מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
ק
החלפת טקסט – "[[עקיבא אייגער" ב־"[[רבי עקיבא אייגער"
(רב מוסטער) |
ק (החלפת טקסט – "[[עקיבא אייגער" ב־"[[רבי עקיבא אייגער") |
||
| (14 מיטלסטע ווערסיעס פון 6 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{רב | {{רב | ||
| בילד = Rabbi Eliezer Gordon.jpg | |||
| נאמען = הרב אליעזר גארדאן | | נאמען = הרב אליעזר גארדאן | ||
| | | אידישע געבורט דאטום = ה'תר"א | ||
| | | אידישע טויט דאטום = ד' אדר א' ה'תר"ע | ||
}} | }} | ||
הרב '''אליעזר גארדאן''' ([[ה'תר"א]] - [[ד' אדר | הרב '''אליעזר גארדאן''' ([[ה'תר"א]] - [[ד' אדר א']] [[ה'תר"ע]]; [[1841]]–[[1910]]), באוואוסט אלס ר' '''לייזער טעלזער''', איז געווען פון די חשב'סטע [[רב]]נים אין דער [[ליטע]] און פירערס פון די ליטווישע [[ישיבה|ישיבות]]. רוב פון זיינע יארן האט ער געדינט אלס [[אב"ד]] און [[ראש ישיבה]] אין [[טעלז]]. אונטער אים איז די טעלזער ישיבה געווארן די גרעסטע ישיבה אין דער ליטע. | ||
== לעבנסגעשיכטע == | == לעבנסגעשיכטע == | ||
הרב אליעזר גארדאן איז געבוירן אינעם יאר ה'תר"א אין [[טשערניאן]] דארף לעבן [[סוויר]] אין דער [[ווילנער גובערניע]]. פריער האט ער געלערנט אין דער [[סמארגאן]] [[חדר]]. ער האט גיך געוויזן עילויאישקייט, און זיין פאטער אברהם שמואל, א תלמיד ר' [[חיים וואלאזשינער]]'ס, האט אים געשיקט לערנען אין דער ישיבה אין א שטעטל לעבן [[ווילנא]]. נאכער איז ער געגאנגען לערנען אין [[קאוונע]] אין הר"ר [[ישראל סאלאנטער]]'ס בית מדרש. צום עלטער פון פופצן יאר האט ר' ישראל ממנה געווען אים אלס [[מגיד שיעור]]. | הרב אליעזר גארדאן איז געבוירן אינעם יאר ה'תר"א אין [[טשערניאן]] דארף לעבן [[סוויר]] אין דער [[ווילנער גובערניע]]. פריער האט ער געלערנט אין דער [[סמארגאן]] [[חדר]]. ער האט גיך געוויזן עילויאישקייט, און זיין פאטער אברהם שמואל, א תלמיד ר' [[רבי חיים וואלאזשינער]]'ס, האט אים געשיקט לערנען אין דער ישיבה אין א שטעטל לעבן [[ווילנא]]. נאכער איז ער געגאנגען לערנען אין [[קאוונע]] אין הר"ר [[רבי ישראל סאלאנטער]]'ס בית מדרש. צום עלטער פון פופצן יאר האט ר' ישראל ממנה געווען אים אלס [[מגיד שיעור]]. | ||
אין [[ה'תרט"ז]] ([[1856]]) האט ער [[חתונה]] געהאט מיט דער טאכטער פון ר' אברהם יצחק נאווייזער, דער קאוונער רב. אין קאוונע איז ער געווארן א [[מורה הוראה]] ביז [[ה'תרל"ד]] ([[1874]]) ווען מ'האט אים באשטימט אלס שטאט רב פון [[סלאבאדקע]] (א שטעטל לעבן קאוונע). מיט א האלב יאר שפעטער איז ער געווארן רב אין [[קעלם]]<ref>[http://www.jewishgen.org/yizkor/lita/Lit1427.html קעלמער יזכור בוך]</ref>, וואו ער האט אויפגעשטעלט א ישיבה וואס האט געצויגן בחורים פון דער לענג און ברייט פון ליטא. מיט א צען יאר שפעטער האט ער באקומען א רוף צו ווערן רב אין [[טעלז]]; דארטן איז ער אויך געווארן ראש ישיבה פון דער ארטיגער ישיבה. | אין [[ה'תרט"ז]] ([[1856]]) האט ער [[חתונה]] געהאט מיט דער טאכטער פון ר' אברהם יצחק נאווייזער, דער קאוונער רב. אין קאוונע איז ער געווארן א [[מורה הוראה]] ביז [[ה'תרל"ד]] ([[1874]]) ווען מ'האט אים באשטימט אלס שטאט רב פון [[סלאבאדקע]] (א שטעטל לעבן קאוונע). מיט א האלב יאר שפעטער איז ער געווארן רב אין [[קעלם]]<ref>[http://www.jewishgen.org/yizkor/lita/Lit1427.html קעלמער יזכור בוך]</ref>, וואו ער האט אויפגעשטעלט א ישיבה וואס האט געצויגן בחורים פון דער לענג און ברייט פון ליטא. מיט א צען יאר שפעטער האט ער באקומען א רוף צו ווערן רב אין [[טעלז]]; דארטן איז ער אויך געווארן ראש ישיבה פון דער ארטיגער ישיבה. | ||
| שורה 14: | שורה 15: | ||
