אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:לאטיין"
ק (1 רעוויזיע אימפארטירט: אימפארטירט פון די יידישע וויקיפעדיע, זע ביישטייערער ליסטע) |
ק (החלפת טקסט – "{{דעסקריפציע||ענגליש=" ב־"{{דעסקריפציע||ענגליש = ") |
||
| (9 מיטלסטע ווערסיעס פון 7 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
''' | {{דעסקריפציע||ענגליש = Indo-European language of the Italic branch|העב=שפה|דייטש=indogermanische Sprache|}} | ||
'''לאַטיין''' (''Lingua latīna לינגואַ לאַטינאַ'') איז א פארצייטישע שפראך, פון וואס שטאמען די אלע [[ראמאנש]]ע שפראכן ([[איטאליעניש]], [[פראנצויזיש]], [[שפאניש]], [[פארטוגעזיש]], [[רומעניש]] און [[קאטאלאניש]]) וואס מען רעדט היינט. | |||
== היסטאריע פון לאטיין == | == היסטאריע פון לאטיין == | ||
| שורה 12: | שורה 13: | ||
== לאטיין היינט צו טאג == | == לאטיין היינט צו טאג == | ||
די לאטיינישע שפראך איז היינט כמעט ווי אונטערגעגאנגען. גאר ווינציג מענטשן רעדן אדער שרייבן ריינעם לאטייניש. אויך ווערט עס געלערנט אין אינווירזיטעטן דורך שוהלער וואס זוכן צו קענען | די לאטיינישע שפראך איז היינט כמעט ווי אונטערגעגאנגען. גאר ווינציג מענטשן רעדן אדער שרייבן ריינעם לאטייניש. אויך ווערט עס געלערנט אין אינווירזיטעטן דורך שוהלער וואס זוכן צו קענען ליינען די אלטע ביכער געשריבן אויף לאטייניש. טראצדעם וואס אסאך ווערטער און אויסשפריכן זענען געבליבן איז אבער די שפראך כמעט ווי אינטערגעגאנגען. און גאר ווינציג לערנען זי | ||
נאך היינט צוטאגס פארן מינדליכן באנוץ צוליב די חכמה און אינטערעסע דערין. | נאך היינט צוטאגס פארן מינדליכן באנוץ צוליב די חכמה און אינטערעסע דערין. | ||
דער איינציגסטער ארט וואו לאטיין ווערט נאך באנוצט איז אינעם [[וואטיקאן]] אין [[רוים]], אין וועלכן לאטיין איז די אפיציעלע שפראך פאר די | דער איינציגסטער ארט וואו לאטיין ווערט נאך באנוצט איז אינעם [[וואטיקאן]] אין [[רוים]], אין וועלכן לאטיין איז די אפיציעלע שפראך פאר די גייסטליכע, ווי אויך דער [[פויבסט]] רעדט נאר אויף לאטייניש ווען ער אדרעסירט די מאסן, אדער ווען ער [[פרעפעלט]] אין [[קירכע]]. עס איז פאראן א נייערער נסח פון לאטיין וואס מען האט באניצט צווישן בערך 1375 און בערך 1900 פאר וויסנשאפטליכע ליטעראטור. דער דאזיגער נסח הייסט [[ניילאטיין]] האט פארשידענע אותיות וועלכע דער קלאסישער נישט האט למשל "J/j" ("דזש"). אין קלאסישן לאטיין האט מען נאר "i/I" ("י-/יִ") אנשטאט באניצט. דאס הייסט אין ניילאטיין האט מען געשריבן צום ביישפיל "Jupiter" אבער אין קלאסישן לאטיין האט מען געשריבן "Iupiter". | ||
[[קאַטעגאָריע:שפראכן]] | [[קאַטעגאָריע:שפראכן]] | ||
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | |||
[[קאַטעגאָריע:וויכטיגע ארטיקלען]] | |||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | |||
[[he:לטינית]] | |||
יעצטיגע רעוויזיע זינט 18:37, 26 אקטאבער 2023
לאַטיין (Lingua latīna לינגואַ לאַטינאַ) איז א פארצייטישע שפראך, פון וואס שטאמען די אלע ראמאנשע שפראכן (איטאליעניש, פראנצויזיש, שפאניש, פארטוגעזיש, רומעניש און קאטאלאניש) וואס מען רעדט היינט.
היסטאריע פון לאטיין
אינעם "לאטיום" פראווינץ ארום רוים איז געבוירן די לאטיינישע שפראך, אירע דיאלעקטן, אויספשריכן און קולטור.
דער לאטיינישער אלפאבעט איז אויך באזירט אויף דעם אלפאבעט פון אלט-איטאליק, וועלכע האבן אפגענויגט פון דעם גריכישן.
לאטיין דער צענטער פון וויסנשאפט און קולטור
אין לאטיין איז געבוירן די לאטיינישע ציפערן (לאטייניש: Numeri Romani). די העכערע קלאס מענטשן, דאקטוירים, פראפעסארן, אינטעלעקטואלן, דענקער און דיכטער האבן נאר געשריבן אין לאטייניש. דאס איז געווען און האט געהייסן די שפראך פון די געלערנטע.
לאטיין היינט צו טאג
די לאטיינישע שפראך איז היינט כמעט ווי אונטערגעגאנגען. גאר ווינציג מענטשן רעדן אדער שרייבן ריינעם לאטייניש. אויך ווערט עס געלערנט אין אינווירזיטעטן דורך שוהלער וואס זוכן צו קענען ליינען די אלטע ביכער געשריבן אויף לאטייניש. טראצדעם וואס אסאך ווערטער און אויסשפריכן זענען געבליבן איז אבער די שפראך כמעט ווי אינטערגעגאנגען. און גאר ווינציג לערנען זי
נאך היינט צוטאגס פארן מינדליכן באנוץ צוליב די חכמה און אינטערעסע דערין.
דער איינציגסטער ארט וואו לאטיין ווערט נאך באנוצט איז אינעם וואטיקאן אין רוים, אין וועלכן לאטיין איז די אפיציעלע שפראך פאר די גייסטליכע, ווי אויך דער פויבסט רעדט נאר אויף לאטייניש ווען ער אדרעסירט די מאסן, אדער ווען ער פרעפעלט אין קירכע. עס איז פאראן א נייערער נסח פון לאטיין וואס מען האט באניצט צווישן בערך 1375 און בערך 1900 פאר וויסנשאפטליכע ליטעראטור. דער דאזיגער נסח הייסט ניילאטיין האט פארשידענע אותיות וועלכע דער קלאסישער נישט האט למשל "J/j" ("דזש"). אין קלאסישן לאטיין האט מען נאר "i/I" ("י-/יִ") אנשטאט באניצט. דאס הייסט אין ניילאטיין האט מען געשריבן צום ביישפיל "Jupiter" אבער אין קלאסישן לאטיין האט מען געשריבן "Iupiter".
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!