אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:אלפרעד נאבעל"
ק (Removing Link GA template (handled by wikidata)) |
ק (החלפת טקסט – "{{דעסקריפציע||ענגליש=" ב־"{{דעסקריפציע||ענגליש = ") |
||
| (9 מיטלסטע ווערסיעס פון 5 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע||ענגליש = Swedish chemist, innovator, and armaments manufacturer (1833–1896)|העב=כימאי ומהנדס שוודי, ויוזם פרס הנובל|דייטש=schwedischer Chemiker und Erfinder des Dynamits, Stifter des Nobelpreises (1833–1896)|}} | |||
[[טעקע: AlfredNobel_adjusted.jpg|קליין|250px|אלפרעד נאבעל, כעמיקער, אינזשעניר און ערפינדער פון דעם [[דינאמיט]].]] | [[טעקע: AlfredNobel_adjusted.jpg|קליין|250px|אלפרעד נאבעל, כעמיקער, אינזשעניר און ערפינדער פון דעם [[דינאמיט]].]] | ||
'''אלפרעד בערנהארד נאבעל''' ([[21סטן אקטאבער]], [[1833]], [[שטאקהאלם]], [[שוועדן]] – [[10טן דעצעמבער]], [[1896]], [[סאנרעמא]], [[איטאליע]]) איז געווען א שוועדישער [[כעמיקער]], [[אינזשעניר]], מחדש, פאבריקאנט פון געווער און דער [[ערפינדער]] פון [[דינאמיט]]. ער האט פארמאגט [[באפארס| | '''אלפרעד בערנהארד נאבעל''' ([[21סטן אקטאבער]], [[1833]], [[שטאקהאלם]], [[שוועדן]] – [[10טן דעצעמבער]], [[1896]], [[סאנרעמא]], [[איטאליע]]) איז געווען א שוועדישער [[כעמיקער]], [[אינזשעניר]], מחדש, פאבריקאנט פון געווער און דער [[ערפינדער]] פון [[דינאמיט]]. ער האט פארמאגט [[באפארס|באָפאָרס]], א הויפט וואפן פאבריקאנט, וואס ער האט אריבערגעפירט פון זיין פריערדיגע ראלע אלס אן אייזן און שטאל מיל. אין זיין לעצטער צוואה האט ער געניצט זיין גרויסע עשירות איינצופירן די [[נאבעל־פריז]]ן. מ'האט געגעבן א נאמען דעם סינטעטישן [[כעמיקאלער עלעמענט|עלעמענט]] [[נאבעליום]] נאך אים. | ||
== פערזענליכער הינטערשלאק == | == פערזענליכער הינטערשלאק == | ||
אלפרעד נאבעל איז געווען דער דריטער זון פון [[אימאנועל נאבעל]] (1801-1872) און אנדריעט אהלסעל נאבעל. (1805-1889). געבוירן אין [[שטאקהאלם]] [[21סטן אקטאבער]] [[1833]], ער מיט זיין משפחה זענען געגאנגען אין 1842 קיין [[פעטערבורג]], וואו זיין פאטער (וואס האט ערפינדעט מאדערנעם [[דיכט]]) האט אנגעהויבן א [[טארפעדע]] ווארשטאט. אלפרעד האט שטודירט כעמיע אונטער פראפעסאר [[ניקאליי ניקאלאעוויטש זינין]]. אום 1859, איז דער פאבריק געווארן געלאזט אינעם אויפזע פונעם צווייטן זון, [[לודוויג נאבעל]] (1831-1888), ווער האט אים פארגרעסערט. ווען די געשעפטן האבן זיך באנקראטירט האט אלפרעד צוריקגעקערט קיין שוועדן מיט זיין פאטער, דארטן האט ער שטודירט [[אויפרייסווארג]], בפרט וויאזוי צו פאבריצירן און ניצן [[ניטראגליצערין]] מיט זיכערקייט. | אלפרעד נאבעל איז געווען דער דריטער זון פון [[אימאנועל נאבעל]] (1801-1872) און אנדריעט אהלסעל נאבעל. (1805-1889). געבוירן אין [[שטאקהאלם]] [[21סטן אקטאבער]] [[1833]], ער מיט זיין משפחה זענען געגאנגען אין 1842 קיין [[פעטערבורג]], וואו זיין פאטער (וואס האט ערפינדעט מאדערנעם [[דיכט]]) האט אנגעהויבן א [[טארפעדע]] ווארשטאט. אלפרעד האט שטודירט כעמיע אונטער פראפעסאר [[ניקאליי ניקאלאעוויטש זינין]]. אום 1859, איז דער פאבריק געווארן געלאזט אינעם אויפזע פונעם צווייטן זון, [[לודוויג נאבעל]] (1831-1888), ווער האט אים פארגרעסערט. ווען די געשעפטן האבן זיך באנקראטירט האט אלפרעד צוריקגעקערט קיין שוועדן מיט זיין פאטער, דארטן האט ער שטודירט [[אויפרייסווארג]], בפרט וויאזוי צו פאבריצירן און ניצן [[ניטראגליצערין]] מיט זיכערקייט. עטליכע אויפרייסונגען האבן פאסירט אין זייער פאבריק אין in [[העלענעבארג]]; אין איין קאטאסטראף איז געהרגעט געווארן אלפרעד'ס יונגערן ברודער [[עמיל אסקאר נאבעל|עמיל]] און נאך מיטארבעטערס אין 1864. | ||
