מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
ק
החלפת טקסט – "רעסטאראן" ב־"רעסטאראנט"
(←אין אידישקייט: פארברייטערט) |
ק (החלפת טקסט – "רעסטאראן" ב־"רעסטאראנט") |
||
| (9 מיטלסטע ווערסיעס פון 3 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע|פינפטער טאג פון וואך, צווישן מיטוואך און פרייטאג}} | |||
[[טעקע:Nuremberg chronicles - f 4v.png|קליין|לינקס|אין דאנערשטאג זענען באשאפן געווארן די פישן און פייגלען.]] | [[טעקע:Nuremberg chronicles - f 4v.png|קליין|לינקס|אין דאנערשטאג זענען באשאפן געווארן די פישן און פייגלען.]] | ||
'''דאנערשטאג''' איז דער פינפטער [[טאג]] אין [[וואך]], ציילנדיג צו [[שבת]]. | '''דאנערשטאג''' איז דער פינפטער [[טאג]] אין [[וואך]], ציילנדיג צו [[שבת]]. | ||
| שורה 21: | שורה 22: | ||
די אידן וועלכע זענען געווען פון די [[מעמדות]] ווען דער בית המקדש איז געשטאנען פלעגן [[תענית|פאסטן]] אין דעם טאג אויף די מעוברות און מיניקות{{הערה|{{בבלי|תענית|כז|ב}}}}. | די אידן וועלכע זענען געווען פון די [[מעמדות]] ווען דער בית המקדש איז געשטאנען פלעגן [[תענית|פאסטן]] אין דעם טאג אויף די מעוברות און מיניקות{{הערה|{{בבלי|תענית|כז|ב}}}}. | ||
דאנערשטאג איז קעגן [[משה רבינו]]{{הערה|תוספת זוהר, שמות דף רע"ז}}, און קעגן [[חנה]] די מאמע פון [[שמואל הנביא]]{{הערה|אגדת בראשית, פרק נ"ב}}. | |||
[[עזרא הסופר]] האט מתקן געווען אז מען זאל וואשן די קליידער לכבוד שבת אין דאנערשטאג{{הערה|שם=בקפב}}. כהנים און לויים פונעם [[משמרות כהונה|משמר]] פון די וואך, וועלכע טארן זיך נישט שערן און וואשן די קליידער די גאנצע וואך כדי זיי זאלן עס טון בעפאר זיי הייבן אן דעם משמר{{הערה|שם=תעניתיז|{{בבלי|תענית|יז|א}}}}, מעגן אבער דאנערשטאג יא (וואשן די קליידער{{הערה|רש"י כתב יד אויף {{בבלי|מועד קטן|יז|ב}}}}, אדער אויך זיך שערן{{הערה|{{בבלי|מועד קטן|יז|ב|מפרש=ריטב"א}}}}), לכבוד שבת{{הערה|שם=תעניתיז}}. אויך אין [[ניין טעג|שבוע שחל בו תשעה באב]] מעג מען וואשן די וועש דאנערשטאג לכבוד שבת{{הערה|{{בבלי|תענית|כו|ב}}}}. | [[עזרא הסופר]] האט מתקן געווען אז מען זאל וואשן די קליידער לכבוד שבת אין דאנערשטאג{{הערה|שם=בקפב}}. כהנים און לויים פונעם [[משמרות כהונה|משמר]] פון די וואך, וועלכע טארן זיך נישט שערן און וואשן די קליידער די גאנצע וואך כדי זיי זאלן עס טון בעפאר זיי הייבן אן דעם משמר{{הערה|שם=תעניתיז|{{בבלי|תענית|יז|א}}}}, מעגן אבער דאנערשטאג יא (וואשן די קליידער{{הערה|רש"י כתב יד אויף {{בבלי|מועד קטן|יז|ב}}}}, אדער אויך זיך שערן{{הערה|{{בבלי|מועד קטן|יז|ב|מפרש=ריטב"א}}}}), לכבוד שבת{{הערה|שם=תעניתיז}}. אויך אין [[ניין טעג|שבוע שחל בו תשעה באב]] מעג מען וואשן די וועש דאנערשטאג לכבוד שבת{{הערה|{{בבלי|תענית|כו|ב}}}}. | ||
| שורה 34: | שורה 37: | ||
עס זענען דא וואס זאגן אז מען טאר נישט מאכן א [[ברית מילה|מילה שלא בזמנה]] אין דאנערשטאג, ווייל מען ברענגט זיך דערמיט צו חילול שבת ווען שלישי למילה - ווען דאס קינד קען צוקומען צו סכנה - וועט געפאלן אין שבת{{הערה|תשב"ץ חלק א' סימן כ"א, געברענגט אין בדק הבית יורה דעה סימן רס"ב און רס"ח}}. | עס זענען דא וואס זאגן אז מען טאר נישט מאכן א [[ברית מילה|מילה שלא בזמנה]] אין דאנערשטאג, ווייל מען ברענגט זיך דערמיט צו חילול שבת ווען שלישי למילה - ווען דאס קינד קען צוקומען צו סכנה - וועט געפאלן אין שבת{{הערה|תשב"ץ חלק א' סימן כ"א, געברענגט אין בדק הבית יורה דעה סימן רס"ב און רס"ח}}. | ||
