מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
פארברייטערט
ק (הגהה (נישט נוגע להלכה)) |
(פארברייטערט) צייכן: רויע רעדאגירונג |
||
| שורה 9: | שורה 9: | ||
==מקור== | ==מקור== | ||
דער ערשטער מקור צו א תענית אין די שובבי"ם טעג איז פון [[לקט יושר]], וואו עס שטייט אז דער מנהג אין [[עסטרייך]] איז צו פאסטן אין אן [[עיבור יאר]] אכט תעניות יעדן [[דאנערשטאג]], אין די פרשיות פון שובבי"ם ת"ת, און אז אויך זיין רבי, [[רבי ישראל איסרלין|דער תרומת הדשן]], האט געפאסט אין די טעג{{הערה|[http://www.hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?req=8859&st=&pgnum=116 לקט יושר עמוד 116]}}. אויך אין די הגהות אויף ספר המנהגים פון [[רבי יצחק אייזיק פון טירנא]] שטייט אז אין די עיבור יארן פירט מען זיך צו פאסטן דאנערשטאג אין יעדע וואך פון שובבי"ם, און טייל לייגן צו אויך ת"ת{{הערה|הגהות מנהגים, פורים אות י'}}. דער מנהג ווערט געברענגט אין [[מגן אברהם]] אויפן שולחן ערוך{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|תרפה|מפרש=מגן אברהם|סק=א}}}}. | דער ערשטער מקור צו א תענית אין די שובבי"ם טעג איז פון [[לקט יושר]], וואו עס שטייט אז דער מנהג אין [[עסטרייך]] איז צו פאסטן אין אן [[עיבור יאר]] אכט תעניות יעדן [[דאנערשטאג]], אין די פרשיות פון שובבי"ם ת"ת, און אז אויך זיין רבי, [[רבי ישראל איסרלין|דער תרומת הדשן]], האט געפאסט אין די טעג{{הערה|[http://www.hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?req=8859&st=&pgnum=116 לקט יושר עמוד 116]}}. אויך אין די הגהות אויף ספר המנהגים פון [[רבי יצחק אייזיק פון טירנא]] שטייט אז אין די עיבור יארן פירט מען זיך צו פאסטן דאנערשטאג אין יעדע וואך פון שובבי"ם, און טייל לייגן צו אויך ת"ת{{הערה|הגהות מנהגים, פורים אות י'}}. דער מנהג ווערט געברענגט אין [[מגן אברהם]] אויפן שולחן ערוך{{הערה|שם=מגא|{{שלחן ערוך|אורח חיים|תרפה|מפרש=מגן אברהם|סק=א}}}}. | ||
ווי אין יעדן תענית ציבור, האט מען זיך אויך געפירט צו זאגן [[סליחות]] ביי שחרית פון די תענית טעג{{הערה|מחזור כל בו חלק ג, דפוס וילנא, [http://www.hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?req=20298&st=&pgnum=323 עמ' 324] און ווייטער.}}. | ווי אין יעדן תענית ציבור, האט מען זיך אויך געפירט צו זאגן [[סליחות]] ביי שחרית פון די תענית טעג{{הערה|מחזור כל בו חלק ג, דפוס וילנא, [http://www.hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?req=20298&st=&pgnum=323 עמ' 324] און ווייטער.}}. | ||
אין די פריערדיגע מקורות ערשיינט דער מנהג נאר ביי עיבור יארן. אזוי ווערט עס אויך דערמאנט אין טייל שפעטערע פוסקים{{הערה|ווי {{שלחן ערוך|אורח חיים|תרפה|מפרש=לבוש|סק=א}}}}, און אזוי פירן זיך טייל קהילות ביז היינט{{הערה|ווי אין [[גאלדערס גרין בית המדרש]].}}. | אין די פריערדיגע מקורות ערשיינט דער מנהג נאר ביי עיבור יארן. אזוי ווערט עס אויך דערמאנט אין טייל שפעטערע פוסקים{{הערה|ווי {{שלחן ערוך|אורח חיים|תרפה|מפרש=לבוש|סק=א}}}}, און אזוי פירן זיך טייל קהילות ביז היינט{{הערה|ווי אין [[גאלדערס גרין בית המדרש]] און [[עדת יראים וויען]].}}. לויט איין מקור, פאסט מען (אין אן עיבור יאר) אויך פרשיות [[פרשת ויקהל|ויקהל]] און [[פרשת פקודי|פקודי]]{{הערה|שם=מגא}}. | ||
==אין קבלה== | ==אין קבלה== | ||
