אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:געפילטע פיש"
ק (1 רעוויזיע אימפארטירט: אימפארטירט פון די יידישע וויקיפעדיע, זע ביישטייערער ליסטע) |
ק (החלפת טקסט – "{{דעסקריפציע||ענגליש=" ב־"{{דעסקריפציע||ענגליש = ") |
||
| (13 מיטלסטע ווערסיעס פון 6 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע||ענגליש = dish made from a poached mixture of ground deboned fish|העב=מאכל יהודי אירופאי מסורתי העשוי מדג טחון|דייטש=Fischgericht|}} | |||
[[טעקע:Gefilta Fish.jpg|קליין|250px|געפילטע פיש מיט [[כריין]]]] | [[טעקע:Gefilta Fish.jpg|קליין|250px|געפילטע פיש מיט [[כריין]]]] | ||
[[טעקע:Gefilte Fish.jpg|קליין|250px| | [[טעקע:Gefilte Fish.jpg|קליין|250px|געפילטע פיש: אַ גאַנצער פיש וואס איז אנגעפילט]] | ||
''' | '''געפילטע [[פיש]]''' זענען פיש וואס מ'האט אנגעפילט; די פילונג מאכט מען פון געמאלענע פיש. היימישע געפילטע פיש זענען געווענליך [[קארפ]] אדער [[לעשט]]; אמאל פלעג מען פילן אויך [[העכט]]. | ||
די פילונג קען ווערן געמישט מיט אייער און [[ציבל]] און א ביסל פעפער. מ'דארף אויך אריינגעבן א ביסל [[מצה מעל]] אז עס זאל זיך האלטן צוזאמען, און צעמאלענע [[מאנדל]]ען געבן א גוטן געשמאק. פוילישע און גאליציאנער | די פילונג קען ווערן געמישט מיט אייער און [[ציבל]] און א ביסל פעפער. מ'דארף אויך אריינגעבן א ביסל [[מצה מעל]] אז עס זאל זיך האלטן צוזאמען, און צעמאלענע [[מאנדל]]ען געבן א גוטן געשמאק. פוילישע און גאליציאנער אידן זענען געוואוינט צו קאכן די פיש זיס, מיט [[צוקער]], אבער ליטווישע קאכן די פיש אן צוקער. | ||
היינטיגע צייטן מאכן א סאך די געמאלענע פיש און מ'קאכט דאס אליין. | היינטיגע צייטן מאכן א סאך די געמאלענע פיש און מ'קאכט דאס אליין. | ||
עס איז אַ "[[מנהג ישראל|מנהג ישׂראל]]" דאָס צו עסן ביי די [[שבת]]דיגע סעודות און ביי אנדערע [[סעודת מצוה|סעודות מצוה]]. טייל מענטשן שמירן די פיש מיט [[כריין]], אַרומנעמען מיט [[חלה]], און אַראָפּשלינגען | עס איז אַ "[[מנהג ישראל|מנהג ישׂראל]]" דאָס צו עסן ביי די [[שבת]]דיגע סעודות און ביי אנדערע [[סעודת מצוה|סעודות מצוה]]. טייל מענטשן שמירן די פיש מיט [[כריין]], אַרומנעמען מיט [[חלה]], און אַראָפּשלינגען גאַנצערהייט. | ||
פאַלשע געפילטע פיש, לכּבוד [[פסח|פּסח]], ווערט געמאַכט פון [[פלייש|פלייש]] און געגעסן אין געוויסע קרייזן וואוּ מ'עסט נישט קיין פיש אום פּסח. | |||
== ליד == | == ליד == | ||
| שורה 26: | שורה 27: | ||
ס'איז אַ מַאכל האט וואס טויזנט טעמען<br /> | ס'איז אַ מַאכל האט וואס טויזנט טעמען<br /> | ||
כ'האָב צו ערשט פאַרזוכט דאס | כ'האָב צו ערשט פאַרזוכט דאס ביי מיין מאַמען.<br /> | ||
איז עס | איז עס טייער, איז עס וואויל,<br /> | ||
א מַאכל פאר דעם פאָלק ישראל,<br /> | א מַאכל פאר דעם פאָלק ישראל,<br /> | ||
עסנדיק צעגייט עס זיך אין מויל.<br /> | עסנדיק צעגייט עס זיך אין מויל.<br /> | ||
| שורה 40: | שורה 41: | ||
דער אונגער האט ליב גוליאַש מיט פּאַפּריקע,<br /> | דער אונגער האט ליב גוליאַש מיט פּאַפּריקע,<br /> | ||
דער פּאָליאַק האט ליב ביגאָוס פלייש מיט ברויט,<br /> | דער פּאָליאַק האט ליב ביגאָוס פלייש מיט ברויט,<br /> | ||
ביי דעם רוס איז רויטער באָרשט דער עיקר,<br /> | |||
און דער יעקע האט ליב קליסע מיט קרויט.<br /> | און דער יעקע האט ליב קליסע מיט קרויט.<br /> | ||
א מאַמעליגע | א מאַמעליגע גלייכן די רומענער<br /> | ||
און דער גרוזינער האט ליב אַ שאַשליק,<br /> | און דער גרוזינער האט ליב אַ שאַשליק,<br /> | ||
נאר וואס גוט איז ווייסן זיי ניט קיינער,<br /> | נאר וואס גוט איז ווייסן זיי ניט קיינער,<br /> | ||
| שורה 54: | שורה 55: | ||
[[קאַטעגאָריע:מצוות און מנהגים]] | [[קאַטעגאָריע:מצוות און מנהגים]] | ||
[[קאַטעגאָריע:שבת]] | [[קאַטעגאָריע:שבת|װ]] | ||
[[קאַטעגאָריע: | [[קאַטעגאָריע:אידישע קיך]] | ||
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | |||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | |||
[[he:געפילטע פיש]] | |||
יעצטיגע רעוויזיע זינט 13:33, 26 אקטאבער 2023
געפילטע פיש זענען פיש וואס מ'האט אנגעפילט; די פילונג מאכט מען פון געמאלענע פיש. היימישע געפילטע פיש זענען געווענליך קארפ אדער לעשט; אמאל פלעג מען פילן אויך העכט.
די פילונג קען ווערן געמישט מיט אייער און ציבל און א ביסל פעפער. מ'דארף אויך אריינגעבן א ביסל מצה מעל אז עס זאל זיך האלטן צוזאמען, און צעמאלענע מאנדלען געבן א גוטן געשמאק. פוילישע און גאליציאנער אידן זענען געוואוינט צו קאכן די פיש זיס, מיט צוקער, אבער ליטווישע קאכן די פיש אן צוקער.
היינטיגע צייטן מאכן א סאך די געמאלענע פיש און מ'קאכט דאס אליין.
עס איז אַ "מנהג ישׂראל" דאָס צו עסן ביי די שבתדיגע סעודות און ביי אנדערע סעודות מצוה. טייל מענטשן שמירן די פיש מיט כריין, אַרומנעמען מיט חלה, און אַראָפּשלינגען גאַנצערהייט.
פאַלשע געפילטע פיש, לכּבוד פּסח, ווערט געמאַכט פון פלייש און געגעסן אין געוויסע קרייזן וואוּ מ'עסט נישט קיין פיש אום פּסח.
ליד
אַ ליד געשריבן דורך איזידאר ליליען גייט אזוי[1]:
זאָגט וואס עסן אידן מיט גרויס חשק,
ביי יענעם צי ביי זיך אַליין אין שטוב
ס'איז פּאַרעווע. ניט מילכיקס און ניט פליישיקס,
נאר אַ מַאכל וואס אַ יעדער איד האט ליב.
זאָגט וואס איז אַ יעדער פרויס אַמביציע
מי האט עס ליב, מי ווייסט טאקע פאר וואס,
ס'איז אַ אידיש מַאכל מיט טראַדיצייע
און יעדן ערב שבת עסט מען דאס,
געפילטע פיש, געפילטע פיש.
ס'איז אַ מַאכל האט וואס טויזנט טעמען
כ'האָב צו ערשט פאַרזוכט דאס ביי מיין מאַמען.
איז עס טייער, איז עס וואויל,
א מַאכל פאר דעם פאָלק ישראל,
עסנדיק צעגייט עס זיך אין מויל.
אוי, די געפילטע פיש זיי זענען אידיש.
מי קומט פון שול, מי שטעלט זיך מאַכן קידוש,
אין שטוב איז שיין און ריין און פריש,
מי זעצט זיך צום געדעקטן טיש
און מען דערלאַנגט געפילטע פיש.
געפילטע פיש, געפילטע פיש.
דער אונגער האט ליב גוליאַש מיט פּאַפּריקע,
דער פּאָליאַק האט ליב ביגאָוס פלייש מיט ברויט,
ביי דעם רוס איז רויטער באָרשט דער עיקר,
און דער יעקע האט ליב קליסע מיט קרויט.
א מאַמעליגע גלייכן די רומענער
און דער גרוזינער האט ליב אַ שאַשליק,
נאר וואס גוט איז ווייסן זיי ניט קיינער,
און אדרבה אידן, זאָגט מיר וואס איז גוט?
געפילטע פיש, געפילטע פיש.
רעפערענצן
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!