לויט געוויסע מקורות טאר מען נישט שניידן די נעגל אין דאנערשטאג, ווייל עס דערקענט זיך ווי זיי וואקסן צוריק ביז שבת{{הערה|טורי זהב און {{שלחן ערוך|אורח חיים|רס|מפרש=מגן אברהם}}}}. | לויט געוויסע מקורות טאר מען נישט שניידן די נעגל אדער די האר אין דאנערשטאג, ווייל עס דערקענט זיך ווי זיי וואקסן צוריק ביז שבת{{הערה|טורי זהב און {{שלחן ערוך|אורח חיים|רס|א|מפרש=מגן אברהם}}}}. עס איז גלייך צו שניידן די נעגל פון די פיס דאנערשטאג און די נעגל פון די הענט פרייטאג{{הערה|{{שולחן ערוך|אורח חיים|רס|א|מפרש=מגן אברהם}}}}. | ||
מען פירט זיך צו [[קריאת התורה|ליינען אין דער תורה]] יעדן [[מאנטאג]] און דאנערשטאג ביי שחרית, כדי עס זאל נישט אריבערגיין דריי טעג פון וואך אן [[תורה]]{{הערה|{{רמב"ם|תפלה|יב|א}}}}. דאס איז איינגעפירט געווארן דורך [[משה רבינו]]{{הערה|{{רמב"ם|תפלה|יב|א}}; ספר הפרדס, מהדורת עהרענרייך עמוד של"ח.}}, אדער דורך [[עזרא|עזרא הסופר]]{{הערה|{{ירושלמי|מגילה|ד|א}}; [[מסכת סופרים]], פרק עשירי.}}. מען האט באשטימט דווקא מאנטאג און דאנערשטאג, ווייל משה רבינו איז ארויפגעגאנגען באקומען די [[לוחות הברית|צווייטע לוחות]] אין דאנערשטאג און אראפגעקומען אין מאנטאג, און די טעג זענען דעריבער ימי רצון{{הערה|{{בבלי|בבא קמא|פב|א|מפרש=תוספות|ד"ה=כדי}}; לבוש, אורח חיים סימן קל"ד סעיף א'.}}. | מען פירט זיך צו [[קריאת התורה|ליינען אין דער תורה]] יעדן [[מאנטאג]] און דאנערשטאג ביי שחרית, כדי עס זאל נישט אריבערגיין דריי טעג פון וואך אן [[תורה]]{{הערה|{{רמב"ם|תפלה|יב|א}}}}. דאס איז איינגעפירט געווארן דורך [[משה רבינו]]{{הערה|{{רמב"ם|תפלה|יב|א}}; ספר הפרדס, מהדורת עהרענרייך עמוד של"ח.}}, אדער דורך [[עזרא|עזרא הסופר]]{{הערה|{{ירושלמי|מגילה|ד|א}}; [[מסכת סופרים]], פרק עשירי.}}. מען האט באשטימט דווקא מאנטאג און דאנערשטאג, ווייל משה רבינו איז ארויפגעגאנגען באקומען די [[לוחות הברית|צווייטע לוחות]] אין דאנערשטאג און אראפגעקומען אין מאנטאג, און די טעג זענען דעריבער ימי רצון{{הערה|{{בבלי|בבא קמא|פב|א|מפרש=תוספות|ד"ה=כדי}}; לבוש, אורח חיים סימן קל"ד סעיף א'.}}. | ||
| שורה 57: | שורה 60: | ||
געוויסע האבן זיך געפירט צו גיין אין [[מקוה]] יעדן מאנטאג און דאנערשטאג{{הערה|מגיד מישרים, פרשת בהר; זכרון לבני ישראל, עמוד נ"ח}}. | געוויסע האבן זיך געפירט צו גיין אין [[מקוה]] יעדן מאנטאג און דאנערשטאג{{הערה|מגיד מישרים, פרשת בהר; זכרון לבני ישראל, עמוד נ"ח}}. | ||
עס איז געווען איינגעפירט ביי געוויסע פרויען נישט צו עסן קיין פליישיגס אין א מאנטאג אדער דאנערשטאג ווען מען זאגט תחנון{{הערה|ים של שלמה חולין, פרק אותו ואת בנו סימן יא}}. | |||
==אין אלגעמיינע קולטורן== | ==אין אלגעמיינע קולטורן== | ||
| שורה 65: | שורה 70: | ||
אין [[אויסטראליע]] און אין [[נארוועגיע]] זענען די [[געשעפט]]ן אפן דאנערשטאג ביז שפעטער ווי געווענליך. | אין [[אויסטראליע]] און אין [[נארוועגיע]] זענען די [[געשעפט]]ן אפן דאנערשטאג ביז שפעטער ווי געווענליך. | ||
