מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
ק
החלפת טקסט – "אטמאספערע" ב־"אטמאספער"
ק (הוספת קישור בינוויקי he:לוויין) |
ק (החלפת טקסט – "אטמאספערע" ב־"אטמאספער") |
||
| (4 מיטלסטע ווערסיעס פון 3 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע||ענגליש = human-made object put into an orbit|העב=גוף טבעי או מלאכותי המקיף גוף שמיימי|דייטש=Raumflugkörper, der einen Himmelskörper auf einer Umlaufbahn umkreist|}} | |||
[[טעקע:Clementine lunar orbiter - Smithsonian Air and Space Museum - 2012-05-15.jpg|200px|קליין|סאטעליט מוזעאום]] | [[טעקע:Clementine lunar orbiter - Smithsonian Air and Space Museum - 2012-05-15.jpg|200px|קליין|סאטעליט מוזעאום]] | ||
א '''סאטעליט''' איז אן אביעקט וועלכע רינגלט ארום דער [[וועלט]]. צום ביישפיל די [[לבנה]] איז דער ערד'ס נאטורליכער סאטעליט. אין דעם געביט פון [[קאסמאס-פארן]] באדייט א סאטעליט א מענטשליך געמאכטן סאטעליט וואס רינגלט ארום דער וועלט פיל שנעלער ווי די לבנה און פליט אסאך נענטער צו דער ערד. | א '''סאטעליט''' איז אן אביעקט וועלכע רינגלט ארום דער [[וועלט]]. צום ביישפיל די [[לבנה]] איז דער ערד'ס נאטורליכער סאטעליט. אין דעם געביט פון [[קאסמאס-פארן]] באדייט א סאטעליט א מענטשליך געמאכטן סאטעליט וואס רינגלט ארום דער וועלט פיל שנעלער ווי די לבנה און פליט אסאך נענטער צו דער ערד. | ||
| שורה 14: | שורה 15: | ||
א סאטעליט קומט אן אין קאסמאס ([[אוניווערס]]) דורך א [[ראקעט]] אדער דורך א [[קאסמאס שאטל]]. עטליכע לענדער און אסאך גרויסע פירמעס פארמאגן די נויטיגע ראקעטן און יעדע שטיק צייט ווערט א פרישע סאטעליט פון עטליכע טאנען ארויפגעשיקט סוקסעספול. | א סאטעליט קומט אן אין קאסמאס ([[אוניווערס]]) דורך א [[ראקעט]] אדער דורך א [[קאסמאס שאטל]]. עטליכע לענדער און אסאך גרויסע פירמעס פארמאגן די נויטיגע ראקעטן און יעדע שטיק צייט ווערט א פרישע סאטעליט פון עטליכע טאנען ארויפגעשיקט סוקסעספול. | ||
א ראקעט איז א שפיציגע טורעם וועלכע ווערט ארויפגעשאסן מיט'ן שפיץ ארויף כדי צו פארגרינגערן די רייזע אין אונזער וועלט | א ראקעט איז א שפיציגע טורעם וועלכע ווערט ארויפגעשאסן מיט'ן שפיץ ארויף כדי צו פארגרינגערן די רייזע אין אונזער וועלט אטמאספער וועלכע איז די שווערסטע טייל פון דער רייזע. איינמאל עס גרייכט די הויכקייט פון קאסמאס דרייט זיך עס איבער זייטיג און עס פארט ווי א מיסיל צו מזרח זייט פון דער וועלט וויבאלד די וועלט דרייט זיך צו מזרח און דאס פארגרינגערט די רייזע. די ראקעטן הייבן זיך געווענליך אן אויסדרייען ווען זיי גרייכן די עקוואטאר פון דער וועלט וועלכע איז די העכסטע פונקט אין קאסמאס און די לופט איז די דינסטע פאר די ראקעט צו מאכן דעם נויטיגן דריי. אויך די ספיד ווערט איינגעטיילט לויט די דעסטינאציע רייזע און עס ווענדט זיך פון וואו די ראקעט פארט ארויס. צום ביישפיל נאס"א פארמאגט איר הויפט לאנטש באזע אין [[פלארידע]] וועלכע געפינט זיך 28 גראד צפון פון דער ערד'ס עקוואטאר. לויט זייער חשבון דרייט זיך די וועלט בערך 894 מייל פער שטונדע העכער איר לאנטש צענטער און עס קומט אויס אז קענעדי קאסמאס צענטער אז אפגערוקט מיט ספיד פון דעם עקוואטאר בערך 144 מייל פער שטונדע. (די וועלט איז א רינדיג ווי א באל. ווי יעדע באל איז די רינדיקייט ברייטער אינדערמיטן און שמעלער אונטן און אויבן דאס מאכט דער חילוק אין די שנעלקייט וואס עס דרייט זיך). | ||
