486
רעדאגירונגען
אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "אבימלך מלך גרר"
קפיצה לניווט
קפיצה לחיפוש
←געשטאלט פון אבימלך אין תורה: פארברייטערט
(פארברייטערט) |
(←געשטאלט פון אבימלך אין תורה: פארברייטערט) |
||
| שורה 3: | שורה 3: | ||
'''אֲבִימֶלֶךְ מֶלֶךְ גְּרָר''', קעניג פון [[פלשתים]], איז א [[תנ"ך פערזענליכקייט]] וואס ווערט דעמאנט אין ספר [[בראשית]] וועגן אירע פארבינדונגען מיט [[אברהם]] און [[יצחק]]. [[גאט]] האט זיך באוויזן צו אים אין חלום ביינאכט, כדי אים אפצוהאלטן פון זינדיגן. אבימלך האט געגלוסט סיי [[שרה]] און סיי [[רבקה]], אבער האט זיך נישט צוגערירט צו זיי נאך וואס עס אים קלאר געווארן אז זיי זענען געהייראט, און האט אפילו געבעטן צו בינדן א בונד מיט אברהם און מיט יצחק. די שטאט וואו ער האט געקעניגט, [[גרר]], איז אין [[נגב]] צווישם קדש און שור. אין [[תרגום ירושלמי]] איז אבימלך אידענטיפיצירט מיט מלך ערד. | '''אֲבִימֶלֶךְ מֶלֶךְ גְּרָר''', קעניג פון [[פלשתים]], איז א [[תנ"ך פערזענליכקייט]] וואס ווערט דעמאנט אין ספר [[בראשית]] וועגן אירע פארבינדונגען מיט [[אברהם]] און [[יצחק]]. [[גאט]] האט זיך באוויזן צו אים אין חלום ביינאכט, כדי אים אפצוהאלטן פון זינדיגן. אבימלך האט געגלוסט סיי [[שרה]] און סיי [[רבקה]], אבער האט זיך נישט צוגערירט צו זיי נאך וואס עס אים קלאר געווארן אז זיי זענען געהייראט, און האט אפילו געבעטן צו בינדן א בונד מיט אברהם און מיט יצחק. די שטאט וואו ער האט געקעניגט, [[גרר]], איז אין [[נגב]] צווישם קדש און שור. אין [[תרגום ירושלמי]] איז אבימלך אידענטיפיצירט מיט מלך ערד. | ||
== געשטאלט | == זיין געשטאלט אין תורה == | ||
=== די אראפגאנג פון אברהם קיין גרר === | |||
{{ערך מורחב|די אראפגאנג פון אברהם קיין גרר}} | |||
אין ראם פון זיין וואנדערן איז אברהם אריבער וואוינען נעבן פלשתים{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|כ|א|יח}}}}. פאר די וואס האבן נאכגעפרעגט וועגן שרה, וואס איז געווען א שיינע, האט ער גענטפערט אז זי איז זיין שוועסטער. אבימלך האט גענומען שרה פאר א ווייב און אין רעזולטאט האט גאט ערשיינט אין זיין [[חלום]]{{הערה|[[מאיר שלו]] צייכנט אין זיין ספר '''ראשית''' (הוצאת [[עם עובד]], 2008) אז דאס איז די ערשטע חלום וואס ווערט דערמאנט אין תנ"ך.}} און האט אים אינפארמירט אז די פרוי איז די פרוי פון אברהם, און אז אבימלך וועט שטארבן אויב ער וועט פארזעצן איר צו האלטן. פון די דיאלאג קען מען פארשטיין אז גאט זאגט עדות אויף אבימלך אז ער האט דאס געטון אומוויסנד, און ער באווייזט זיך עקסטער צו אים כדי אים אפהאלטן פון זינד. צומארגן, דערציילט אבימלך פאר זיינע מענטשן די מעשה, מוסרט אברהם פארן זאגן ליגנט, גיבט אים צוריק זיין ווייב, און שענקט אים אויך א גרויס פארמעגן אלס פארגיטיגונג, אריינגערעכנט [[שאף]] [[רינדער]] און [[קנעכט]], און לאנדט אים אויך צו וואוינען אין זיין לאנד: "הִנֵּה אַרְצִי לְפָנֶיךָ בַּטּוֹב בְּעֵינֶיךָ שֵׁב."