די יסודות פון דער נאבעל פריז זענען געשטעלט אין אלפרעד'ס לעצטער צוואה אין 1895 וואו ער האט איבערגעלאזט אסאך פון זיינע פארמעגן אוועקצושטעלן די פריז. זייט 1901 האט די פריז געערט | די יסודות פון דער נאבעל פריז זענען געשטעלט אין אלפרעד'ס לעצטער צוואה אין 1895 וואו ער האט איבערגעלאזט אסאך פון זיינע פארמעגן אוועקצושטעלן די פריז. זייט 1901 האט די פריז געערט מענטשן פאר זייערע אויסערגעוויינליכע אויפטוען אין פיזיק, כעמיע, מעדיצין, ליטעראטור און ארבעט פאר שלום. | ||
| שורה 25: | שורה 26: | ||
[[קאַטעגאָריע:ערפינדערס]] | [[קאַטעגאָריע:ערפינדערס]] | ||
[[קאַטעגאָריע:שוועדישע מענטשן]] | [[קאַטעגאָריע:שוועדישע מענטשן]] | ||
[[קאטעגאריע:אויף יידיש]] | |||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | |||
[[he:אלפרד נובל]] | |||
יעצטיגע רעוויזיע זינט 11:16, 26 אקטאבער 2023
אלפרעד בערנהארד נאבעל (21סטן אקטאבער, 1833, שטאקהאלם, שוועדן – 10טן דעצעמבער, 1896, סאנרעמא, איטאליע) איז געווען א שוועדישער כעמיקער, אינזשעניר, מחדש, פאבריקאנט פון געווער און דער ערפינדער פון דינאמיט. ער האט פארמאגט באָפאָרס, א הויפט וואפן פאבריקאנט, וואס ער האט אריבערגעפירט פון זיין פריערדיגע ראלע אלס אן אייזן און שטאל מיל. אין זיין לעצטער צוואה האט ער געניצט זיין גרויסע עשירות איינצופירן די נאבעל־פריזן. מ'האט געגעבן א נאמען דעם סינטעטישן עלעמענט נאבעליום נאך אים.
פערזענליכער הינטערשלאק
אלפרעד נאבעל איז געווען דער דריטער זון פון אימאנועל נאבעל (1801-1872) און אנדריעט אהלסעל נאבעל. (1805-1889). געבוירן אין שטאקהאלם 21סטן אקטאבער 1833, ער מיט זיין משפחה זענען געגאנגען אין 1842 קיין פעטערבורג, וואו זיין פאטער (וואס האט ערפינדעט מאדערנעם דיכט) האט אנגעהויבן א טארפעדע ווארשטאט. אלפרעד האט שטודירט כעמיע אונטער פראפעסאר ניקאליי ניקאלאעוויטש זינין. אום 1859, איז דער פאבריק געווארן געלאזט אינעם אויפזע פונעם צווייטן זון, לודוויג נאבעל (1831-1888), ווער האט אים פארגרעסערט. ווען די געשעפטן האבן זיך באנקראטירט האט אלפרעד צוריקגעקערט קיין שוועדן מיט זיין פאטער, דארטן האט ער שטודירט אויפרייסווארג, בפרט וויאזוי צו פאבריצירן און ניצן ניטראגליצערין מיט זיכערקייט. עטליכע אויפרייסונגען האבן פאסירט אין זייער פאבריק אין in העלענעבארג; אין איין קאטאסטראף איז געהרגעט געווארן אלפרעד'ס יונגערן ברודער עמיל און נאך מיטארבעטערס אין 1864.
די יסודות פון דער נאבעל פריז זענען געשטעלט אין אלפרעד'ס לעצטער צוואה אין 1895 וואו ער האט איבערגעלאזט אסאך פון זיינע פארמעגן אוועקצושטעלן די פריז. זייט 1901 האט די פריז געערט מענטשן פאר זייערע אויסערגעוויינליכע אויפטוען אין פיזיק, כעמיע, מעדיצין, ליטעראטור און ארבעט פאר שלום.
| וויקימעדיע פונדאציע פּראיעקטן |
|---|
 בילדער און מידיע אויף וויקימעדיע קאמאנס: אלפרעד נאבעל |
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!