אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:לוצק"
ק (טשעקטי און אנדערע רייניגונג, typos fixed: ײַ ← יי, יידן ← אידן) |
ק (החלפת טקסט – "אידישע יישובים" ב־"אידישע ישובים") |
||
| (13 מיטלסטע ווערסיעס פון 6 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{ | {{Coord|50.75|25.33583333|display=title}}{{דעסקריפציע||ענגליש = city and administrative center of Volyn Oblast, Ukraine|העב=עיר באוקראינה|דייטש=Stadt in der nordwestlichen Ukraine|}} | ||
[[טעקע:Orphan_lutsk_1936.png|left|thumb|350px|יתומים הויז אין לוצק תרצ"ו]]'''לוצק''' ({{שפראך-uk|Луцьк}}; {{שפראך-ru|Луцк}}) איז א שטאט ביים סטיר טייך אין צפון-מערב [[אוקראינע]], אין דעם צענטער פון [[וואלין]] פראווינץ, מערב פון דער הויפטשטאט [[קיעוו]]. איר באפעלקערונג איז 206,000 (2007). פונעם [[14טער י"ה|14טן יארהונדערט]] האט די שטאט געהאט א | {{יישוב|באפעלקערונג=|בילד=|מדינה={{פאן אוקראינע}}|סארט יישוב=שטאָט|אמטשפראך נאמען=Луцьк|הערב=Herb Lutsk.svg|פאן=Prapor Lutsk.svg}}[[בילד:Lutsk synagoge.jpg|קליין|200px| די גרויסע שול פון לוצק]] | ||
[[טעקע:Orphan_lutsk_1936.png|left|thumb|350px|יתומים הויז אין לוצק תרצ"ו]]'''לוצק''' ({{שפראך-uk|Луцьк}}; {{שפראך-ru|Луцк}}) איז א שטאט ביים סטיר טייך אין צפון-מערב [[אוקראינע]], אין דעם צענטער פון [[וואלין]] פראווינץ, מערב פון דער הויפטשטאט [[קיעוו]]. איר באפעלקערונג איז 206,000 (2007). פונעם [[14טער י"ה|14טן יארהונדערט]] האט די שטאט געהאט א אידישע קהילה וואס איז געווען א מיטגליד אינעם [[וועד ארבע ארצות]]. | |||
== היסטאריע == | == היסטאריע == | ||
לוצק, איינע פון די ערשטע שטעט אין | לוצק, איינע פון די ערשטע שטעט אין היינטיגער אוקראינע, איז געגרינדעט געווארן אין [[1085]]. ער איז געווען די [[הויפטשטאט]] פון דעם [[פרינצטום פון גאליציע-וואהלין]], ביז מ'האט אויפגעשטעלט די שטאט [[לודמיר]]. לעבן דער שטאט האט מען געבויט א [[פעסטונג]] צו שיצן קעגן אינוואזיעס. אין [[1240]] האבן די טאטערן איינגענומען די שטאט, אבער די פרינצן האבן געהאלטן די פעסטונג. אין [[1321]] איז דערמארדעט געווארן דער לעצטער פרינץ אין קאמף קעגן די [[ליטווינער]]. דער [[מלך פון פוילן]], [[קאזימיר דער דריטער]], האט איינגענומען די שטאט אין [[1349]], אבער קורץ נאכהער האט ליטע זי צוריקגענומען אונטער זייער הערשאפט. | ||
אין 1432 איז לוצק געקומען אונטער דער הערשאפט פונעם פוילישן קרוין און האט באקומען מאגדעבורג רעכטן. ביזן סוף פונעם [[18טער י"ה|18טן יארהונדערט]] איז לוצק געווען אין [[פוילן]]; ביזן סוף פון דער [[ערשטער וועלט מלחמה]] אין רוסלאנד; צווישן די צוויי וועלט מלחמות אין פוילן. אין 1939 האט דער [[סאוועטן פארבאנד]] איינגענומען לוצק; אין 1941 איז זי געקומען אונטער דער אקופאציע פון נאצי דייטשלאנד;<ref>[https://www.yadvashem.org/untoldstories/database/index.asp?cid=815 לוצק ביי] - [[יד ושם]] וועבזייטל</ref> נאך דער [[צווייטער וועלט מלחמה]] איז זי ווידער אמאלל געווארן א טייל פונעם סאוועטן פארבאנד. זייט 1991 איז לוצק אין אוקראינע. | אין 1432 איז לוצק געקומען אונטער דער הערשאפט פונעם פוילישן קרוין און האט באקומען מאגדעבורג רעכטן. ביזן סוף פונעם [[18טער י"ה|18טן יארהונדערט]] איז לוצק געווען אין [[פוילן]]; ביזן סוף פון דער [[ערשטער וועלט מלחמה]] אין רוסלאנד; צווישן די צוויי וועלט מלחמות אין פוילן. אין 1939 האט דער [[סאוועטן פארבאנד]] איינגענומען לוצק; אין 1941 איז זי געקומען אונטער דער אקופאציע פון נאצי דייטשלאנד;<ref>[https://www.yadvashem.org/untoldstories/database/index.asp?cid=815 לוצק ביי] - [[יד ושם]] וועבזייטל</ref> נאך דער [[צווייטער וועלט מלחמה]] איז זי ווידער אמאלל געווארן א טייל פונעם סאוועטן פארבאנד. זייט 1991 איז לוצק אין אוקראינע. | ||
