מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
ק
החלפת טקסט – "{{דעסקריפציע||ענגליש=" ב־"{{דעסקריפציע||ענגליש = "
ק (בוט העברות האט באוועגט בלאט עקאנאמיע פון כינע צו רוי:עקאנאמיע פון כינע אן לאזן א ווייטערפירונג: סינון) |
ק (החלפת טקסט – "{{דעסקריפציע||ענגליש=" ב־"{{דעסקריפציע||ענגליש = ") |
||
| (6 מיטלסטע ווערסיעס פון 5 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע||ענגליש = economy of the country|העב=הכלכלה השנייה בגודלה בעולם במונחים של תמ"ג נומינלי|דייטש=Überblick über die Wirtschaft in China|}} | |||
[[טעקע:Lujiazui 2008.jpg|קליין|אינטערנאציאנאלער האנדל צענטער אין פודאנג געגנט, [[שאנכיי]], 1008]] | [[טעקע:Lujiazui 2008.jpg|קליין|אינטערנאציאנאלער האנדל צענטער אין פודאנג געגנט, [[שאנכיי]], 1008]] | ||
[[טעקע:Xianning-fields-9731.jpg|קליין|250px|כינעזישע פויערים]] | [[טעקע:Xianning-fields-9731.jpg|קליין|250px|כינעזישע פויערים]] | ||
| שורה 6: | שורה 7: | ||
== די היסטאריע פון כינע'ס עקאנאמיע == | == די היסטאריע פון כינע'ס עקאנאמיע == | ||
מיט מער ווי צוויי טויזנט יאר צוריק האט כינע אויפגעבויט א שטארקע עקאנאמיע פון [[לאנדווירטשאפט]] מיט וועלכע זי איז געווען פיל מער פארגעשריטן ווי אלע אנדערע אזיאנער און אייראפעאישע לענדער. כינע האט אנטוויקלט פארשידענע מעכאנישע געצייג וועלכע אנדערע לענדער האבן ערשט אנגעהויבן מאכן צענדליגער יארן און אפילו דורות שפעטער. מיט די יארן איז אבער לאנדווירטשאפט געווארן זייער נאכגעלאזט און כינע'ס עקאנאמיע האט פאר לאנגע יארן זיך געשפייזט פון בלויזע פארמינג. אפילו ווען זי האט אריינגעטרעטן אינעם 19'טן יאר-הונדערט, ווען די וועלט און אויך כינע האט זיך אנגעהויבן אינדוסטריאליזירן, איז זי נאך אלץ צוריק געשטאנען אין די לאנדווירטשאפט סעקטאר. כינע האט לאנגע יארן געהאט א קאנפליקט מיט די בריטישע איבער אויסערן האנדל וועלכע האט צוגעברענגט צו צוויי ערנסטע מלחמות, באקאנט אלס די אפיום מלחמות. די כינעזער האבן נישט געשטיצט קיין אויסערן האנדל אין יענע צייטן אין די בריטישע האבן אריינגעשמוגעלט וויפיל עס איז געגאנגען. אין די ענדע האט בריטען באזיגט כינע און פארלאנגט די כינעזער רעגירונג צו עפענען געוויסע האפן ראיאנען אין וועלכע מענטשן פון די גאנצע וועלט זאלן קענען קומען האנדלן. למעשה איז עס אבער נישט געלונגן ווייל כינע איז אין יענע צייטן דורכגעגאנגען א רעוואלוציע אין וועלכע די רעפובליקן רעגירונג האט איבערגענומען די פירערשאפט פאר א קורצע צייט ביז ווען עס האט אויסגעבראכן די ציווילע קריג און אויך א שווערע קריג מיט יאפאן וועלכע האט אט געהאלטן ביים איינשלינגן גאנץ כינע. די ענדע פונעם קאנפליקט איז געווען די איבערנעמונג פון די קאמוניסטישע פארטיי וועלכע האט אלעס צואווארפן און אנגעהויבן איינפלאנצן די אזויגערופענע פלאנירטע עקאנאמיע. אין אירע | מיט מער ווי צוויי טויזנט יאר צוריק האט כינע אויפגעבויט א שטארקע עקאנאמיע פון [[לאנדווירטשאפט]] מיט וועלכע זי איז געווען פיל מער פארגעשריטן ווי אלע אנדערע אזיאנער און אייראפעאישע לענדער. כינע האט אנטוויקלט פארשידענע מעכאנישע געצייג וועלכע אנדערע לענדער האבן ערשט אנגעהויבן מאכן צענדליגער יארן און אפילו דורות שפעטער. מיט די יארן איז אבער לאנדווירטשאפט געווארן זייער נאכגעלאזט און כינע'ס עקאנאמיע האט פאר לאנגע יארן זיך געשפייזט פון בלויזע פארמינג. אפילו ווען זי האט אריינגעטרעטן אינעם 19'טן יאר-הונדערט, ווען די וועלט און אויך כינע האט זיך אנגעהויבן אינדוסטריאליזירן, איז זי נאך אלץ צוריק געשטאנען אין די לאנדווירטשאפט סעקטאר. כינע האט לאנגע יארן געהאט א קאנפליקט מיט די בריטישע איבער אויסערן האנדל וועלכע האט צוגעברענגט צו צוויי ערנסטע מלחמות, באקאנט אלס די אפיום מלחמות. די כינעזער האבן נישט געשטיצט קיין אויסערן האנדל אין יענע צייטן אין די בריטישע האבן אריינגעשמוגעלט וויפיל עס איז געגאנגען. אין די ענדע האט בריטען באזיגט כינע און פארלאנגט די כינעזער רעגירונג צו עפענען געוויסע האפן ראיאנען אין וועלכע מענטשן פון די גאנצע וועלט זאלן קענען קומען האנדלן. למעשה איז עס אבער נישט געלונגן ווייל כינע איז אין יענע צייטן דורכגעגאנגען א רעוואלוציע אין וועלכע די רעפובליקן רעגירונג האט איבערגענומען די פירערשאפט פאר א קורצע צייט ביז ווען עס האט אויסגעבראכן די ציווילע קריג און אויך א שווערע קריג מיט יאפאן וועלכע האט אט געהאלטן ביים איינשלינגן גאנץ כינע. די ענדע פונעם קאנפליקט איז געווען די איבערנעמונג פון די קאמוניסטישע פארטיי וועלכע האט אלעס צואווארפן און אנגעהויבן איינפלאנצן די אזויגערופענע פלאנירטע עקאנאמיע. אין אירע ערשטע יארן האט די קאמוניסטישע רעגירונג געברויכט היילן די חרבנות וואס די קאנפליקטן האבן אנגעמאכט. אין דעם פלאן האבן 300 מיליאן ארימע כינעזער זיך גענויטיגט אין אן ארט וואו צו וואוינען און א פאר דאלאר זיך צו דערהאלטן ביים לעבן. די רעגירונג האט דאן אויסגעשטעלט א 5 יעריגע פלאנירטע עקאנאמיע און זי האט איבערגענומען קאנטראל פון די גאנצע פראדוקציע. אלעס האט געמוזט לויפן לויט'ן אויסגעטראטענעם פלאן, און די סוקסעסעס האט זיך געוואנדן און אויספירן דעם דזשאב אדער נישט, און נישט אין די קוואליטעט אדער אינאוואציע. די רעגירונג האט איינגעשטעלט אלע ארבייטער און עס איז געווען א שוואכע מעגליכקייט פאר דזשאב טוישערייען. אפילו די געהאלטן און פרייזן פון יעדן פראדוקט איז אריין אונטער די רעגירונג'ס קאנטראל און אלע הייזער האבן אויך באלאנגט פאר איר. | ||
האבנדיג די עקאנאמיע אונטער איר קאנטראל האט די רעגירונג געבאלאנסט די עקענאמישע סעקטארס וויאזוי זי האט געוואלט. אין אירע ערשטע פינף יאר האט זי בעיקר אויפגעבויט די אינדוסטריאלע סעקטאר וועלכע איז געשטיגן גאר הויך. זעענדיג אז לאנדווירטשאפט גייט בארג אראפ האט די רעגירונג אנגעהויבן קאמפיינען א פלאן אין די צווייטע 5 יאר אויפצובויען די לאנדווירטשאפט אן דעם וואס די אינדוסטריאלע סעקטאר זאל בארירט ווערן. דאס איז געווען א דורכגעפאלענער פלאן ווייל כינע האט נישט געהאט קיין שום אויסערן האנדל אין יענע יארן, אויף אזוי ווייט אז אפילו דאס ביסל אייזן וואס כינע האט אימפארטירט פון בריטען האט די רעגירונג אויך נישט געוואלט האבן און האט ארויפגעצווינגן אויף די איינוואוינער צו פראדוצירן אזויפיל אייזן וואס זאל קענען איבערנעמען די אימפארט פון בריטען. וויבאלד כינע איז דאך אבער נישט געבענטש מיט אייזן און עס וואלט אוממעגליך געווען צו עפענען אייזן אויסגראבונג פראגראמען האט די רעגירונג פארלאנגט פון מיליאנען איינוואוינער זיי זאלן אוועקגעבן א טייל פון זייערע אייגענע פראפערטיס און אויפבויען דארט פורנעסעס צו מאכן אייזן און קליינע קוואנטום. דער פראגראם האט געארבעט און ביז געציילטע יארן איז כינע'ס אייזן פראדוקציע איבערגעשטאנען בריטענ'ס. אבער דאס האט געברענגט א שרעקליכע קאטאסטראפע אין די עקאנאמיע ווייל פאר אזויפיל קליינע פורנעסעס האט זיך געפאדערט זייער אסאך ברענשטאף וועלכע די ענערגיע סעקטאר האט נישט געקענט נאכיאגן און דאס פאלק איז געבליבן אן ענערגיע. אינעם לאנדווירטשאפט סעקטאר האט די רעגירונג געלייגט שטארקע דרוק צו קענען נאכיאגן די באדערפעניש פון דאס פאלק. די רעגירונג'ס עקענאמישע פירער האבן נישט געהאט קיין ערפארונג אין די סארט זאכן און האבן אנגעמאכט א שרעקליכע ענווייראמענטאלע חורבן דורך פלאנצן אין שוואכע ערד און אויסרייסן ביימער פון וויכטיגע ערטער. מיט די יארן האט עס אויסגעפלאצט און א געשאצטע 20 מיליאן מענטשן זענען אומגעקומען אין א סעריע פון עטליכע יאר דורך [[פארפלייצונג|פארפלייצונגען]] און ענליכע קאטאסטראפעס. ענדליך האט די כינעזער רעגירונג איינגעזען אז זי האט גענומען א שלעכטן דריי און האט אנגעהויבן רעפארמירן טיילן פון די עקאנאמיע אבער עס איז איר ווייטער נישט געלונגן ווכן עס האט פונקט דאן אויסגעבראכן די קולטורל רעוואלוציע (א פאליטישע קאמפיין אין כינע'ס פירערשאפט (966' ביז 976') וועלכע האט איבערגעלאזט טויזנטער טויט און א כמעט צוזאמענגעבראכענע עקנאמיע). | האבנדיג די עקאנאמיע אונטער איר קאנטראל האט די רעגירונג געבאלאנסט די עקענאמישע סעקטארס וויאזוי זי האט געוואלט. אין אירע ערשטע פינף יאר האט זי בעיקר אויפגעבויט די אינדוסטריאלע סעקטאר וועלכע איז געשטיגן גאר הויך. זעענדיג אז לאנדווירטשאפט גייט בארג אראפ האט די רעגירונג אנגעהויבן קאמפיינען א פלאן אין די צווייטע 5 יאר אויפצובויען די לאנדווירטשאפט אן דעם וואס די אינדוסטריאלע סעקטאר זאל בארירט ווערן. דאס איז געווען א דורכגעפאלענער פלאן ווייל כינע האט נישט געהאט קיין שום אויסערן האנדל אין יענע יארן, אויף אזוי ווייט אז אפילו דאס ביסל אייזן וואס כינע האט אימפארטירט פון בריטען האט די רעגירונג אויך נישט געוואלט האבן און האט ארויפגעצווינגן אויף די איינוואוינער צו פראדוצירן אזויפיל אייזן וואס זאל קענען איבערנעמען די אימפארט פון בריטען. וויבאלד כינע איז דאך אבער נישט געבענטש מיט אייזן און עס וואלט אוממעגליך געווען צו עפענען אייזן אויסגראבונג פראגראמען האט די רעגירונג פארלאנגט פון מיליאנען איינוואוינער זיי זאלן אוועקגעבן א טייל פון זייערע אייגענע פראפערטיס און אויפבויען דארט פורנעסעס צו מאכן אייזן און קליינע קוואנטום. דער פראגראם האט געארבעט און ביז געציילטע יארן איז כינע'ס אייזן פראדוקציע איבערגעשטאנען בריטענ'ס. אבער דאס האט געברענגט א שרעקליכע קאטאסטראפע אין די עקאנאמיע ווייל פאר אזויפיל קליינע פורנעסעס האט זיך געפאדערט זייער אסאך ברענשטאף וועלכע די ענערגיע סעקטאר האט נישט געקענט נאכיאגן און דאס פאלק איז געבליבן אן ענערגיע. אינעם לאנדווירטשאפט סעקטאר האט די רעגירונג געלייגט שטארקע דרוק צו קענען נאכיאגן די באדערפעניש פון דאס פאלק. די רעגירונג'ס עקענאמישע פירער האבן נישט געהאט קיין ערפארונג אין די סארט זאכן און האבן אנגעמאכט א שרעקליכע ענווייראמענטאלע חורבן דורך פלאנצן אין שוואכע ערד און אויסרייסן ביימער פון וויכטיגע ערטער. מיט די יארן האט עס אויסגעפלאצט און א געשאצטע 20 מיליאן מענטשן זענען אומגעקומען אין א סעריע פון עטליכע יאר דורך [[פארפלייצונג|פארפלייצונגען]] און ענליכע קאטאסטראפעס. ענדליך האט די כינעזער רעגירונג איינגעזען אז זי האט גענומען א שלעכטן דריי און האט אנגעהויבן רעפארמירן טיילן פון די עקאנאמיע אבער עס איז איר ווייטער נישט געלונגן ווכן עס האט פונקט דאן אויסגעבראכן די קולטורל רעוואלוציע (א פאליטישע קאמפיין אין כינע'ס פירערשאפט (966' ביז 976') וועלכע האט איבערגעלאזט טויזנטער טויט און א כמעט צוזאמענגעבראכענע עקנאמיע). | ||
| שורה 13: | שורה 14: | ||
== ארבעט == | == ארבעט == | ||
אין 01' האט כינע געהאט א סך הכל צאל פון 763 מיליאן מענטשן אין די ארבעט'ס קראפט, וועלכע איז דער גרעסטער נומער אין דער וועלט. פון דעם האט 48 פראצענט פארנומען לאנדווירטשאפט, געהילץ, און פישינג. גראבונגן, מאנופעקטשערינג, און קאנסטראקשן האט פארנומען 22 פראצענט און די | אין 01' האט כינע געהאט א סך הכל צאל פון 763 מיליאן מענטשן אין די ארבעט'ס קראפט, וועלכע איז דער גרעסטער נומער אין דער וועלט. פון דעם האט 48 פראצענט פארנומען לאנדווירטשאפט, געהילץ, און פישינג. גראבונגן, מאנופעקטשערינג, און קאנסטראקשן האט פארנומען 22 פראצענט און די איבריגע 13 פראצענט איז די סערוויס סעקטאר וואס נעמט אריין באנקירונג, רעגירונג, טראנספארטאציע, טוריזם, און ריטעיל האנדל. קעגן אנדערע ציוויליזירטע לענדער איז כינע היבש צוריקגעפאלן מיט די סערוויס סעקטאר אין וועלכע ווייניג פון אירע איינוואוינער ארבייטן. די אנעמפלאוימענט ראטע אין כינע שטייט היינט ביי 3.1 פראצענט וועלכע איז זייער נידעריג פאר אזא גרויסע פאלק אבער ווי עס שיינט ווערט דאס א גרויסער פראבלעם אין כינע ווייל זייער אסאך פון די גרויסע פירמעס האבן אן איבערפלוס פון ארבייטער און זאגן זיי צוביסלעך אפ. ספעציעל שטייט דער פראבלעם אין די פארמינג אינדוסטרי צו וועלכע מיליאנען ארבייטער פלעגן קומען יעדן ווינטער פאר א סעזאן דזשאב. אבער מיט די היינטיגע פארמינג טעכניק פעלט נישט אויס א צענטל די ארבייטער און אלע ארבייטער בלייבן אין שטאט וואו זיי זוכן ארבייט און לייגן זיך אן אויף די שטאטישע ביזנעסער וועלכע זענען שוין לויט אלע שאצונגן איבערגעפילט מיט ארבייטער. | ||
נאך א פראבלעם וואס פלאגט די כינעזער ארבייטער איז די עקענאמישע רעפארמס וואס האט געטוישט אסאך זאכן און עפעקטירט דעם פשוט'ן ארבייטער. די רעגירונג פלעגט אמאל אויפנעמען ארבייטער און זיי געבן אסאך בענעפיטן ווי רעטייערמענט, סאציאלע סעקיוריטי, מעדיקל קעיר און טיילמאל אויך האוזינג. זינט די רעפארמס זענען אריין אין קראפט האבן די ביזנעס פירער באקומען מער פרייהייט אויפצונעמען און באזייטיגן ארבייטער און די גרויסע נומערן פון אנעמפלאוימענט אינשורענס און אנדערע בענעפיטן האבן אויסגענאגט צופיל געלט פון די רעגירונג און די רעגירונג האט אפגעשטעלט רוב פון די בענעפיטן. אין די לעצטע עטליכע יאר ארבעט די רעגירונג אויף נייע פלענער פאר די קריטיש וויכטיגע בענעפיטן ווי רעטייערמענט, סאציאלע סעקיוריטי, און מעדיקעיל באהאנדלונג. האנדל יוניאנס זענען ארגאניזירט אין אלע ביזנעס און אינדוסטריאלע סעקטארס. טייל פון די גרויסע יוניאנס זענען נאך געגרינדעט געווארן אין די 920' יארן אבער די גרעסערע טייל איז ערשט אויפגעקומען זינט די קאמוניסטן האבן איבערגענומען די פירערשאפט. אלע כינעזער יוניאנס זענען אונטער איין גרויסע יוניאן וועלכע ווערט אנגערופן "אל טשיינע פעדערעישן אוו טרעיד יוניאנס". די יוניאנס געבן די מאקסימום סעקיוריטי וואס מעגליך לויט די כינעזער געזעצן. ארום 104 מיליאן כינעזער ארבייטער זענען אונטער א יוניאן. | נאך א פראבלעם וואס פלאגט די כינעזער ארבייטער איז די עקענאמישע רעפארמס וואס האט געטוישט אסאך זאכן און עפעקטירט דעם פשוט'ן ארבייטער. די רעגירונג פלעגט אמאל אויפנעמען ארבייטער און זיי געבן אסאך בענעפיטן ווי רעטייערמענט, סאציאלע סעקיוריטי, מעדיקל קעיר און טיילמאל אויך האוזינג. זינט די רעפארמס זענען אריין אין קראפט האבן די ביזנעס פירער באקומען מער פרייהייט אויפצונעמען און באזייטיגן ארבייטער און די גרויסע נומערן פון אנעמפלאוימענט אינשורענס און אנדערע בענעפיטן האבן אויסגענאגט צופיל געלט פון די רעגירונג און די רעגירונג האט אפגעשטעלט רוב פון די בענעפיטן. אין די לעצטע עטליכע יאר ארבעט די רעגירונג אויף נייע פלענער פאר די קריטיש וויכטיגע בענעפיטן ווי רעטייערמענט, סאציאלע סעקיוריטי, און מעדיקעיל באהאנדלונג. האנדל יוניאנס זענען ארגאניזירט אין אלע ביזנעס און אינדוסטריאלע סעקטארס. טייל פון די גרויסע יוניאנס זענען נאך געגרינדעט געווארן אין די 920' יארן אבער די גרעסערע טייל איז ערשט אויפגעקומען זינט די קאמוניסטן האבן איבערגענומען די פירערשאפט. אלע כינעזער יוניאנס זענען אונטער איין גרויסע יוניאן וועלכע ווערט אנגערופן "אל טשיינע פעדערעישן אוו טרעיד יוניאנס". די יוניאנס געבן די מאקסימום סעקיוריטי וואס מעגליך לויט די כינעזער געזעצן. ארום 104 מיליאן כינעזער ארבייטער זענען אונטער א יוניאן. | ||
| שורה 66: | שורה 67: | ||
[[קאַטעגאָריע:עקאנאמיעס לויט לענדער|כינע]] | [[קאַטעגאָריע:עקאנאמיעס לויט לענדער|כינע]] | ||
[[קאַטעגאָריע:כינע]] | [[קאַטעגאָריע:כינע]] | ||
[[קאטעגאריע:אויף יידיש]] | [[קאטעגאריע:אויף יידיש]] | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||
[[he:כלכלת הרפובליקה העממית של סין]] | |||