אין דער [[סאוויעטן פארבאנד]] אין די [[1970ער]] און [[1980ער]] איז דאנערשטאג געווען א "פיש טאג", ווען [[ | אין דער [[סאוויעטן פארבאנד]] אין די [[1970ער]] און [[1980ער]] איז דאנערשטאג געווען א "פיש טאג", ווען [[רעסטאראנט|רעסטוראנטן]] האבן געדארפט סערווירן פיש אנשטאט פליישיגס{{הערה|1={{citation|first1=Irina |last1=Petrosian|first2= David |last2=Underwood|year=2006|isbn=1-4116-9865-7|title=Armenian Food: Fact, Fiction & Folklore|series=Armenian Research Center collection|edition=2|url= https://books.google.com/books?id=0oXYX9Qzx9oC&pg=PA115|page=115}}|כיוון=שמאל}}. | ||
אין די [[פאראייניגטע קעניגרייך]], זענען אלע אלגעמיינע וואלן זינט 1935 אפגעהאלטן געווארן אין א דאנערשטאג. דאס איז אנגענומען געווארן אלס טראדיציע, כאטש לויטן געזעץ קענען די וואלן פארקומען אין אלע טעג פון וואך חוץ פון שבת און זונטאג{{הערה|1={{cite act| title = Representation of the People Act 1983| article = 1| articletype = Schedule| date = 1996| year = 1996| url = http://www.legislation.gov.uk/ukpga/1983/2/schedule/1/part/I/1996-11-01| access-date = 3 November 2016}}|כיוון=שמאל}}. אויך לאקאלע וואלן ווערן געווענליך אויסגעפירט אין דער ערשטער דאנערשטאג פון [[מאי]]{{הערה|1={{Cite web |title=General elections - UK Parliament |url=https://www.parliament.uk/about/how/elections-and-voting/general/}}|כיוון=שמאל}}. | אין די [[פאראייניגטע קעניגרייך]], זענען אלע אלגעמיינע וואלן זינט 1935 אפגעהאלטן געווארן אין א דאנערשטאג. דאס איז אנגענומען געווארן אלס טראדיציע, כאטש לויטן געזעץ קענען די וואלן פארקומען אין אלע טעג פון וואך חוץ פון שבת און זונטאג{{הערה|1={{cite act| title = Representation of the People Act 1983| article = 1| articletype = Schedule| date = 1996| year = 1996| url = http://www.legislation.gov.uk/ukpga/1983/2/schedule/1/part/I/1996-11-01| access-date = 3 November 2016}}|כיוון=שמאל}}. אויך לאקאלע וואלן ווערן געווענליך אויסגעפירט אין דער ערשטער דאנערשטאג פון [[מאי]]{{הערה|1={{Cite web |title=General elections - UK Parliament |url=https://www.parliament.uk/about/how/elections-and-voting/general/}}|כיוון=שמאל}}. | ||
| שורה 71: | שורה 76: | ||
[[טענקסגיווינג דעי]] איז אן אמעריקאנער ציווילער האלידעי וואס ווערט אלעמאל אפגעראכטן אין דער פערטער דאנערשטאג פון [[נאוועמבער]]. | [[טענקסגיווינג דעי]] איז אן אמעריקאנער ציווילער האלידעי וואס ווערט אלעמאל אפגעראכטן אין דער פערטער דאנערשטאג פון [[נאוועמבער]]. | ||
"יעדע מאנטאג און דאנערשטאג" איז א [[אידיש]]ע פראזע וואס באצייכנט עפעס וואס איז אפט{{הערה|1={{ | לויט סטאטיסטיקס פון די פאראייניגטע שטאטן, פאסירן די ווייניגסטע טויטפעלער פון [[הארץ אטאקע]]ס, [[צוקערקרענק]] און [[וואפן]] אין דאנערשטאג{{הערה|1={{Cite news|title=The Deadliest Day of the Week|author=Sara G. Miller|url=https://www.livescience.com/54429-deadliest-day-of-the-week.html|publisher=Live Science}}|כיוון=שמאל}}. | ||
"יעדע מאנטאג און דאנערשטאג" איז א [[אידיש]]ע פראזע וואס באצייכנט עפעס וואס איז אפט{{הערה|1={{קישור כללי|אדרעס=https://www.yiddishculturaldictionary.org|שרייבער=[[דוד קאץ]]|קעפל=(frequent(ly|זייטל=א יידישע קולטורעלע ווערטערבוך}}}}. | |||
==רעפערענצן== | ==רעפערענצן== | ||