פארגעסט נישט אז אלעס איז נאר אן אפשאצונג ווייל די גאנצע עקוואטאר איז נאר אן אויסגעמאלענעם ליניע פון די וועלטס אפטיילונג צווישן צפון און דרום. מער גענויע חשבונות איז צו קאמפליצירט פאר אונז און דאס וועלן מיר לאזן פאר די נאס"א סייענטיסטן. | פארגעסט נישט אז אלעס איז נאר אן אפשאצונג ווייל די גאנצע עקוואטאר איז נאר אן אויסגעמאלענעם ליניע פון די וועלטס אפטיילונג צווישן צפון און דרום. מער גענויע חשבונות איז צו קאמפליצירט פאר אונז און דאס וועלן מיר לאזן פאר די נאס"א סייענטיסטן. | ||
| שורה 25: | שורה 26: | ||
== די סאטעליטן אין קאסמאס == | == די סאטעליטן אין קאסמאס == | ||
ווי יעדער ווייסט פארמאגט די וועלט אן כוח המשכה וועלכע שלעפט אלעס אראפ צו די ערד. אין ענגליש ווערט דאס אנגערופן [[גראוויטי]]. אין קאסמאס (קאסמאס מיינט העכער די וועלט'ס | ווי יעדער ווייסט פארמאגט די וועלט אן כוח המשכה וועלכע שלעפט אלעס אראפ צו די ערד. אין ענגליש ווערט דאס אנגערופן [[גראוויטי]]. אין קאסמאס (קאסמאס מיינט העכער די וועלט'ס אטמאספער) איז נישט פאראן קיין גראוויטי און דערפאר קען מען דארט ארומגיין און דער לופטן וויבאלד גארנישט שלעפט נישט אראפ. די סאטעליטן פליען אין א נידעריגערע פונקט אין קאסמאס וואו די גראוויטי איז נאך יא פאראן אין זייער א קליינע מאס. | ||
אגב, דאס וואס מען זאגט אז עס איז נישט פאראן קיין גראוויטי אין קאסמאס איז א טעות עס איז געוויס יא פאראן גראוויטי אין די גאנצע יוניווערס נאר עס איז נישט פאראן קיין | אגב, דאס וואס מען זאגט אז עס איז נישט פאראן קיין גראוויטי אין קאסמאס איז א טעות עס איז געוויס יא פאראן גראוויטי אין די גאנצע יוניווערס נאר עס איז נישט פאראן קיין אטמאספער דאס צו שפירן און די גראוויטי ציט נישט צו א דעסטינאציע נאר ענדערש ארום און ארום אין קאסמאס. זע מער וועגן [[גראוויטי]]. | ||
פארוואס? | פארוואס? | ||
| שורה 37: | שורה 38: | ||
דאס איז דער באלייפיגער חשבון מיט א געווענליכע סאטעליט וועלכע רינגעלט ארום די וועלט. עס זענען אויך פאראן סאטעליטן אין קאסמאס וועלכע זענען פיל העכער און שטייען העכער א געוויסע פונקט פון די וועלט די גאנצע צייט. | דאס איז דער באלייפיגער חשבון מיט א געווענליכע סאטעליט וועלכע רינגעלט ארום די וועלט. עס זענען אויך פאראן סאטעליטן אין קאסמאס וועלכע זענען פיל העכער און שטייען העכער א געוויסע פונקט פון די וועלט די גאנצע צייט. | ||