[[ | [[טעקע:Shovevim Zichron Moshe.jpg|קליין|א מודעה איבער באזונדערע תפילות פאר שובבי"ם ת"ת אין [[זכרון משה]], טבת תשפ"ב]] | ||
לויט די [[קבלה]] זענען די שובבי"ם טעג מסוגל אויף כפרת עוונות און איבערהויפט א תיקון אויף פגם [[מידת היסוד]], וויבאלד אין די פרשיות ליינט מען וועגן [[גלות מצרים]] וואס לויט קבלה איז עס געווען כדי צו ארויסנעמען די ניצוצי הקדושה{{הערה|[[אר"י הקדוש]], שער רוח קודש שער ז תיקון כז דף כג ע"א; [[רמ"ע מפאנו]], מאמר תיקוני התשובה פרק ד און פרק טז; [[חיד"א]], אין ספר חדרי בטן (ויחי ראשון) און אין ספר פני דוד (פרשת שמות, יב). זייערע ווערטער ווערן געברענגט אין יסוד ציון, עמוד ג-ה.}}. לויט די מקובלים גייט עס אן אין יעדע יאר, אבער אויך לויט זיי איז דער עיקר תיקון אין אן עיבור יאר{{הערה|{{צ-ספר|מחבר=הרב בן ציון מוצפי|שם=יסוד ציון|עמ=כא}}}}. | לויט די [[קבלה]] זענען די שובבי"ם טעג מסוגל אויף כפרת עוונות און איבערהויפט א תיקון אויף פגם [[מידת היסוד]], וויבאלד אין די פרשיות ליינט מען וועגן [[גלות מצרים]] וואס לויט קבלה איז עס געווען כדי צו ארויסנעמען די ניצוצי הקדושה{{הערה|[[אר"י הקדוש]], שער רוח קודש שער ז תיקון כז דף כג ע"א; [[רמ"ע מפאנו]], מאמר תיקוני התשובה פרק ד און פרק טז; [[חיד"א]], אין ספר חדרי בטן (ויחי ראשון) און אין ספר פני דוד (פרשת שמות, יב). זייערע ווערטער ווערן געברענגט אין יסוד ציון, עמוד ג-ה.}}. לויט די מקובלים גייט עס אן אין יעדע יאר, אבער אויך לויט זיי איז דער עיקר תיקון אין אן עיבור יאר{{הערה|{{צ-ספר|מחבר=הרב בן ציון מוצפי|שם=יסוד ציון|עמ=כא}}}}. | ||
| שורה 25: | שורה 25: | ||
עס זענען געווען פוסקים און מקובלים וואס האבן געקריגט אויפן באגריף פון אויסלייזן די תעניות, אבער [[רבי יוסף חיים פון באגדאד|דער בן איש חי]] האט מיישב געווען דעם מנהג. טייל היינטיגע מקובלים שרייבן אז בשעת הדחק קען מען אזוי טון, אבער בתנאי אז מען זאל פאסטן איין אדער צוויי גאנצע טעג, מען זאל [[תשובה]] טון, און עוסק זיין בתורה{{הערה|רבי בן-ציון מוצאפי, יסוד ציון פ"א סעי' יא, עמ' מח.}}. | עס זענען געווען פוסקים און מקובלים וואס האבן געקריגט אויפן באגריף פון אויסלייזן די תעניות, אבער [[רבי יוסף חיים פון באגדאד|דער בן איש חי]] האט מיישב געווען דעם מנהג. טייל היינטיגע מקובלים שרייבן אז בשעת הדחק קען מען אזוי טון, אבער בתנאי אז מען זאל פאסטן איין אדער צוויי גאנצע טעג, מען זאל [[תשובה]] טון, און עוסק זיין בתורה{{הערה|רבי בן-ציון מוצאפי, יסוד ציון פ"א סעי' יא, עמ' מח.}}. | ||
==אין חסידות== | ==אין חסידות== | ||
{{ערך מורחב|חמש שעות רצופות}} | {{ערך מורחב|חמש שעות רצופות}} | ||
ביי [[חסידים]] לייגט מען נישט אזוי שטארק דעם געוויכט אויף דער ענין פון פאסטן, | ביי [[חסידים]] האט מען גאר שטארק ארויסגעהויבן די גרויסקייט פון די טעג, זיך אויסדרוקנדיג אז מען קען אין די צייט פאררעכטן וואס מען קען נישט אום [[יום כיפור]]{{הערה|שארית ישראל (ווילעדניק), שער השובבי"ם אנהייב דרוש א'}}, און אז עס איז אן עת רצון אנצונעמען די תפילות ווי אין די [[עשרת ימי תשובה]]{{הערה|תולדות אהרן (זיטאמיר), פרשת שמות}}. | ||