אין תרס"ט איז הרב גארדאן געווען א דעלעגאט צו דער [[האָמבורג קאנפערענץ]] וואו מ'האט באשלאסן אויפצושטעלן [[אגודת ישראל]]. | אין תרס"ט איז הרב גארדאן געווען א דעלעגאט צו דער [[האָמבורג קאנפערענץ]] וואו מ'האט באשלאסן אויפצושטעלן [[אגודת ישראל]]. | ||
אינעם יאר ה'תר"ע (1910) איז ער געפארן קיין [[לאנדאן]] בכדי צו זאמלען געלט פאר'ן בניין פון דער ישיבה וואס איז פארברענט געווארן. ער האט נישט געהאט קיין סאך הצלחה אין לאנדאן און ער איז נפטר געווארן דארטן [[ד' אדר א']] . ער האט געהאט א ריזיגע לויה פון פופציג טויזנט מענטשן וואס האבן אים באגלייט צופיס | אינעם יאר ה'תר"ע (1910) איז ער געפארן קיין [[לאנדאן]] בכדי צו זאמלען געלט פאר'ן בניין פון דער ישיבה וואס איז פארברענט געווארן. ער האט נישט געהאט קיין סאך הצלחה אין לאנדאן און ער איז נפטר געווארן דארטן [[ד' אדר א']] . ער האט געהאט א ריזיגע לויה פון פופציג טויזנט מענטשן וואס האבן אים באגלייט צופיס עטליכע קילאמעטער צום [[בית עולם]] אין [[עדמאנטאן]]. צווישן די מספידים זענען געווען [[יעקב דוד ווילאווסקי|דער רידב"ז]], [[אליהו דוד אדרת-תאומים|דער אדר"ת]] און דיין [[שמואל יצחק הילמאן]] פון [[גלאזגוי]]. | ||
== טעלז== | == טעלז== | ||
כאטש ער איז געווען דער שטאט'ס רב אין טעלז, אבער זיינע עיקר כוחות האט ער אריינגעלייגט אין דער ישיבה. אנדערש ווי איז געווען איינגעפירט אין ישיבות דעמאלסט, האט ער איינגעפירט א נייעם מהלך אין לערנען, וואס איז היינט אויפגענומען אין כמעט אלע ישיבות: | כאטש ער איז געווען דער שטאט'ס רב אין טעלז, אבער זיינע עיקר כוחות האט ער אריינגעלייגט אין דער ישיבה. אנדערש ווי איז געווען איינגעפירט אין ישיבות דעמאלסט, האט ער איינגעפירט א נייעם מהלך אין לערנען, וואס איז היינט אויפגענומען אין כמעט אלע ישיבות: | ||
# ער האט געטיילט די ישיבה אין | # ער האט געטיילט די ישיבה אין עטליכע שיעורים, נישט אזוי ווי פריער ווען אלע בחורים האבן געלערנט צוזאמען אין איין שיעור. | ||
# ער האט געלייגט דעם עיקר דגש אויף לערנען גמרא מיט [[ראשונים]] ([[רמב"ן]], [[רשב"א]], [[ריטב"א]] א.ד.ג.), צוזאמען מיט נאר געציילטע [[אחרונים]]—[[קצות החשן|קצות]], [[נתיבות המשפט|נתיבות]] און ר' [[עקיבא אייגער]]. | # ער האט געלייגט דעם עיקר דגש אויף לערנען גמרא מיט [[ראשונים]] ([[רמב"ן]], [[רשב"א]], [[ריטב"א]] א.ד.ג.), צוזאמען מיט נאר געציילטע [[אחרונים]]—[[קצות החשן|קצות]], [[נתיבות המשפט|נתיבות]] און ר' [[רבי עקיבא אייגער]]. | ||
# אלס תלמיד פון ר' ישראל סאלאנטער האט ער איינגעפירט אין ישיבה לערנען מוסר. אין תרנ"ז האט ער אויפגענומען ר' [[לייב חאסמאן]] אלס [[משגיח רוחני|משגיח]]. | # אלס תלמיד פון ר' ישראל סאלאנטער האט ער איינגעפירט אין ישיבה לערנען מוסר. אין תרנ"ז האט ער אויפגענומען ר' [[לייב חאסמאן]] אלס [[משגיח רוחני|משגיח]]. | ||
| שורה 30: | שורה 31: | ||
* [http://www.famousrabbis.com/rebeliezer.htm הרב אליעזר גארדאן] {{לינקשפראך|ענגליש}} | * [http://www.famousrabbis.com/rebeliezer.htm הרב אליעזר גארדאן] {{לינקשפראך|ענגליש}} | ||
* [http://www.hebrewbooks.org/root/data/pdfs/CPCR/108rebbeelizergordancc.pdf ביאגראפיע פון הר"ר אליעזר גארדאן] | * [http://www.hebrewbooks.org/root/data/pdfs/CPCR/108rebbeelizergordancc.pdf ביאגראפיע פון הר"ר אליעזר גארדאן] | ||
{{רעפערענצן}} | |||
{{מיון רגיל:גארדאן, אליעזר}} | {{מיון רגיל:גארדאן, אליעזר}} | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:ליטווישע רבנים]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:ראשי ישיבות אין אייראפע]] | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | |||
[[he:אליעזר גורדון]] | |||