{{ביאור|האט איז מיין לאנד פאר דיר, אוואו עס געפעלט דיר זיץ.}}{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|כ|טו}}}} | אין ראם פון זיין וואנדערן איז אברהם אריבער וואוינען נעבן פלשתים{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|כ|א|יח}}}}. פאר די וואס האבן נאכגעפרעגט וועגן שרה, וואס איז געווען א שיינע, האט ער גענטפערט אז זי איז זיין שוועסטער. אבימלך האט גענומען שרה פאר א ווייב און אין רעזולטאט האט גאט ערשיינט אין זיין [[חלום]]{{הערה|[[מאיר שלו]] צייכנט אין זיין ספר '''ראשית''' (הוצאת [[עם עובד]], 2008) אז דאס איז די ערשטע חלום וואס ווערט דערמאנט אין תנ"ך.}} און האט אים אינפארמירט אז די פרוי איז די פרוי פון אברהם, און אז אבימלך וועט שטארבן אויב ער וועט פארזעצן איר צו האלטן. פון די דיאלאג קען מען פארשטיין אז גאט זאגט עדות אויף אבימלך אז ער האט דאס געטון אומוויסנד, און ער באווייזט זיך עקסטער צו אים כדי אים אפהאלטן פון זינד. צומארגן, דערציילט אבימלך פאר זיינע מענטשן די מעשה, מוסרט אברהם פארן זאגן ליגנט, גיבט אים צוריק זיין ווייב, און שענקט אים אויך א גרויס פארמעגן אלס פארגיטיגונג, אריינגערעכנט [[שאף]] [[רינדער]] און [[קנעכט]], און לאנדט אים אויך צו וואוינען אין זיין לאנד: "הִנֵּה אַרְצִי לְפָנֶיךָ בַּטּוֹב בְּעֵינֶיךָ שֵׁב."{{ביאור|האט איז מיין לאנד פאר דיר, אוואו עס געפעלט דיר זיץ.}}{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|כ|טו}}}} | ||
===בונד פון אברהם און אבימלך=== | |||
{{ערך מורחב|בונד פון אברהם און אבימלך}} | |||
די [[ברונעם|ברונעמ'ס]] וואסער אין לאנד [[גרר]] זענען געווען עקזיסטענץ וויכטיג. ארום די ברונעמס האבן זיך געפירט מלחמות. אבימלך האט צוריק געברענגט די ברונעמס מיט פרידנס וועגן. | |||
אויף די טענות פון אברהם ענפערט אבימלך דריי תירוצים, "וַיֹּאמֶר אֲבִימֶלֶךְ, לֹא יָדַעְתִּי מִי עָשָׂה אֶת הַדָּבָר הַזֶּה, וְגַם אַתָּה לֹא הִגַּדְתָּ לִּי, וְגַם אָנֹכִי לֹא שָׁמַעְתִּי בִּלְתִּי הַיּוֹם"{{ביאור|און אבימלך האט געזאגט, איך ווייס נישט ווער האט דאס געטון, און דו האסט מיר אויך נישט געזאגט, און איך האב אויך נישט געהערט דערפון ביז היינט}}{{הערה|1={{תנ"ך|בראשית|כא|כו}}}}. דאס פארמערן אין תירוצים ווייזט אויף די שוואכקייט פון זיין פאזיציע. דער פאלק האט געוויסט אז אבימלך געוועלטיגט אויף די ברונעמס. אברהם פארשטייט אז אויפן וואגשאל שטייט די כבוד פון אבימלך. צוריק אויפהייבן די כבוד פון אבימלך איז די איינציגסטע וועג צוריק צובאקומען די ברונעמס. טראץ וואס מען טרעפט נישט קיין לייזונג אויף די