ביי חסידים לייגט מען אבער נישט אזוי שטארק דעם געוויכט אויף דער ענין פון פאסטן, וואס ברענגט צו א שוואכקייט וואס קען שטערן צו [[עבודת ה']]{{הערה|אוהב ישראל, פרשת ויחי, ד"ה ויקרא יעקב}}, שטעלנדיג אנשטאט דעם דגש אויף [[לימוד התורה]]{{הערה|זרע קודש, פרשת בא, ד"ה בא אל פרעה}} און זאגן [[תהלים]]{{הערה|דברי יחזקאל, פרשת שמות; אוהב שלום (קאזניץ), פרשת שמות.}}. אין א מערהייט חסידות'ער איז איינגעפירט צו פארמערן מיט די שעות פון לערנען און [[דאווענען]] אן אויסרעדן. דאס גייט פון לערנען פינף שעות רצופות נאר דאנערשטאג (ווי אין [[ערלוי]]) ביז זיך מקבל תענית זיין יעדן טאג און פארשטערקערן דאס לערנען. צווישן די חסידות'ער וואו די מנהגים פון די טעג זענען פראמינענט (ביז צו אן ענליכקייט צו די טעג פון [[אלול|חודש אלול]]) איז [[סלאנים (חסידות)|סלאנים]], וואס צו איר ערשטער [[אדמו"ר|רבי]], [[רבי אברהם וויינבערג (ערשטער)|רבי אברהם וויינבערג]] בעל "יסוד העבודה", ווערט צוגעשריבן די החלטה צו אויפטוישן די תעניתים מיט לערנען תורה פינף שעות רצופות, אן מפסיק זיין מיט עסן, טרינקען אדער רעדן. אין די סלאנימער ישיבות איז איינגעפירט צו לערנען יעדן טאג צוויי מאל פינף שעות רצופות און נאך איינמאל דריי שעות ברציפות. נאך חסידות'ער האבן אנגענומען דעם מנהג נאך סלאנים. | |||
די תעניתים זענען נאך יא טיילווייז איינגעפירט ביי געוויסע חסידות'ער. אין [[טשערנאביל (חסידות)|טשערנאביל]] פירט מען זיך אין די טעג צו לערנען [[ליל שישי]] א גאנצע נאכט, און צו פאסטן [[פרייטאג]] ביז נאך [[חצות]], און געבן [[צדקה]] פאר א [[ארימקייט|עני הגון]] פרייטאג. אין די הויפן פון [[נאדווארנא (חסידות)|נאדווארנא]] און [[קרעטשניף (חסידות)|קרעטשניף]] פירט מען זיך צו פאסטן יעדן פרייטאג פון די שובבי"ם טעג. אין [[דושינסקיא (חסידות)|דושינסקיא]] זאגט מען באזונדערע סליחות אין די דאנערשטאג טעג פון שובבי"ם, און די רבי'ס פלעגן אויך פאסטן אין די טעג. אין [[שומרי אמונים]], [[תולדות אהרן]], און [[תולדות אברהם יצחק]], פירט מען זיך ווי עס האט אוועקגעשטעלט [[רבי אהרן ראטה]], דער ראש השושלת, צו פאסטן איינע פון די דאנערשטאג טעג פון שובבי"ם (געווענליך אין פרשת בשלח אדער משפטים), און מען ענדיגט דעמאלט גאנץ [[תהלים]], מען ליינט 'ויחל' און מען זאגט עננו ביי מנחה, ווען פאר מנחה געבט מען צדקה אין א באשטימטן סכום, און דער טאג ווערט אנגערופן 'תענית פדיון נפש'. | די תעניתים זענען נאך יא טיילווייז איינגעפירט ביי געוויסע חסידות'ער. אין [[טשערנאביל (חסידות)|טשערנאביל]] פירט מען זיך אין די טעג צו לערנען [[ליל שישי]] א גאנצע נאכט, און צו פאסטן [[פרייטאג]] ביז נאך [[חצות]], און געבן [[צדקה]] פאר א [[ארימקייט|עני הגון]] פרייטאג. אין די הויפן פון [[נאדווארנא (חסידות)|נאדווארנא]] און [[קרעטשניף (חסידות)|קרעטשניף]] פירט מען זיך צו פאסטן יעדן פרייטאג פון די שובבי"ם טעג. אין [[דושינסקיא (חסידות)|דושינסקיא]] זאגט מען באזונדערע סליחות אין די דאנערשטאג טעג פון שובבי"ם, און די רבי'ס פלעגן אויך פאסטן אין די טעג. אין [[שומרי אמונים]], [[תולדות אהרן]], און [[תולדות אברהם יצחק]], פירט מען זיך ווי עס האט אוועקגעשטעלט [[רבי אהרן ראטה]], דער ראש השושלת, צו פאסטן איינע פון די דאנערשטאג טעג פון שובבי"ם (געווענליך אין פרשת בשלח אדער משפטים), און מען ענדיגט דעמאלט גאנץ [[תהלים]], מען ליינט 'ויחל' און מען זאגט עננו ביי מנחה, ווען פאר מנחה געבט מען צדקה אין א באשטימטן סכום, און דער טאג ווערט אנגערופן 'תענית פדיון נפש'. | ||