילה ברענגען שמדיות, די אראבער קענען זיך אויפכאפן, און די דריי מיליאן אידן זענען אלע אין סכנת נפשות.


וואס גייט אן אזא מנובל? אז די אראבער האבן געהאט אין [[באגדאד]] א רעאקטאר, גייט דער רשע צוברעכט עס. דו ווייסט דאך אז עס איז סכנת נפשות פאר אלע אידן, אבער וואס גייט אים אן? ווייל ער וויל ווערן מיניסטער פרעמיער, א שווארץ יאר, קוקט ער נישט אויף גארנישט.
וואס גייט אן אזא מנובל? אז די אראבער האבן געהאט אין [[באגדאד]] א רעאקטאר, גייט דער רשע צוברעכט עס. דו ווייסט דאך אז עס איז סכנת נפשות פאר אלע אידן, אבער וואס גייט אים אן? ווייל ער וויל ווערן מיניסטער פרעמיער, א שווארץ יאר, קוקט ער נישט אויף גארנישט.
שורה 40: שורה 41:
און מיט וועמען, רבותי, האט מען זיך דא פארבונדן? אנדערע מענטשן, טאקע פון די רעליגיעזע האבן געזאגט, "התאהבנו בבגין"! מיר האבן זיך פארליבט אין בעגין! עס כאפט א פחד! ער איז דאך געווען דער ראש המסיתים ומדיחים, דער ראש הכופרים, און א מסית ומדיח איז דער דין "לא תשמע לו, ולא תאבה לו ולא תחמול עליו, וגו'". פינף לאווין זאגט רש"י. דאס איז א יחיד'יגער מסית, ווען ער האט צוגערעט איין מענטשן, טאר מען נישט ליב האבן.
און מיט וועמען, רבותי, האט מען זיך דא פארבונדן? אנדערע מענטשן, טאקע פון די רעליגיעזע האבן געזאגט, "התאהבנו בבגין"! מיר האבן זיך פארליבט אין בעגין! עס כאפט א פחד! ער איז דאך געווען דער ראש המסיתים ומדיחים, דער ראש הכופרים, און א מסית ומדיח איז דער דין "לא תשמע לו, ולא תאבה לו ולא תחמול עליו, וגו'". פינף לאווין זאגט רש"י. דאס איז א יחיד'יגער מסית, ווען ער האט צוגערעט איין מענטשן, טאר מען נישט ליב האבן.


היינט, א מאסן מסית ומדיח, א רוצח, א רשע, א ראש הכופרים, פון די מדינה, וואס האט אומגעברענגט די תימן'ער יודנטום, די מאראקאנער אידן, און נאך אסאך ספרדישע, עס איז געווארן פון זיי ציונים און פוסטאקעס, אראפגעפירט פון תפילין, פון תורה. שרייבט איינער פון די רעליגיעזער פארטיי, "התאהבנו בבגין"?! ווי קען מען ליב האבן א מסית? איר האט געהערט??? צו אזא מצב אנקומען? השם ירחם עלינו!
היינט, א מאסן מסית ומדיח, א רוצח, א רשע, א ראש הכופרים, פון די מדינה, וואס האט אומגעברענגט די תימן'ער יודנטום, די מאראקאנער אידן, און נאך אסאך ספרד'ישע, עס איז געווארן פון זיי ציונים און פוסטאקעס, אראפגעפירט פון תפילין, פון תורה. שרייבט איינער פון די רעליגיעזער פארטיי, "התאהבנו בבגין"?! ווי קען מען ליב האבן א מסית? איר האט געהערט??? צו אזא מצב אנקומען? השם ירחם עלינו!