לויט דעם חשבון קומט אויס אז ווי נענטער א סאטעליט איז צו די ערד אלס שנעלער דארף דאס פליען אז די וועלט'ס גראוויטי זאל איר נישט אראפשלעפן. (א פליגער איז נישט פאסיג אין דעם חשבון כאטש א פליגער פארט פיל לאנגזאמער, ווייל א פליגער פארט אויף איר אייגענעם כוח, פארברענענדיג הונדעטער גאלאנען ברענשטאף, ווען א סאטעליט פליט מיט די | לויט דעם חשבון קומט אויס אז ווי נענטער א סאטעליט איז צו די ערד אלס שנעלער דארף דאס פליען אז די וועלט'ס גראוויטי זאל איר נישט אראפשלעפן. (א פליגער איז נישט פאסיג אין דעם חשבון כאטש א פליגער פארט פיל לאנגזאמער, ווייל א פליגער פארט אויף איר אייגענעם כוח, פארברענענדיג הונדעטער גאלאנען ברענשטאף, ווען א סאטעליט פליט מיט די אטמאספער פון קאסמאס). סאטעליטן דארפן זיך געפינען וואס נענטער צו די וועלט אז זיי זאלן קענען סערווירן די קאמיוניקאציע און אנדערע זאכן מיט וועלכע מיר באנוצן זיך מיט איר. | ||
א וועטער סאטעליט דארף אבער זיין פיל העכער אין קאסמאס וויבאלד עס דארף מעסטן פארשידענע זאכן ביי יענע הויכקייט. דערפאר שטייט די וועטער סאטעליט ביי א הויכקייט פון 22,223 מייל העכער די ים אויבערפלאך (דאס איז בערך 200 מאל אזוי הויך ווי א געהעריגע סאטעליט). ביי יענע הויכקייט פעלט זיך נאר אויס א שנעלקייט פון 7,000 מייל פער שטונדע זיך צו האלטן אין דער לופטן. צוליב איר הויכקייט איז איר רינגל ארום די וועלט פיל גרעסער און עס רינגעלט נאר ארום די וועלט איינמאל אין 24 שטונדן. וויבאלד די וועלט דרייט זיך אויך און קומט צוריק צו די זעלבע פונקט יעדע 24 שטונדן קומט אויס אז די סאטעליט שטייט ביי דעם זעלבן פונקט יעדע מינוט ווען אין פאקט פליט עס טויזענטער מיילן פער שטונדע. | א וועטער סאטעליט דארף אבער זיין פיל העכער אין קאסמאס וויבאלד עס דארף מעסטן פארשידענע זאכן ביי יענע הויכקייט. דערפאר שטייט די וועטער סאטעליט ביי א הויכקייט פון 22,223 מייל העכער די ים אויבערפלאך (דאס איז בערך 200 מאל אזוי הויך ווי א געהעריגע סאטעליט). ביי יענע הויכקייט פעלט זיך נאר אויס א שנעלקייט פון 7,000 מייל פער שטונדע זיך צו האלטן אין דער לופטן. צוליב איר הויכקייט איז איר רינגל ארום די וועלט פיל גרעסער און עס רינגעלט נאר ארום די וועלט איינמאל אין 24 שטונדן. וויבאלד די וועלט דרייט זיך אויך און קומט צוריק צו די זעלבע פונקט יעדע 24 שטונדן קומט אויס אז די סאטעליט שטייט ביי דעם זעלבן פונקט יעדע מינוט ווען אין פאקט פליט עס טויזענטער מיילן פער שטונדע. | ||
| שורה 43: | שורה 44: | ||
נאך א ביישפיל איז די לבנה וועלכע געפינט זיך 240,000 מייל העכער די ערד. אזא הויכע רייזע ארום די וועלט איז גאר גרויס און מיט א שנעלקייט פון 2,300 מייל פער שטונדע מאכט עס איין רינג יעדע 27.3 טעג. | נאך א ביישפיל איז די לבנה וועלכע געפינט זיך 240,000 מייל העכער די ערד. אזא הויכע רייזע ארום די וועלט איז גאר גרויס און מיט א שנעלקייט פון 2,300 מייל פער שטונדע מאכט עס איין רינג יעדע 27.3 טעג. | ||
