אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:יוסף"

1,057 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 2 יאָר
שורה 96: שורה 96:
אויפן פסוק {{ציטוטון|וַיִּקָּחֻהוּ וַיַּשְׁלִכוּ אֹתוֹ הַבֹּרָה, וְהַבּוֹר רֵק אֵין בּוֹ מָיִם}},{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|לז|כד}}}} וואס שילדערט די גרוב אין אים האבן די ברודער אריינגעווארפן יוסף, דרשענען חז"ל "אויב עס שטייט שוין 'והבור ריק' ווייס איך דען נישט אליין אז 'אין בו מים'? נאר וואס קומט אונז לערנען 'אין בו מים' - וואסער איז טאקע נישטא, אבער שלענג און עגדיסן זענען יא פארהאן דארט" (דאס איז ערגער פון וואסער - אבער למעשה שטייט אין מדרש אז די שרצים האבן נישט צוגערירט צו יוסף){{הערה|{{בבלי|שבת|כב|א}}}} {{ביאור|טראץ וואס לכאורה איז נישטא קיין אונטערשייד צווישן אים טויטן בידיים אדער צו צוברענגען זיין טויט דורכן אים לייגן צווישן שלענג ואס וועלן אים זיכער טויטן, ערקלערט אבער דער אור החיים על פי זוהר, אז א מענטש וואס ער איז א בעל בחירה קען ערוועקן אויף א צווייטן די מידת הדין, וואס דעמאלט איז זייער שווער ארויסצוגיין דערפון זכאי, אבער א חיה וואס איז נישט א בעלת בחירה קען נישט צוברענגען דערצו, און דעריבער א צדיק ווי יוסף האט נישט געזאלט ווערן געשעדיגט פון די שלענג.}}
אויפן פסוק {{ציטוטון|וַיִּקָּחֻהוּ וַיַּשְׁלִכוּ אֹתוֹ הַבֹּרָה, וְהַבּוֹר רֵק אֵין בּוֹ מָיִם}},{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|לז|כד}}}} וואס שילדערט די גרוב אין אים האבן די ברודער אריינגעווארפן יוסף, דרשענען חז"ל "אויב עס שטייט שוין 'והבור ריק' ווייס איך דען נישט אליין אז 'אין בו מים'? נאר וואס קומט אונז לערנען 'אין בו מים' - וואסער איז טאקע נישטא, אבער שלענג און עגדיסן זענען יא פארהאן דארט" (דאס איז ערגער פון וואסער - אבער למעשה שטייט אין מדרש אז די שרצים האבן נישט צוגערירט צו יוסף){{הערה|{{בבלי|שבת|כב|א}}}} {{ביאור|טראץ וואס לכאורה איז נישטא קיין אונטערשייד צווישן אים טויטן בידיים אדער צו צוברענגען זיין טויט דורכן אים לייגן צווישן שלענג ואס וועלן אים זיכער טויטן, ערקלערט אבער דער אור החיים על פי זוהר, אז א מענטש וואס ער איז א בעל בחירה קען ערוועקן אויף א צווייטן די מידת הדין, וואס דעמאלט איז זייער שווער ארויסצוגיין דערפון זכאי, אבער א חיה וואס איז נישט א בעלת בחירה קען נישט צוברענגען דערצו, און דעריבער א צדיק ווי יוסף האט נישט געזאלט ווערן געשעדיגט פון די שלענג.}}


