אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "חזק חזק ונתחזק"

אין [[ספר יהושע]] שטייט געשריבן: {{מנוקד|לֹא יָמוּשׁ סֵפֶר הַתּוֹרָה הַזֶּה מִפִּיךָ... הֲלוֹא צִוִּיתִיךָ חֲזַק וֶאֱמָץ|{{תנ"ך|יהושע|א|ח|ט}}}}. באזירט דערויף שרייבט דער [[ספר המנהיג]]{{הערה|{{היברובוקס|רבי אברהם בן נתן הירחי|ספר המנהיג|8912|page=51|קעפל=הלכות שבת, סי' נז}}.}}, און דער [[ארחות חיים (לוניל)|ארחות חיים]]{{הערה|<!--{{היברובוקס|אהרן, הכהן, מלוניל|ארחות חיים|40307|page=60}}-->[https://machon.oretzion.com/document/-8586958588040781916TfilaA.pdf#page=463 הלכות שני וחמישי אות יט]}} אז טייל קהילות פירן זיך "צו זאגן יעדעס מאל פאר דער וואס ענדיגט ליינען אין די תורה - '''חזק ואמץ'''"{{הערה|שם=רבה|די ראשונים האבן געהאט א גירסא אין {{מדרש רבה|בראשית|ו|ט}}, אז הקב"ה האט געטראפן [[יהושע]] מיט א [[ספר תורה]] אין האנט, און דערפאר אים געוואונטשן חזק ואמץ, און לערנען פון דעם ארויס אז פאר יעדער עולה לתורה וואס כאפט אן דעם ספר תורה רופט מען אויס חזק. ביי אונז איז אבער די גירסא אין מדרש מְצָאוֹ יוֹשֵׁב וְסֵפֶר "[[ספר דברים|מִשְׁנֵה תּוֹרָה]]" בְּיָדוֹ.}}. אזוי ווערט דער מנהג אראפגעברענגט אין [[בית יוסף]]{{הערה|{{טור|אורח חיים|קלט|מפרש=בית יוסף|אן=נאמען}}}} און [[רמ"א]]{{הערה|{{שולחן ערוך|אורח חיים|קלט|יא|מפרש=רמ"א|אן=נאמען}}.}}, און אזוי איז איינגעפירט ביז היינט ביי די [[נוסח איטאליע|איטאליענער אידן]]. דער כנסת הגדולה שרייבט{{הערה|{{היברובוקס|2=כנסת הגדולה - אורח חיים|3=14597|page=43}}; ווערט אראפגעברענגט אין {{שלחן ערוך|אורח חיים|קלט|יא|מפרש=כף החיים|סק=נו}} אלס ירושלים'ער מנהג, און ברענגט פון יפה ללב אז דער מנהג איז אויך צו זאגן אזוי פאר יעדער שליח ציבור.}}, אז דער מנהג ביי זיי איז צו זאגן פאר יעדער קורא נאכן ליינען 'חזק וברוך!', און דער קורא ענטפערט 'חזקו ואמצו', און אזוי איז טאקע איינגעפירט ביי די [[ספרדים]]{{הערה|ילקוט יוסף, [https://www.yalkut.info/2020/07/12/סימן-קמא-דיני-קורא-ומקרא/ סימן קמא – דיני קורא ומקרא] סעיף ה'.}}.

דער ארחות חיים שרייבט אז די ספרדים האבן זיך געפירט צו זאגן חזק נאר ביים ענדיגן די גאנצע תורה, ווידער דער [[רבי דוד אבודרהם|אבודרהם]] ברענגט אז דער מנהג אין ספרד איז געווען עס צו זאגן ביים ענדיגן יעדן ספר{{הערה|{{שיתופתא|Abudarham,_Shabbat_Prayers,_Torah_Reading/4|סדר תפילות השבת, קריאת התורה, ד'}}. דער אבודרהם לערנט אפ דער אריגינעלער מנהג פון ספר המנהיג, אז נאר פאר'ן לעצטן עולה פון יעדע פרשה האט מען געזאגט חזק.}}. שפעטער איז געווארן איינגעפירט צו זאגן "חזק חזק חזק", און דאן האט זיך אוועקגעשטעלט דער נוסח "חזק חזק ונתחזק", לויטן פסוק{{הערה|{{תנ"ך|שמואל ב|י|יב}}}} {{ציטוטון|חֲזַק וְנִתְחַזַּק בְּעַד עַמֵּנוּ וּבְעַד עָרֵי אֱלֹקֵינוּ}}{{הערה|שם=3חזק|זעט: {{ערוך השולחן|אורח חיים|קלט|טו}}, וואו ער ברענגט ביידע מנהגים, און [[מאור ושמש]] [[שית:Maor_VaShemesh,_Vayechi.17|פרשת ויחי]] וואו ער ברענגט דער נוסח פון דריי מאל חזק.}}. לויט מנהג [[פראנקפורט]], זאגט מען '''"חֲזַק וְנִתְחַזַּק"'''{{הערה|{{היברובוקס|רבי שלמה זלמן גייגער|דברי קהלת|6822|page=90|פרשת מסעי, עמ' 89}}; [https://www.moreshesashkenaz.org/mm/publications/Madrich.pdff#page=27 מדריך למנהג אשכנז המובהק], עמ' 27.}}. אין פארשידענע קהילות פון יוצאי ספרד און פארטוגאל פירט מען זיך צו זאגן, "חזק ונתחזק חזקו ויאמץ לבבכם כל המיחלים לה'"{{הערה|הרב שם טוב גאגין ברענגט דעם לשון אלס מנהג פון דער [[פארטוגעזישער בית הכנסת אין אמסטערדאם]]. ער ברענגט אויך אז אין לאנדאן איז דא אן ענליכע מנהג, אבער אן די ווערטער "חזק ונתחזק" ({{היברובוקס|2=כתר שם טוב|3=14392|page=311|באנד=חלק א|מקום הוצאה=[[קיידאן]]|שנת הוצאה=ה'תרצ"ד|עמ=רפ"ח-רפ"ט}}). דעם לשון (אריינגערעכנט "חזק ונתחזק") ברענגט אויך הרב דוד די סולה פול, '''תפלות למועדים כפי מנהג הספרדים באמריקא''', ניו יורק 1997 עמוד 272.}}.

אויסער די טעם פון זאגן חזק פאר יעדער עולה לתורה וואס כאפט אן דעם ספר, ווי מען זעט ביי [[יהושע]] אז הקב"ה האט אים געוואונטשן ביים האלטן דעם ספר{{הערה|שם=רבה}}, איז פארהאן נאך עטליכע טעמים אין די ספרים: