מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
פארראכטן פּאראמעטערס
אין תקציר עריכה |
(פארראכטן פּאראמעטערס) |
||
| שורה 14: | שורה 14: | ||
[[אמוראים]] אין די [[גמרא]]{{הערה|שם=פסחיםקיט|{{בבלי|פסחים|קיט|ב}}}} קריגן זיך. [[רב (אמורא)|רב]] האלט אז דאס מיינט אז מען זאל נישט גיין עסן ביי א צווייטע חבורה, ווייל מען קען צוקומען צו עסן פון קרבן פסח וואס איז אסור צו עסן אויף צוויי פלעצער. דאס ווארט אפיקומן טייטשט, לויט דעם, "אפיקו מאני" - ארויסנעמען כלים, אז מען זאל נישט ארויסטראגן די געשיר פונעם הויז אין וועלכע מען געפונט זיך צו טראגן צו א צווייט הויז{{הערה|שם=רשב"ם|{{בבלי|פסחים|קיט|ב|מפרש=רשב"ם}}}}. | [[אמוראים]] אין די [[גמרא]]{{הערה|שם=פסחיםקיט|{{בבלי|פסחים|קיט|ב}}}} קריגן זיך. [[רב (אמורא)|רב]] האלט אז דאס מיינט אז מען זאל נישט גיין עסן ביי א צווייטע חבורה, ווייל מען קען צוקומען צו עסן פון קרבן פסח וואס איז אסור צו עסן אויף צוויי פלעצער. דאס ווארט אפיקומן טייטשט, לויט דעם, "אפיקו מאני" - ארויסנעמען כלים, אז מען זאל נישט ארויסטראגן די געשיר פונעם הויז אין וועלכע מען געפונט זיך צו טראגן צו א צווייט הויז{{הערה|שם=רשב"ם|{{בבלי|פסחים|קיט|ב|מפרש=רשב"ם}}}}. | ||
לויט [[שמואל (אמורא)|שמואל]] און [[רבי יוחנן]] איז דער באדייט אז מען זאל גארנישט עסן - אפילו אויפ'ן זעלבן ארט - נאכ'ן עסן דעם קרבן פסח, אנדערש ווי דער שטייגער צו עסן "[[נאכשפייז|קינוח]]" נאך א סעודה. דאס ווארט אפיקומן טייטשט, לויט דעם, "אפיקו מין" - ארויסברענגען מינים, אז מען זאל נישט ארויסברענגען פארשידענע סארטן נאכשפייז נאכ'ן קרבן פסח{{הערה|רש"י און {{בבלי|פסחים|קיט|ב|מפרש=רשב"ם}}}}; דער תשבי ווינדערט זיך אבער אויף די נוטריקון און זאגט אז עס איז פון [[גריכיש]]ן ווארט פאר נאכשפייז, επικωμον{{הערה|1=[[רבי אליהו בחור]], [[s:ספר_התשבי/אות_האלף#אפיקומן|ספר התשבי, ערך אפיקומן]]; "זיס [[פרוכט|אובסט]] וואס מען עסט נאך טיש עס הייסט דעסרט". [[משה לאנדא פון פראג]], {{אוצר הספרים היהודי|ספר הערוך/אפיקומן|ערוך ערך אפיקומן}}. זעט אויך אין [[רבי נתן פון רוים]] {{היברובוקס||ערוך השלם|48229| | לויט [[שמואל (אמורא)|שמואל]] און [[רבי יוחנן]] איז דער באדייט אז מען זאל גארנישט עסן - אפילו אויפ'ן זעלבן ארט - נאכ'ן עסן דעם קרבן פסח, אנדערש ווי דער שטייגער צו עסן "[[נאכשפייז|קינוח]]" נאך א סעודה. דאס ווארט אפיקומן טייטשט, לויט דעם, "אפיקו מין" - ארויסברענגען מינים, אז מען זאל נישט ארויסברענגען פארשידענע סארטן נאכשפייז נאכ'ן קרבן פסח{{הערה|רש"י און {{בבלי|פסחים|קיט|ב|מפרש=רשב"ם}}}}; דער תשבי ווינדערט זיך אבער אויף די נוטריקון און זאגט אז עס איז פון [[גריכיש]]ן ווארט פאר נאכשפייז, επικωμον{{הערה|1=[[רבי אליהו בחור]], [[s:ספר_התשבי/אות_האלף#אפיקומן|ספר התשבי, ערך אפיקומן]]; "זיס [[פרוכט|אובסט]] וואס מען עסט נאך טיש עס הייסט דעסרט". [[משה לאנדא פון פראג]], {{אוצר הספרים היהודי|ספר הערוך/אפיקומן|ערוך ערך אפיקומן}}. זעט אויך אין [[רבי נתן פון רוים]] {{היברובוקס||ערוך השלם|48229|page=472}}}}. אין די ראשונים זענען פארהאן עטליכע ערקלערונגען צו דעם דין: כדי דער טעם פונעם פסח זאל בלייבן אין מויל{{הערה|שם=רשב"ם}}{{הערה|שם=רמבםחט|{{רמב"ם|חמץ ומצה|ח|ט}}}}{{הערה|{{היברובוקס|[[רבי יעקב אנַטולי]] ({{לינק צו אידיש יאר|4954}}–{{לינק צו אידיש יאר|5016}})|מלמד התלמידים|43014|page=211|פר' צו דף צה.}}}}; כדי צו זיכער מאכן אז מען איז מקיים די הלכה אז קרבן פסח ווערט געגעסן "על השובע", ווייל אז מען וועט נישט קענען עסן נאכדעם וועט מען עסן צו די זעט בעפאר{{הערה|שם=כו|דער [[רמב"ן]] אין מלחמות ה', און בעל המאור, פסחים כו: בדפי הרי"ף}}; אדער כדי דער מענטש זאל געדענקען צו זאגן הלל אויך ווען ער גייט אריבער צו א צווייט פלאץ נאכ'ן עסן, ווי עס איז געווען דער סדר אין די צייטן פון בית המקדש{{הערה|בעל המאור, פסחים כו: בדפי הרי"ף}}; אדער אלס גזירה מען זאל נישט קומען צו עסן דעם קרבן פסח אויף צוויי פלעצער{{הערה|ר"ן פסחים כז. בדפי הרי"ף, ד"ה מאי אפיקומן}}{{ביאור|[[#חידוש פון אבני נזר|זעט ווייטער]] נאך א טעם פונעם אבני נזר.}}. | ||
אין גמרא איז פארהאן א מחלוקת אמוראים צו אויך היינטיגע צייטן, וואס ס'איז נישט דא קיין קרבן פסח, איז ביי מצה דא דער דין אז מען זאל נישט עסן נאכדעם: "אין מפטירין אחר המצה אפיקומן"{{הערה|שם=פסחיםקיט}}, און די הלכה איז ווי [[רב יהודה]] אין נאמען פון שמואל, אז אויך היינט טאר מען נישט{{הערה|שם=רמבםחט}}{{הערה|טוש"ע או"ח תעז א, ותעח א}}. וויבאלד מען דארף ענדיגן מיט מצה און דערנאך נישט פארזעצן מיט אפיקומן, ד.ה. עסן סיי וואס, רופט מען דעם לעצטן שטיקל מצה "אפיקומן"{{הערה|פסקי ריא"ז, פסחים פרק י' הלכה ג' אות י"ד, געברענגט אין שלטי הגבורים אויפ'ן רי"ף, פסחים פרק י'; {{טור|אורח חיים|תעח|מפרש=בית יוסף}}}}; אדער צוליב חביבות צו דעם שטיקל מצה ווי צו א זיסע נאכשפייז{{הערה|לבוש, אורח חיים סימן תע"ח סעיף א'}}. | אין גמרא איז פארהאן א מחלוקת אמוראים צו אויך היינטיגע צייטן, וואס ס'איז נישט דא קיין קרבן פסח, איז ביי מצה דא דער דין אז מען זאל נישט עסן נאכדעם: "אין מפטירין אחר המצה אפיקומן"{{הערה|שם=פסחיםקיט}}, און די הלכה איז ווי [[רב יהודה]] אין נאמען פון שמואל, אז אויך היינט טאר מען נישט{{הערה|שם=רמבםחט}}{{הערה|טוש"ע או"ח תעז א, ותעח א}}. וויבאלד מען דארף ענדיגן מיט מצה און דערנאך נישט פארזעצן מיט אפיקומן, ד.ה. עסן סיי וואס, רופט מען דעם לעצטן שטיקל מצה "אפיקומן"{{הערה|פסקי ריא"ז, פסחים פרק י' הלכה ג' אות י"ד, געברענגט אין שלטי הגבורים אויפ'ן רי"ף, פסחים פרק י'; {{טור|אורח חיים|תעח|מפרש=בית יוסף}}}}; אדער צוליב חביבות צו דעם שטיקל מצה ווי צו א זיסע נאכשפייז{{הערה|לבוש, אורח חיים סימן תע"ח סעיף א'}}. | ||
| שורה 28: | שורה 28: | ||
ביי "[[יחץ]]", צעברעכט דער פירער פונעם סדר א מצה - די מיטלסטע פון די דריי מצות וואס וואס ליגן אויפ'ן טיש פון אנהייב סדר - אז עס זאל זיין "לחם עוני", ארעמע ברויט, און מען פירט זיך אוועקצולייגן די גרעסערע העלפט, איינגעוויקלט אין א פאטשיילע{{הערה|שו"ת מהרש"ל פח}}, פאר אפיקומן. ביי "צפון", נאכן סוף פון דער גאנצער סעודה, נעמט מען דאס אפיר און יעדער, אריינגערעכנט פרויען{{הערה|{{משנה ברורה|תעז|ב}}. און אזוי איז משמע פון טוש"ע תעב יד}}, עסט דערפון א [[כזית]] אנגעלאנטערהייט. | ביי "[[יחץ]]", צעברעכט דער פירער פונעם סדר א מצה - די מיטלסטע פון די דריי מצות וואס וואס ליגן אויפ'ן טיש פון אנהייב סדר - אז עס זאל זיין "לחם עוני", ארעמע ברויט, און מען פירט זיך אוועקצולייגן די גרעסערע העלפט, איינגעוויקלט אין א פאטשיילע{{הערה|שו"ת מהרש"ל פח}}, פאר אפיקומן. ביי "צפון", נאכן סוף פון דער גאנצער סעודה, נעמט מען דאס אפיר און יעדער, אריינגערעכנט פרויען{{הערה|{{משנה ברורה|תעז|ב}}. און אזוי איז משמע פון טוש"ע תעב יד}}, עסט דערפון א [[כזית]] אנגעלאנטערהייט. | ||
טייל פירן זיך צו נעמען דעם אפיקומן אינעם פאטשיילע און עס ווארפן אויף הינטערוויילעכץ אויפ'ן אקסל און גיין מיט עס אין הויז פיר אמות, און מ'זאגט 'אזוי זענען אונזערע עלטערן געגאנגען מִשְׁאֲרֹתָם צְרֻרֹת בְּשִׂמְלֹתָם עַל שִׁכְמָם'{{הערה|{{תנ"ך|שמות|יב|לד}}. אזוי האבן זיך געפירט דער [[מהרש"ל]] און דער [[רבי ישראל איסרלין|תרומת הדשן]]. {{היברובוקס||הנהגת מהרש"ל|39806|אות ו'| | טייל פירן זיך צו נעמען דעם אפיקומן אינעם פאטשיילע און עס ווארפן אויף הינטערוויילעכץ אויפ'ן אקסל און גיין מיט עס אין הויז פיר אמות, און מ'זאגט 'אזוי זענען אונזערע עלטערן געגאנגען מִשְׁאֲרֹתָם צְרֻרֹת בְּשִׂמְלֹתָם עַל שִׁכְמָם'{{הערה|{{תנ"ך|שמות|יב|לד}}. אזוי האבן זיך געפירט דער [[מהרש"ל]] און דער [[רבי ישראל איסרלין|תרומת הדשן]]. {{היברובוקס||הנהגת מהרש"ל|39806|אות ו'|page=2}}}}. אנדערע שרייבן אז מען פירט זיך נישט אזוי{{הערה|{{חק יעקב|תעז|א}}; {{שולחן ערוך הרב|אורח חיים|תעז|ה}}}}. | ||