ווי העכער א סאטעליט געפינט זיך אין קאסמאס אלס לענגער קען זיך דאס האלטן דארט. די סאטעליטן וועלכע פליען נאנט צו די ערד קלאפן זיך אן מיט די וועלט'ס | ווי העכער א סאטעליט געפינט זיך אין קאסמאס אלס לענגער קען זיך דאס האלטן דארט. די סאטעליטן וועלכע פליען נאנט צו די ערד קלאפן זיך אן מיט די וועלט'ס אטמאספער פון צייט צו צייט און יעדעס מאל ווערט עס אביסל מער אראפגעשלעפט ביז עס פאלט גענצליך אריין אין די וועלטס אטמאספער וואו עס ווערט פארברענט. אבער אין די הויכע ספערן איז נישט פאראן דעם פראבלעם און א סאטעליט קען דארט פליען לויט זייער שאצונג פאר הונדערטער יארן. | ||
ווען א סאטעליט קומט אן אין קאסמאס פארמאגט זי עטליכע קליינע ראקעטן אויף זיך וועלכע ווערן גענוצט דורך אירע קאנטראלירער צו מאכן ענדערונגן ארויף אדער אראפ. ווען אירע קאנטראלירער באשטעטיגן אז זי האט דעגרייכט די באשטימטע הויכקייט לאזט מען איר לויפן. | ווען א סאטעליט קומט אן אין קאסמאס פארמאגט זי עטליכע קליינע ראקעטן אויף זיך וועלכע ווערן גענוצט דורך אירע קאנטראלירער צו מאכן ענדערונגן ארויף אדער אראפ. ווען אירע קאנטראלירער באשטעטיגן אז זי האט דעגרייכט די באשטימטע הויכקייט לאזט מען איר לויפן. | ||
| שורה 119: | שורה 120: | ||
די אלע זאכן פליען מיט א שנעלקייט פון 6 מייל פער סעקונדע וואס מיינט אז אויב א שטיק אייזן קראכט אריין אין א סאטעליט מאכט עס א גרויסע שאדן. אלע קאסמאס שאטלס האבן די עפענונגן פון אונטן כדי צו פארמינערן אזעלכע אינצידענטן. אויב א צווענגל זאל אריינפליען אין אן אסטראנאט וועט יענער דורכגעלעכערט ווערן און ווערן א טייל פון אלע מיסט וועלכע פליען ארום אין קאסמאס. | די אלע זאכן פליען מיט א שנעלקייט פון 6 מייל פער סעקונדע וואס מיינט אז אויב א שטיק אייזן קראכט אריין אין א סאטעליט מאכט עס א גרויסע שאדן. אלע קאסמאס שאטלס האבן די עפענונגן פון אונטן כדי צו פארמינערן אזעלכע אינצידענטן. אויב א צווענגל זאל אריינפליען אין אן אסטראנאט וועט יענער דורכגעלעכערט ווערן און ווערן א טייל פון אלע מיסט וועלכע פליען ארום אין קאסמאס. | ||
א טייל פון די שמיץ (אדער דזשאנק ווי זיי רופן דאס) פאלן מיט דער צייט אוועק וויבאלד זיי פליען נידעריג און עווענטועל גרייכט עס די וועלט'ס | א טייל פון די שמיץ (אדער דזשאנק ווי זיי רופן דאס) פאלן מיט דער צייט אוועק וויבאלד זיי פליען נידעריג און עווענטועל גרייכט עס די וועלט'ס אטמאספער און פאלט אראפ צו די ערד, געווענליך אין וואסער וויבאלד רוב וועלט איז וואסער, אבער אמאל אויך אויף די יבשה. עס האט זיך שוין מערערע מאל געמאכט אז מענטשן האבן באקומען מתנות פון קאסמאס אין זייערע בעקיארדס וועלכע האבן געמאכט טיפע לעכער. | ||
די שמוץ וועלכע פליען הויך בלייבן אין קאסמאס זייער לאנג אבער אויך יענע שטיקער ענדיגן ערגעץ, אמאל דורך א פליענדיגע פלאנעט אויב עס דעגרייכט זייער הויך און אמאל צעגייט עס מיט דער צייט. אגב, איז אינטערעסאנט צו וויסן אז לויט וויפיל אונז פליישיגע מוחות פארשטייען איז טאקע דאס די מיסיע פון די קאמעטס וועלכע פליען ארום אין קאסמאס. די קאמעטס פליען זייער הויך אבער קומען אראפ נידעריגער פון צייט צו צייט און נעמען אויף אלע שמוץ אין קאסמאס וועלכע זיי באגעגענען. די קאמעטס