...מען האט טאקע געהאלטן ביי אן אנדער ענין, אבער דאס הארץ טוט וויי, כי יחם לבבי, האב איך געוואלט אויסנוצן די געלעגנהייט צו זאגן, מען זאל וויסן אז השם ירחם עלינו, ומה עוללו לנו הציונים הרשעים הארורים האלו! מען דארף צו וויסן אז עס איז פארהאן א טעות אין דער וועלט, מען מיינט אז די אראבער האבן דאס געטון, זאל מען וויסן אז די גאנצע זאך וואס די אראבער זענען געווען אין כעס אויף אונז האבן זיי [די ציונים] געמאכט. ווייל די אראבער זענען געווען א פרידליכן פאלק. בין איך אן עדות, מיר האבן געלעבט מיט זיי אין חברון מיט א פרידליכקייט. גיבט א קוק אין די בריווען פון גער'ער רבי'ן אז די אראבער זענען געווען פרידלעך. און פון די היסטאריע זעט מען אויך אזוי אז אלע פאגראמען זענען געווען בעיקר אין איירופע, די הלכה איז בידוע אז [נאר] "עשו" שונא ליעקב, די אראבער זענען געווען פרידליך אלע דורות. ווער האט דאס געמאכט אז זיי זענען פיינטליך יעצט? די [[ציוניזם|ציונים]] ארורים! מיר ווייסן דאך הבא להרגך השכם להרגו, די אראבער זענען געזיצן דארט עלעף הונדערטער יארן, (און מיר זענען דארט געווען אין גלות, מפני חטאנו גלינו מארצינו), קומען יעצט בכח ובזרוע און ווארפן זיי ארויס, הרג'ענען, צובאמבען, צובוטשערן זיי, עד היום הזה אין לבנון, מיט די עראפלאנען וואס זיי האבן פון אמעריקע, מעקן זיי אויס גאנצע דערפער.
...מען האט טאקע געהאלטן ביי אן אנדער ענין, אבער דאס הארץ טוט וויי, כי יחם לבבי, האב איך געוואלט אויסנוצן די געלעגנהייט צו זאגן, מען זאל וויסן אז השם ירחם עלינו, ומה עוללו לנו הציונים הרשעים הארורים האלו! מען דארף צו וויסן אז עס איז פארהאן א טעות אין דער וועלט, מען מיינט אז די אראבער האבן דאס געטון, זאל מען וויסן אז די גאנצע זאך וואס די אראבער זענען געווען אין כעס אויף אונז האבן זיי [די ציונים] געמאכט. ווייל די אראבער זענען געווען א פרידליכן פאלק. בין איך אן עדות, מיר האבן געלעבט מיט זיי אין חברון מיט א פרידליכקייט. גיבט א קוק אין די בריווען פון גער'ער רבי'ן אז די אראבער זענען געווען פרידלעך. און פון די היסטאריע זעט מען אויך אזוי אז אלע פאגראמען זענען געווען בעיקר אין איירופע, די הלכה איז בידוע אז [נאר] "עשו" שונא ליעקב, די אראבער זענען געווען פרידליך אלע דורות. ווער האט דאס געמאכט אז זיי זענען פיינטליך יעצט? די [[ציוניזם|ציונים]] ארורים! מיר ווייסן דאך הבא להרגך השכם להרגו, די אראבער זענען געזיצן דארט עלעף הונדערטער יארן, (און מיר זענען דארט געווען אין גלות, מפני חטאנו גלינו מארצינו), קומען יעצט בכח ובזרוע און ווארפן זיי ארויס, הרג'ענען, צובאמבען, צובוטשערן זיי, עד היום הזה אין לבנון, מיט די עראפלאנען וואס זיי האבן פון אמעריקע, מעקן זיי אויס גאנצע דערפער.
שורה 57: שורה 58:
עס איז אבער געווען קלאר אז מען דארף מיט עפעס שטארקער באקעמפן די אנפאלער. עס זענען שוין לאנג אריבער די צייטן ווען די אויסערגעווענליכע מאכט פונעם גרינדער, ר' יוסף ריבלין, איז געווען בכח צו פארטרייבן אראבער בלויז מיט'ן בלאזן פונעם שופר. אויך איז עס שוין געווען א לאנגע צייט וואס מאה שערים איז נישט געווען פארמאכט ווי א חומה מיט הערמאטישע טויערן וואס זענען מעגליך געווען צו פארשליסן, נאר געווען אפן פון אלע זייטן מיט גאסן צו די ארומיגע געגנטן. די איינוואוינער זענען געווען פארצווייפלט. וואס טוט מען?
עס איז אבער געווען קלאר אז מען דארף מיט עפעס שטארקער באקעמפן די אנפאלער. עס זענען שוין לאנג אריבער די צייטן ווען די אויסערגעווענליכע מאכט פונעם גרינדער, ר' יוסף ריבלין, איז געווען בכח צו פארטרייבן אראבער בלויז מיט'ן בלאזן פונעם שופר. אויך איז עס שוין געווען א לאנגע צייט וואס מאה שערים איז נישט געווען פארמאכט ווי א חומה מיט הערמאטישע טויערן וואס זענען מעגליך געווען צו פארשליסן, נאר געווען אפן פון אלע זייטן מיט גאסן צו די ארומיגע געגנטן. די איינוואוינער זענען געווען פארצווייפלט. וואס טוט מען?