ס'זענען דא וואס שרייבן א מנהג צו אָפּברעכן א שטיקל פון דער אַפיקומן און עס אויפהענגען{{הערה|שו"ת שבות יעקב ג נב. וראה באר היטב שם סק"ד}}, צו געדענקען יציאת מצרים{{הערה|שערי תשובה שם סק"ד}}. אנדערע שליסן אויס דעם מנהג צוליב ביזוי אוכלים{{הערה|קיצור של"ה, הובא בשבות יעקב שם}}. | ס'זענען דא וואס שרייבן א מנהג צו אָפּברעכן א שטיקל פון דער אַפיקומן און עס אויפהענגען{{הערה|שו"ת שבות יעקב ג נב. וראה באר היטב שם סק"ד}}, צו געדענקען יציאת מצרים{{הערה|שערי תשובה שם סק"ד}}. אנדערע שליסן אויס דעם מנהג צוליב ביזוי אוכלים{{הערה|קיצור של"ה, הובא בשבות יעקב שם}}. | ||
| שורה 39: | שורה 39: | ||
מען דארף עסן דעם מאָס אין די צייט-אפשניט וואס ווערט גערופן '[[כדי אכילת פרס]]' (וואס אין איר לענג זענען פארהאן מיינונגען צווישן 3 און 9 מינוט). | מען דארף עסן דעם מאָס אין די צייט-אפשניט וואס ווערט גערופן '[[כדי אכילת פרס]]' (וואס אין איר לענג זענען פארהאן מיינונגען צווישן 3 און 9 מינוט). | ||
עס זענען דא וואס פלעגן אריינלייגן א כזית פון אפיקומן אין מויל, און דערנאך לייגן דעם צווייטן און זיי אינאיינעם קייען און שלינגען{{הערה|{{היברובוקס|2=מנהגי בעל החתם סופר|3=33771| | עס זענען דא וואס פלעגן אריינלייגן א כזית פון אפיקומן אין מויל, און דערנאך לייגן דעם צווייטן און זיי אינאיינעם קייען און שלינגען{{הערה|{{היברובוקס|2=מנהגי בעל החתם סופר|3=33771|page=51|4=י, יז}}}}. אנדערע שרייבן אז מען זאל זיי נישט עסן צוזאמען נאר איינס נאכ'ן אנדערן{{הערה|הליכות שלמה מועדים פסח ט נד. וראה בדבר הלכה שם בטעם הדבר}}. | ||
מען עסט די מצה [[הסיבה|אנגעלאנט]]{{הערה|רא"ש פסחים י כ; הגהות מיימוניות חמץ ומצה ז ח; טוש"ע או"ח תעז א}}, אנדערע זאגן אז מען דארף זיך נישט אנלאנען{{הערה|זעט {{טור|אורח חיים|תעב|מפרש=בית יוסף}}, און פרי חדש תעז סק"א, וואס זענען מדייק פונעם {{רמב"ם|חמץ ומצה|ז|ח}}}}. אויב האט מען פארגעסן זיך אנצולאנען דארף מען נישט עסן נאכאמאל{{הערה|פרי חדש שם; {{שולחן ערוך הרב|אורח חיים|תעז|ד}}; דער {{משנה ברורה|תעז|ד}} זאגט אז לכתחילה זאל מען יא עסן נאכאמאל מיט הסיבה}}. | מען עסט די מצה [[הסיבה|אנגעלאנט]]{{הערה|רא"ש פסחים י כ; הגהות מיימוניות חמץ ומצה ז ח; טוש"ע או"ח תעז א}}, אנדערע זאגן אז מען דארף זיך נישט אנלאנען{{הערה|זעט {{טור|אורח חיים|תעב|מפרש=בית יוסף}}, און פרי חדש תעז סק"א, וואס זענען מדייק פונעם {{רמב"ם|חמץ ומצה|ז|ח}}}}. אויב האט מען פארגעסן זיך אנצולאנען דארף מען נישט עסן נאכאמאל{{הערה|פרי חדש שם; {{שולחן ערוך הרב|אורח חיים|תעז|ד}}; דער {{משנה ברורה|תעז|ד}} זאגט אז לכתחילה זאל מען יא עסן נאכאמאל מיט הסיבה}}. | ||
| שורה 71: | שורה 71: | ||
לויט תוספות איז די הלכה ווי רבי אלעזר בן עזריה, און דערפאר דארף מען ענדיגן אויך די אפיקומן בעפאר חצות{{הערה|{{בבלי|מגילה|כא|א|מפרש=תוספות}}}}. דאקעגן דער רמב"ם שרייבט אז מען קען יוצא זיין אכילת מצה די גאנצע נאכט{{הערה|{{רמב"ם|חמץ ומצה|ו|א}}}}, און ביי קרבן פסח פסק'נט ער אויך ווי רבי עקיבא אז די מצוה איז ביזן עלות, נאר חז"ל האבן פארלאנגט צו עסן איידער חצות צו דערווייטערן דעם מענטש פון אן עבירה{{הערה|שם=רמב"ם}}. עס איז פארהאן א מיינונגס פארשידנהייט אין די שיטה פונעם רמב"ם: לויט'ן [[רבי חזקיה די סילווא|פרי חדש]] דארף מען לכתחילה אויך דעם אפיקומן עסן בעפאר חצות, פונקט ווי דעם קרבן פסח (מדרבנן){{הערה|[https://beta.hebrewbooks.org/tursa.aspx?a=oc_x2321 פרי חדש אורח חיים סימן תעז]}}, ווידער לויט [[רבינו מנוח]] איז די גזירה נאר ביים קרבן פסח, וואס אויב ער וועט עס עסן נאכן עלות וועט ער עובר זיין אן איסור [[כרת]] (צוליב [[נותר]]). דער רא"ש וואס האלט אז אפיקומן איז א זכר צום קרבן פסח זאגט אויך מען זאל עסן פאר חצות, אזויווי דער דין פון קרבן פסח, און קלערט אז אפילו לויט רבי עקיבא איז מעגליך מדרבנן אויך א חיוב צו עסן פאר חצות "להרחיק את האדם מן העבירה"{{הערה|רא"ש {{ויקיטקסט|רבינו אשר על הש"ס/פסקי הרא"ש/פסחים/פרק י#סימן לח|פסחים פרק י סימן לח}}, {{ויקיטקסט|רבינו אשר על הש"ס/פסקי הרא"ש/ברכות/פרק א#סימן ט|מסכת ברכות פרק א סימן ט}}}}. | לויט תוספות איז די הלכה ווי רבי אלעזר בן עזריה, און דערפאר דארף מען ענדיגן אויך די אפיקומן בעפאר חצות{{הערה|{{בבלי|מגילה|כא|א|מפרש=תוספות}}}}. דאקעגן דער רמב"ם שרייבט אז מען קען יוצא זיין אכילת מצה די גאנצע נאכט{{הערה|{{רמב"ם|חמץ ומצה|ו|א}}}}, און ביי קרבן פסח פסק'נט ער אויך ווי רבי עקיבא אז די מצוה איז ביזן עלות, נאר חז"ל האבן פארלאנגט צו עסן איידער חצות צו דערווייטערן דעם מענטש פון אן עבירה{{הערה|שם=רמב"ם}}. עס איז פארהאן א מיינונגס פארשידנהייט אין די שיטה פונעם רמב"ם: לויט'ן [[רבי חזקיה די סילווא|פרי חדש]] דארף מען לכתחילה אויך דעם אפיקומן עסן בעפאר חצות, פונקט ווי דעם קרבן פסח (מדרבנן){{הערה|[https://beta.hebrewbooks.org/tursa.aspx?a=oc_x2321 פרי חדש אורח חיים סימן תעז]}}, ווידער לויט [[רבינו מנוח]] איז די גזירה נאר ביים קרבן פסח, וואס אויב ער וועט עס עסן נאכן עלות וועט ער עובר זיין אן איסור [[כרת]] (צוליב [[נותר]]). דער רא"ש וואס האלט אז אפיקומן איז א זכר צום קרבן פסח זאגט אויך מען זאל עסן פאר חצות, אזויווי דער דין פון קרבן פסח, און קלערט אז אפילו לויט רבי עקיבא איז מעגליך מדרבנן אויך א חיוב צו עסן פאר חצות "להרחיק את האדם מן העבירה"{{הערה|רא"ש {{ויקיטקסט|רבינו אשר על הש"ס/פסקי הרא"ש/פסחים/פרק י#סימן לח|פסחים פרק י סימן לח}}, {{ויקיטקסט|רבינו אשר על הש"ס/פסקי הרא"ש/ברכות/פרק א#סימן ט|מסכת ברכות פרק א סימן ט}}}}. | ||
