אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:פיער קירי"
(נאבעל פרעמיע פאר פיזיק מוסטער) |
ק (דעסקריפציע: פראנצויזישער פיזיקער) |
||
| (9 מיטלסטע ווערסיעס פון 5 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע|פראנצויזישער פיזיקער}} | |||
{{וויסנשאפטלער}} | {{וויסנשאפטלער}} | ||
'''פיער קירי Curie''' ({{שפראך-fr|Pierre Curie}}; {{ר}}15סטן | '''פיער קירי Curie''' ({{שפראך-fr|Pierre Curie}}; {{ר}}15סטן מאי 1859, [[פאריז]] - 19טן אפריל 1906, פאריז) איז געווען א [[פראנקרייך|פראנצויזישער]] [[פיזיקער]]. ער האָט מיטגעטיילט דעם נאָבעל פּריז פאר פיזיק אין 1903 מיט זיין פרוי, [[מארי קירי|מאַרי קירי]] און מיט [[ הענרי בעקערעל |אנרי בעקערעל]], פאר דער אַרבעט אויף 'ספּאנטאנישער ראַדיאָאַקטיוויטעט ' וואָס בעקווערעל האט אנטדעקט.<ref>{{צייגט וועב|url=http://nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1903/|title=The Nobel Prize in Physics 1903|first=|last=|work=nobelprize.org|year=2011 | ||
|accessdate=23סטן מערץ 2011}}</ref> | |accessdate=23סטן מערץ 2011}}</ref> | ||
== אַרבעט == | == אַרבעט == | ||
פיער און זיין ברודער זשאַק האָבן געטאן אַ סך אַרבעט אויף ראדיאאקטיוויטעט איידער פיער האט חתונה געהאט מיט [[מארי קירי|מארי]]. זיי זענען געווען די ערשטע צו נוצן דעם טערמין 'ראַדיאָאַקטיוויטי' און זענען געווען פיאנערן אין | פיער און זיין ברודער זשאַק האָבן געטאן אַ סך אַרבעט אויף ראדיאאקטיוויטעט איידער פיער האט חתונה געהאט מיט [[מארי קירי|מארי]]. זיי זענען געווען די ערשטע צו נוצן דעם טערמין 'ראַדיאָאַקטיוויטי' און זענען געווען פיאנערן אין זיין שטודיע. פיער און זיין ברודער, זשאק קירי, האבן געבויט אַ ספּעציעלן ציילער צו מעסטן קליינע קוואנטיטען פון [[עלעקטריע]], וואָס פיער און מארי האָבן געניצט אין זייער אנדערע אנטדעקונגען. | ||
נאָך | נאָך פיער'ס טויט, האבן אַ גרופּע וויסנשאפטלער ביי דער ראַדיאָלאָגיע קאָנגרעס באַשלאָסן אים צו ערן דורך געבען א נאמען דעם איינס פון ראַדיאָאַקטיוויטעט אַ "קירי" . | ||
== פּרעמיעס == | == פּרעמיעס == | ||
| שורה 21: | שורה 22: | ||
[[קאַטעגאָריע:פיזיקער]] | [[קאַטעגאָריע:פיזיקער]] | ||
[[קאַטעגאָריע:פאריז]] | [[קאַטעגאָריע:פאריז]] | ||
[[קאטעגאריע:אויף יידיש]] | |||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | |||
[[he:פייר קירי]] | |||
[[קאַטעגאָריע:וויקידאטא דעסקריפציע]] | |||
יעצטיגע רעוויזיע זינט 02:48, 20 אקטאבער 2023
פיער קירי Curie (פראַנצויזיש: Pierre Curie; 15סטן מאי 1859, פאריז - 19טן אפריל 1906, פאריז) איז געווען א פראנצויזישער פיזיקער. ער האָט מיטגעטיילט דעם נאָבעל פּריז פאר פיזיק אין 1903 מיט זיין פרוי, מאַרי קירי און מיט אנרי בעקערעל, פאר דער אַרבעט אויף 'ספּאנטאנישער ראַדיאָאַקטיוויטעט ' וואָס בעקווערעל האט אנטדעקט.[1]
אַרבעט
פיער און זיין ברודער זשאַק האָבן געטאן אַ סך אַרבעט אויף ראדיאאקטיוויטעט איידער פיער האט חתונה געהאט מיט מארי. זיי זענען געווען די ערשטע צו נוצן דעם טערמין 'ראַדיאָאַקטיוויטי' און זענען געווען פיאנערן אין זיין שטודיע. פיער און זיין ברודער, זשאק קירי, האבן געבויט אַ ספּעציעלן ציילער צו מעסטן קליינע קוואנטיטען פון עלעקטריע, וואָס פיער און מארי האָבן געניצט אין זייער אנדערע אנטדעקונגען.