פון די הייזער האבן זיך דערטראגן די שטימעס פון הארציגע תהילים-מעלאדיעס פון די מאה-שערימ'דיגע קינדערלעך, באגלייט מיט'ן געוויין פון די תחינות פון ערליכע ירושלימ'ער אידענעס, ווען דריי שאטנס האבן זיך שטיל ארויסגעשלייכט פון די מאה שערים געסעלעך. אין דער שטילקייט אויף דער גאס האט זיך נישט אנגעזען קיין זכר פון די הכנות צום אנקומענדן שבת. די שאטנס האבן שנעל געשפאנט די עטליכע הונדערט מעטער ארויס פון שטעטל. זיי האבן זיך געשטעלט ביי דער גרעניץ, דארט וואו די שבטי ישראל גאס קומט זיך היינט צוזאמען מיט דער הנביאים גאס. (דאס איז, אגב, דער ווינקל וואס איז אזוי נאענט צום פונקט וואו שבטי ישראל קומט זיך צוזאמען מיט מאה שערים; דער צענטער אויך פון די היינטיגע מחאות.)
פון די הייזער האבן זיך דערטראגן די שטימעס פון הארציגע תהלים-מעלאדיעס פון די מאה-שערימ'דיגע קינדערלעך, באגלייט מיט'ן געוויין פון די תחינות פון ערליכע ירושלימ'ער אידענעס, ווען דריי שאטנס האבן זיך שטיל ארויסגעשלייכט פון די מאה שערים געסעלעך. אין דער שטילקייט אויף דער גאס האט זיך נישט אנגעזען קיין זכר פון די הכנות צום אנקומענדן שבת. די שאטנס האבן שנעל געשפאנט די עטליכע הונדערט מעטער ארויס פון שטעטל. זיי האבן זיך געשטעלט ביי דער גרעניץ, דארט וואו די שבטי ישראל גאס קומט זיך היינט צוזאמען מיט דער הנביאים גאס. (דאס איז, אגב, דער ווינקל וואס איז אזוי נאענט צום פונקט וואו שבטי ישראל קומט זיך צוזאמען מיט מאה שערים; דער צענטער אויך פון די היינטיגע מחאות.)


דארט האט זיך אנטפלעקט פאר זיי אן אויסטערליש-שרעקליך בילד: טויזנטער, טויזנטער אראבער האבן זיך אנגעזען פונדערווייטנס. וואס א מינוט שפעטער איז די מענטשן-מאסע געקומען נענטער. זיי האבן זיך שנעל דערנענטערט פון דער ריכטונג פונעם יפו-טויער, און אצינד מארשירט לענגאויס דער שבטי ישראל גאס. אט האבן זיך שוין געזען די אויסגעשטרעקטע העק און אייזנס - די דעמאלטיגע פרימיטיווע געווער-מיטלען - ווען עס דערטראגן זיך די קולות: "איטבאך אל יאהוד! איטבאך אל יאהוד! (אויסשעכטן די אידן)".
דארט האט זיך אנטפלעקט פאר זיי אן אויסטערליש-שרעקליך בילד: טויזנטער, טויזנטער אראבער האבן זיך אנגעזען פונדערווייטנס. וואס א מינוט שפעטער איז די מענטשן-מאסע געקומען נענטער. זיי האבן זיך שנעל דערנענטערט פון דער ריכטונג פונעם יפו-טויער, און אצינד מארשירט לענגאויס דער שבטי ישראל גאס. אט האבן זיך שוין געזען די אויסגעשטרעקטע העק און אייזנס - די דעמאלטיגע פרימיטיווע געווער-מיטלען - ווען עס דערטראגן זיך די קולות: "איטבאך אל יאהוד! איטבאך אל יאהוד! (אויסשעכטן די אידן)".
שורה 87: שורה 88:
{{ישראל פאלעסטינער קאנפליקט}}
{{ישראל פאלעסטינער קאנפליקט}}


[[קאטעגאריע:פאגראמען]]
[[קאַטעגאָריע:פאגראמען]]
[[קאַטעגאָריע:בריטישער מאנדאט]]
[[קאַטעגאָריע:בריטישער מאנדאט]]
[[קאַטעגאָריע:חברון]]
[[קאַטעגאָריע:חברון]]
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]]
{{קרד/ויקי/יידיש}}
[[he:מאורעות תרפ"ט]]