ווערן גרעסער און גרעסער צוליב די שמוץ וועלכע זיי נעמען אויף. | די שמוץ וועלכע פליען הויך בלייבן אין קאסמאס זייער לאנג אבער אויך יענע שטיקער ענדיגן ערגעץ, אמאל דורך א פליענדיגע פלאנעט אויב עס דעגרייכט זייער הויך און אמאל צעגייט עס מיט דער צייט. אגב, איז אינטערעסאנט צו וויסן אז לויט וויפיל אונז פליישיגע מוחות פארשטייען איז טאקע דאס די מיסיע פון די קאמעטס וועלכע פליען ארום אין קאסמאס. די קאמעטס פליען זייער הויך אבער קומען אראפ נידעריגער פון צייט צו צייט און נעמען אויף אלע שמוץ אין קאסמאס וועלכע זיי באגעגענען. די קאמעטס ווערן גרעסער און גרעסער צוליב די שמוץ וועלכע זיי נעמען אויף. | ||
| שורה 136: | שורה 137: | ||
אמעריקע האט נאכגעפאלגט מיט איר סקיילעב קאסמאס סטאנציע אין יאר 973'. אויפ'ן וועג ארויף איז די סטאנציע געשעדיגט געווארן און ביז 10 טאג האט נאכגעפאלגט א גרופע אסטראנאטן וועלכע האבן פארראכטן די סטאנציע און געטאן אנדערע קאסמאס שטודיעס. די גרופע איז אויפגעטוישט געווארן צוויי מאל און אלעס אינאיינעם האבן די דריי גרופעס געוויילט אין קאסמאס פאר 112 טעג. | אמעריקע האט נאכגעפאלגט מיט איר סקיילעב קאסמאס סטאנציע אין יאר 973'. אויפ'ן וועג ארויף איז די סטאנציע געשעדיגט געווארן און ביז 10 טאג האט נאכגעפאלגט א גרופע אסטראנאטן וועלכע האבן פארראכטן די סטאנציע און געטאן אנדערע קאסמאס שטודיעס. די גרופע איז אויפגעטוישט געווארן צוויי מאל און אלעס אינאיינעם האבן די דריי גרופעס געוויילט אין קאסמאס פאר 112 טעג. | ||
די סקיילעב סטאנציע איז נאר געווען א פראבע און ווען די מיסיע איז פארטיג געווארן האט מען אפגעלאזט אלע קאנטראלס און ביז עטליכע יאר האט עס דעגרייכט די ערד'ס | די סקיילעב סטאנציע איז נאר געווען א פראבע און ווען די מיסיע איז פארטיג געווארן האט מען אפגעלאזט אלע קאנטראלס און ביז עטליכע יאר האט עס דעגרייכט די ערד'ס אטמאספער אן איז פארברענט געווארן העכער [[אויסטראליע]]. | ||
די מיר סטאנציע איז פארבליבן אין קאסמאס ביז אין יאר 01' ווען מען האט אנגעהויבן בויען די [[אינטערנאציאנאלע קאסמאס סטאנציע]] און די אלטע מיר איז געווארן א שאד די געלט. די רוסישע האבן אפגעלאזט די סטאנציע און ביז עטליכע מאנאטן איז עס פארברענט געווארן העכער דעם [[פאציפישער אקעאן|פאציפישן אקעאן]] וואו די איבערבלייבענישן זענען אריינגעפאלן. | די מיר סטאנציע איז פארבליבן אין קאסמאס ביז אין יאר 01' ווען מען האט אנגעהויבן בויען די [[אינטערנאציאנאלע קאסמאס סטאנציע]] און די אלטע מיר איז געווארן א שאד די געלט. די רוסישע האבן אפגעלאזט די סטאנציע און ביז עטליכע מאנאטן איז עס פארברענט געווארן העכער דעם [[פאציפישער אקעאן|פאציפישן אקעאן]] וואו די איבערבלייבענישן זענען אריינגעפאלן. | ||
| שורה 152: | שורה 153: | ||
[[ast:Satélite (dixebra)]] | [[ast:Satélite (dixebra)]] | ||
[[קאטעגאריע:אויף יידיש]] | [[קאטעגאריע:אויף יידיש]] | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||
[[he:לוויין]] | [[he:לוויין]] | ||