פראבלעם פון די ברונעמס באנגט ארויף אברהם די געקאנק פון בינד א בונד, "וַיִּקַּח אַבְרָהָם צֹאן וּבָקָר וַיִּתֵּן לַאֲבִימֶלֶךְ וַיִּכְרְתוּ שְׁנֵיהֶם בְּרִית"{{ביאור|און אברהם האט גענומען שאף און רינדער און געגעבן פאר אבימלך און זיי האבן ביידע געבינדן א בונד}}{{הערה|1={{תנ"ך|בראשית|כא|כז}}}}. אבער נאך אלץ איז אבימלכ'ס כבוד נאך נישט געווען צוריק. אברהם שטעלט אוועק אבימלך אין אן ערליכקייט פראבע, "וַיַּצֵּב אַבְרָהָם אֶת שֶׁבַע כִּבְשֹׂת הַצֹּאן לְבַדְּהֶן"{{ביאור|און אברהם האט אוועקגעשטעלט די זיבן לעמעלעך עקסטער}}{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|כא|כח}}}}. אבימלך קען נעמען די שאף ווי זיי ואלטן געווען א טייל פון געשעפט, אדער פרעגן וואס זיי מיינען. און טאקע, "וַיֹּאמֶר אֲבִימֶלֶךְ אֶל אַבְרָהָם מָה הֵנָּה שֶׁבַע כְּבָשֹׂת הָאֵלֶּה אֲשֶׁר הִצַּבְתָּ לְבַדָּנָה". כולם רואים שאבימלך הוא אדם ישר לא לוקח מה שאינו שלו. כבודו הושב. עכשיו אומר אברהם, "וַיֹּאמֶר כִּי אֶת שֶׁבַע כְּבָשֹׂת תִּקַּח מִיָּדִי בַּעֲבוּר תִּהְיֶה לִּי לְעֵדָה כִּי חָפַרְתִּי אֶת הַבְּאֵר הַזֹּאת". כלומר, אתה אדם הגון אינך לוקח מה שלא שלך לכן, הבארות שלי. לקיים את הדבר הם כורתים שוב ברית, "וַיִּכְרְתוּ בְרִית בִּבְאֵר שָׁבַע וַיָּקָם אֲבִימֶלֶךְ וּפִיכֹל שַׂר צְבָאוֹ וַיָּשֻׁבוּ אֶל אֶרֶץ פְּלִשְׁתִּים". אבימלך חוזר לארצו כאדם הגון ומכובד{{הערה|{{צ-ספר|מחבר=רוזנפלד יקותיאל|שם=על פרשת השבוע|מקום הוצאה=בני ברק|שנת הוצאה=2018}}}}. | |||
שפעטער{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|כא|כב|לב}}}} טרעפט זיך אבימלך אין באגלייטונג פון פיכול זיין מיליטער מיניסטער, מיט אברהם און בינדט מיט אים א בונד. אברהם מוסרט אים וועגן א ברונעם וואסער וואס אבימלכ'ס מענטשן האבן גערויבט, און אבימלך בארעכטיגט זיך און קערט צוריק די ברונעם. און שווערט אפילו אז די ברונעם געהער צו אברהם, און דעריבער איז איר נאמען באשטימט צו ווערן גערופן [[באר שבע]]. דער פסוק צייכנט אז די באציאונגען האבן פארגעזעצט צו זיין געהעריג, און אז אברהם האט געוואוינט רוהיגערהייט נאך א לאנגע צייט אין פלשתים. | שפעטער{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|כא|כב|לב}}}} טרעפט זיך אבימלך אין באגלייטונג פון פיכול זיין מיליטער מיניסטער, מיט אברהם און בינדט מיט אים א בונד. אברהם מוסרט אים וועגן א ברונעם וואסער וואס אבימלכ'ס מענטשן האבן גערויבט, און אבימלך בארעכטיגט זיך און קערט צוריק די ברונעם. און שווערט אפילו אז די ברונעם געהער צו אברהם, און דעריבער איז איר נאמען באשטימט צו ווערן גערופן [[באר שבע]]. דער פסוק צייכנט אז די באציאונגען האבן פארגעזעצט צו זיין געהעריג, און אז אברהם האט געוואוינט רוהיגערהייט נאך א לאנגע צייט אין פלשתים. | ||