אין שולחן ערוך ווערט גע'פסק'נט: {{ציטוטון|ויהא זהיר לאכלו קודם חצות}}{{הערה|שם=תעז}}, דאך זענען געווען גדולים וואס האבן נישט מקפיד געווען דערויף, און האבן זיך נישט געיאגט מיט'ן סדר צו ענדיגן בעפאר חצות{{הערה|זעט אין {{היברובוקס|2=מנהגי בעל החת"ם סופר|3=33771| | אין שולחן ערוך ווערט גע'פסק'נט: {{ציטוטון|ויהא זהיר לאכלו קודם חצות}}{{הערה|שם=תעז}}, דאך זענען געווען גדולים וואס האבן נישט מקפיד געווען דערויף, און האבן זיך נישט געיאגט מיט'ן סדר צו ענדיגן בעפאר חצות{{הערה|זעט אין {{היברובוקס|2=מנהגי בעל החת"ם סופר|3=33771|page=51}}; {{היברובוקס|רבי יצחק יעקב ווייס|שו"ת מנחת יצחק|14684|page=59|באנד=ט|סימן מח}}}}, אדער האבן זיי מקיל געווען אין די צווייטע נאכט{{הערה|זעט ראב"ן אויף פסחים קכ:; שו"ת אמרי נועם, חלק שני סימן ד'; שו"ת בית שערים, אורח חיים סימן רי"א}}. פון איין מקור ווייזט אויס אז דער ריכטיגער קיום המצוה איז צו עסן דעם אפיקומן נאך חצות, ווען עס איז אן עת רצון{{הערה|[[רבי מענדעלע רימאנאווער]] אין מנחם ציון, הגדה של פסח ביי ורחץ; זעט אן אריכות אין שו"ת אמרי נועם, חלק שני סימן ד'}}. | ||
====חידוש פון אבני נזר==== | ====חידוש פון אבני נזר==== | ||
דער [[רבי אברהם בארנשטיין|אבני נזר]]{{הערה|{{היברובוקס|רבי אברהם בארנשטיין|אבני נזר|1344| | דער [[רבי אברהם בארנשטיין|אבני נזר]]{{הערה|{{היברובוקס|רבי אברהם בארנשטיין|אבני נזר|1344|page=414|אורח חיים, סימן שפ"א}}}} לערנט אז דער טעם פון רבי אלעזר בן עזריה איז צוליב וואס ער לערנט ארויס דעם דין פון פסוק וְעָבַרְתִּי בְאֶרֶץ מִצְרַיִם בַּלַּיְלָה הַזֶּה{{הערה|{{תנ"ך|שמות|יב|יב}}}} - וואס דער אויבערשטער האט גע'הרג'עט די מצרי'שע בכורים ביי חצות, דערפאר וואלט מען געדארפט עסן דעם קרבן פסח און אפיקומן גענוי ביי חצות, נאר וויבאלד מען קען נישט עסן פונקט ביי חצות דארף מען דאס עסן בעפאר חצות און גארנישט עסן דערנאך, כדי דער טעם זאל בלייבן אין מויל ביי חצות ווען עס איז דער עיקר צייט פון די מצוה. | ||
דערמיט איז ער מחדש, אז אויב איינער האלט נאכנישט ביי צפון בעפאר חצות, קען ער דאן עסן דעם אפיקומן מיט א [[תנאי]] אויב די הלכה איז ווי רבי אלעזר בן עזריה, און צואווארטן מיט'ן סעודה ביז נאך חצות. דערמיט וועט ער יוצא זיין די שיטה פון רבי אלעזר בן עזריה, וויבאלד ביי חצות האט ער געהאט דעם טעם פון די מצה אין מויל. דאן, נאך חצות, קען ער פארזעצן די סעודה און דערנאך ווידער עסן אפיקומן, צו יוצא זיין די שיטה פון רבי עקיבא אז מען קען עס עסן ביז'ן עלות{{ביאור|נאכ'ן צווייטן אפיקומן וועט ער ווייטער גארנישט עסן ביז צום עלות, דער זמן פון די מצוה לויט רבי עקיבא.