דברי אחי יוסף {{ציטוטון|אֲבָל אֲשֵׁמִים אֲנַחְנוּ עַל אָחִינוּ אֲשֶׁר רָאִינוּ צָרַת נַפְשׁוֹ בְּהִתְחַנְנוֹ אֵלֵינוּ וְלֹא שָׁמָעְנוּ}}{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|מב|כא}}}} הובילו למדרש: "אפשר יוסף בן שבע עשרה שנה היה רואה את אחיו מוכרים אותו והוא שותק? אלא מלמד שהיה מתחבט לפני רגליו של כל אחד ואחד כדי שיתמלאו עליו רחמים - ולא נתמלאו."{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|צא|ח}}}}
דער מדרש עקלערט אויף די ווערטער פון די ברודער {{ציטוטון|אֲבָל אֲשֵׁמִים אֲנַחְנוּ עַל אָחִינוּ אֲשֶׁר רָאִינוּ צָרַת נַפְשׁוֹ בְּהִתְחַנְנוֹ אֵלֵינוּ וְלֹא שָׁמָעְנוּ}}{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|מב|כא}}}}{{ביאור|טייטש: אבער אונז זענען שולדיג אז אונז האבן געזען ווי אונזער ברודער בעט זיך ביי אונז אויף זיין לעבן, און אונז האבן נישט צוגעהערט צו אים}}: "קען דען זיין אז יוסף וואס איז אלט זיבעצן יאר זעט ווי זיינע ברודער פארקויפן אים און ער שווייגט? נאר פון דא לערנט מען אז ער האט זיך געווארפן צו די פוס פון יעדן איינעם פון די ברודער אז זיי זאלן זיך דערבארעמען אויף אים - און זיי האבן נישט צוגעהערט".{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|צא|ח}}}}


לאחר שיוסף מאשים את בנימין בגנבה, פונה אליו יהודה ומתחיל את דבריו בדברים שעל פי הפשט הם דברי תחנונים: {{ציטוטון|בִּי אֲדֹנִי, יְדַבֶּר נָא עַבְדְּךָ דָבָר בְּאָזְנֵי אֲדֹנִי וְאַל יִחַר אַפְּךָ בְּעַבְדֶּךָ, כִּי כָמוֹךָ כְּפַרְעֹה.}}{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|מד|יח}}}} המדרש דורש את המילים {{ציטוטון|כִּי כָמוֹךָ כְּפַרְעֹה}} כפנייה תקיפה ואף מאיימת: "מה פרעה גוזר ואינו מקיים, אף את גוזר ואינך מקיים; מה פרעה להוט אחר הזכרים, אף אתה כן; מה פרעה מלך ואתה שני לו בארץ מצרים, כך אבא מלך בארץ כנען ואני שני לו, ואם שולף אני את חרבי, ממך אני מתחיל ובפרעה רבך אני מסיים".{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|צג|ו}}}}
נאך וואס יוסף באשולדיגט בנימין אלס גנב, ווענדט זיך צו אים יהודה און הייבט אן צו רעדן צו אים רייד, וואס לויט פשוט פשט זעט אויס ווי ער בעהט זיך ביי אים: {{ציטוטון|בִּי אֲדֹנִי, יְדַבֶּר נָא עַבְדְּךָ דָבָר בְּאָזְנֵי אֲדֹנִי וְאַל יִחַר אַפְּךָ בְּעַבְדֶּךָ, כִּי כָמוֹךָ כְּפַרְעֹה.}}{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|מד|יח}}}} אבער דער מדרש דרשנט די ווערטער {{ציטוטון|כִּי כָמוֹךָ כְּפַרְעֹה}} ווי אסערטיווע און אפילו דראענדע ווערטער: "פונקט ווי פרעה וואס איז גוזר און ער איז נישט מקיים, ביזטו אויך גוזר און נישט מקיים{{ביאור|דו האסט געבעטן אז די ווילסט נאר זען בנימין, און ענדע כאפסטו אים צו}}; פונקט ווי פראה האט געליטן פון קרעץ נאכן פארכאפן מיין באבע [[שרה]], אזוי וועסטו אויך ליידן פון קרעץ; פונקט ווי פרעה איז א קעניג און דו ביסט זיין וויצע אין מצרים, אזוי איז מיין פאטער קעניג אין ארץ כנען און איך בין זיין וויצע, און טאמער נעם איך ארויס מיין שווערד, פאנג איך אן פון דיר און איך ענדיג מיט פרעה דיין האר".{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|צג|ו}}}}


===יופיו וכיבוש יצרו===
===יופיו וכיבוש יצרו===
486

רעדאגירונגען