| שורה 10: | שורה 11: | ||
אידן האבן געוואוינט אין לוצק אינעם [[10טער י"ה|10טן יארהונדערט]], און א געמיינדער פון [[קראים]] זענען געקומען דארטן אינעם [[13טער י"ה|13טן יארהונדערט]]. | אידן האבן געוואוינט אין לוצק אינעם [[10טער י"ה|10טן יארהונדערט]], און א געמיינדער פון [[קראים]] זענען געקומען דארטן אינעם [[13טער י"ה|13טן יארהונדערט]]. | ||
לוצק איז געווארן א פאליטישער און עקאנאמישער צענטער. נאך דער | לוצק איז געווארן א פאליטישער און עקאנאמישער צענטער. נאך דער פאראייניגונג פון פוילן מיט [[ליטא]] אין 1569 האבן די אידן אנגעהויבן צו האנדלען אויף א גרעסרן אופן; א טייל האבן געדונגען די ארענדע אויף שטייערן, ברייערייען און פאטאש פראדוקציע; אנדערע האבן געהאנדלט מיט וואלד און לאנדווירטשאפט פראדוקטן. | ||
== מקורות == | == מקורות == | ||
| שורה 29: | שורה 30: | ||
{{רעפליסטע}} | {{רעפליסטע}} | ||
[[קאַטעגאָריע:שטעט אין אוקראינע]] | [[קאַטעגאָריע:שטעט אין אוקראינע]] | ||
[[קאַטעגאָריע:אידישע | [[קאַטעגאָריע:אידישע ישובים אין אייראפע]] | ||
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | [[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||
[[he:לוצק]] | |||
יעצטיגע רעוויזיע זינט 19:54, 10 פעברואר 2024
| ||||||||||
לוצק (אוקראיניש: Луцьк; רוסיש: Луцк) איז א שטאט ביים סטיר טייך אין צפון-מערב אוקראינע, אין דעם צענטער פון וואלין פראווינץ, מערב פון דער הויפטשטאט קיעוו. איר באפעלקערונג איז 206,000 (2007). פונעם 14טן יארהונדערט האט די שטאט געהאט א אידישע קהילה וואס איז געווען א מיטגליד אינעם וועד ארבע ארצות.
היסטאריע
לוצק, איינע פון די ערשטע שטעט אין היינטיגער אוקראינע, איז געגרינדעט געווארן אין 1085. ער איז געווען די הויפטשטאט פון דעם פרינצטום פון גאליציע-וואהלין, ביז מ'האט אויפגעשטעלט די שטאט לודמיר. לעבן דער שטאט האט מען געבויט א פעסטונג צו שיצן קעגן אינוואזיעס. אין 1240 האבן די טאטערן איינגענומען די שטאט, אבער די פרינצן האבן געהאלטן די פעסטונג. אין 1321 איז דערמארדעט געווארן דער לעצטער פרינץ אין קאמף קעגן די ליטווינער. דער מלך פון פוילן, קאזימיר דער דריטער, האט איינגענומען די שטאט אין 1349, אבער קורץ נאכהער האט ליטע זי צוריקגענומען אונטער זייער הערשאפט.
אין 1432 איז לוצק געקומען אונטער דער הערשאפט פונעם פוילישן קרוין און האט באקומען מאגדעבורג רעכטן. ביזן סוף פונעם 18טן יארהונדערט איז לוצק געווען אין פוילן; ביזן סוף פון דער ערשטער וועלט מלחמה אין רוסלאנד; צווישן די צוויי וועלט מלחמות אין פוילן. אין 1939 האט דער סאוועטן פארבאנד איינגענומען לוצק; אין 1941 איז זי געקומען אונטער דער אקופאציע פון נאצי דייטשלאנד;[1] נאך דער צווייטער וועלט מלחמה איז זי ווידער אמאלל געווארן א טייל פונעם סאוועטן פארבאנד. זייט 1991 איז לוצק אין אוקראינע.
אידן אין לוצק
אידן האבן געוואוינט אין לוצק אינעם 10טן יארהונדערט, און א געמיינדער פון קראים זענען געקומען דארטן אינעם 13טן יארהונדערט.
לוצק איז געווארן א פאליטישער און עקאנאמישער צענטער. נאך דער פאראייניגונג פון פוילן מיט ליטא אין 1569 האבן די אידן אנגעהויבן צו האנדלען אויף א גרעסרן אופן; א טייל האבן געדונגען די ארענדע אויף שטייערן, ברייערייען און פאטאש פראדוקציע; אנדערע האבן געהאנדלט מיט וואלד און לאנדווירטשאפט פראדוקטן.
מקורות
- געווען א שטאט לוצק
- די עלעקטראנישע יידישע ענציקלאפעדיע (רוסיש)
- יידישע לוצק (ענגליש)
- ספר לוצק - ניו יארק פובליקע ביבליאטעק
רעפערענצן
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!