}}. | דערמיט איז ער מחדש, אז אויב איינער האלט נאכנישט ביי צפון בעפאר חצות, קען ער דאן עסן דעם אפיקומן מיט א [[תנאי]] אויב די הלכה איז ווי רבי אלעזר בן עזריה, און צואווארטן מיט'ן סעודה ביז נאך חצות. דערמיט וועט ער יוצא זיין די שיטה פון רבי אלעזר בן עזריה, וויבאלד ביי חצות האט ער געהאט דעם טעם פון די מצה אין מויל. דאן, נאך חצות, קען ער פארזעצן די סעודה און דערנאך ווידער עסן אפיקומן, צו יוצא זיין די שיטה פון רבי עקיבא אז מען קען עס עסן ביז'ן עלות{{ביאור|נאכ'ן צווייטן אפיקומן וועט ער ווייטער גארנישט עסן ביז צום עלות, דער זמן פון די מצוה לויט רבי עקיבא.}}. | ||
| שורה 87: | שורה 87: | ||
עס איז פארהאן א מנהג אז די קינדער כאפן אוועק די מצה וואס מען גרייט צו ביי יחץ פאר אפיקומן{{הערה|{{חק יעקב|תעב|ב}}; ערוך השולחן אורח חיים סימן תע"ב סעיף ב'}}, און ביי צפון קריגן זיי הבטחות פאר מתנות אין אויסטויש פאר'ן צוריקברענגען. | עס איז פארהאן א מנהג אז די קינדער כאפן אוועק די מצה וואס מען גרייט צו ביי יחץ פאר אפיקומן{{הערה|{{חק יעקב|תעב|ב}}; ערוך השולחן אורח חיים סימן תע"ב סעיף ב'}}, און ביי צפון קריגן זיי הבטחות פאר מתנות אין אויסטויש פאר'ן צוריקברענגען. | ||
היינט איז דער מנהג פארשפרייט ביי פילע געמיינדעס, אבער אין די פארגאנגנהייט איז עס געווען איינגעפירט בלויז ביי א טייל אשכנז'ישע קהילות און ביי אנדערע טיילן פון כלל ישראל איז עס נישט געווען באקאנט. עס זענען אויך געווען אזעלכע וואס האבן געהאט טענות דערויף אז מען לערנט די קינדער צו גנב'ענען{{הערה|{{היברובוקס|רבי שם טוב גאגין|כתר שם טוב|14390| | היינט איז דער מנהג פארשפרייט ביי פילע געמיינדעס, אבער אין די פארגאנגנהייט איז עס געווען איינגעפירט בלויז ביי א טייל אשכנז'ישע קהילות און ביי אנדערע טיילן פון כלל ישראל איז עס נישט געווען באקאנט. עס זענען אויך געווען אזעלכע וואס האבן געהאט טענות דערויף אז מען לערנט די קינדער צו גנב'ענען{{הערה|{{היברובוקס|רבי שם טוב גאגין|כתר שם טוב|14390|page=206|באנד=ג}}}}. [[רבי חיים סאלאווייטשיק]] האט געהאלטן אז די מצה פון אפיקומן דארף זיין אפגעהיטן, ווי עס צייגט דער סימן "צפון", ווייל עס איז גלייך צו פלייש פון קרבן פסח וואס פאדערט שמירה, און ער האט נישט צוגעלאזט די קינדער זאלן דאס אוועקכאפן{{הערה|הגדה של פסח מבית הלוי, ביי "יחץ", און אין די קובץ הוספות דארט}}. | ||
==זעט אויך== | ==זעט אויך== | ||
| שורה 93: | שורה 93: | ||
==דרויסנדע לינקס== | ==דרויסנדע לינקס== | ||
*{{אייוועלט|סגולות פון אפיקומן | *{{אייוועלט|17005|סגולות פון אפיקומן}} | ||
* {{מיקרופדיה}} | * {{מיקרופדיה}} | ||
* [https://olamot.net/shiur/אפיקומן אפיקומן] אויף [[עולמות]] וועבזייטל | * [https://olamot.net/shiur/אפיקומן אפיקומן] אויף [[עולמות]] וועבזייטל | ||