נאָך פיער'ס טויט, האבן אַ גרופּע וויסנשאפטלער ביי דער ראַדיאָלאָגיע קאָנגרעס באַשלאָסן אים צו ערן דורך געבען א נאמען דעם איינס פון ראַדיאָאַקטיוויטעט אַ "קירי" .
פּרעמיעס
- נאבעל פריז פאר פיזיק (1903)
- דייווי מעדאַל (1903)
- מאַטעוטשי מעדאַל (1904)
רעפערענצן
- ↑ The Nobel Prize in Physics 1903. nobelprize.org (2011). דערגרייכט דעם 23סטן מערץ 2011.
| נאבעל פרעמיע פאר פיזיק געווינער | ||
|---|---|---|
| 1901–1925 | רענטגען (1901) • לארענץ, זימאן (1902) • בעקערעל, פיער קירי, מארי קירי (1903) • ריילי (1904) • לענארד (1905) • טאמסאן (1906) • מייקלסאן (1907) • ליפמאן (1908) • מארקאני, ברוין (1909) • וואן דער וואלס (1910) • ווין (1911) • דאלען (1912) • אנעס (1913) • לאוע (1914) • וו' ה' בראג, לארענס בראג (1915) • נישט געטיילט (1916) • בארקלא (1917) • פלאנק (1918) • שטארק (1919) • גיאם (1920) • איינשטיין (1921) • באהר (1922) • מיליקן (1923) • סיגבאן (1924) • פראנק, הערץ (1925) | |
| 1926–1950 | פערען (1926) • קאמפטאן, ווילסאן (1927) • ריטשארדסאן (1928) • ברואיי (1929) • ראמאן (1930) • נישט געטיילט (1931) • הייזנבערג (1932) • שרעדינגער, דיראק (1933) • נישט געטיילט (1934) • טשאדוויק (1935) • העס, אנדערסאן (1936) • דייוויסאן, טאמסאן (1937) • פערמי (1938) • לארענס (1939) • נישט געטיילט (1940-1942) • שטערן (1943) • ראבי (1944) • פאולי (1945) • ברידזשמאן (1946) • עפלטאן (1947) • בלקט (1948) • יוקאווע (1949) • פאוול (1950) | |
| 1951–1975 | קאקראפט, וואלטאן (1951) • בלאך, פערסעל (1952) • זערניקע (1953) • בארן, באטע (1954) • לאם, קוש (1955) • שאקלי, בארדין, בראטיין (1956) • יאנג, לי (1957) • טשערענקאוו, פראנק, טאם (1958) • סעגרע, טשעברליין (1959) • גלייזער (1960) • האפסטעדטער, מאסבאוער (1961) • לאנדאו (1962) • וויגנער, געפערט-מייער, יענסן (1963) • טאונס, באסאוו, פראכאראוו (1964) • טאמאנאגא, שווינגער, פיינמאן (1965) • קאסטלער (1966) • בעטע (1967) • אלווארעז (1968) • גיל-מאן (1969) • אלפווען, ניל (1970) • גאבאר (1971) • בארדין, קופער, שריפער (1972) • עסאקי, גיאווער, דזשאזעפסאן (1973) • רייל, יואיש (1974) • אגע באהר, מאטלסאן, ריינוואטער (1975) | |
| 1976–2000 | ריכטער, טינג (1976) • אנדערסאן, מאט, וולעק (1977) • קאפיצא, פענזיאס, ווילסאן (1978) • גלאשא, סאלאם, וויינבערג (1979) • קראנין, פיטש (1980) • בלומבערגן, שולאוו, סיגבאן (1981) • ווילסאן (1982) • טשאנדארסעקאר, פאולער (1983) • רוביא, וואן דער מיר (1984) • קליצינג (1985) • רוסקא, ביניג, רארער (1986) • בעדנארץ, מולער (1987) • לעדערמאן, שווארץ, שטיינבערגער (1988) • ראמזי, דעמעלט, פאול (1989) • פרידמאן, קענדאל, טיילאר (1990) • דע-זשען (1991) • שארפאק (1992) • האלס, טיילאר (1993) • ברוקהויז, שול (1994) • פערל, ריינעס (1995) • לי, אשעראף, ריטשארדסאן (1996) • טשו, טאנודזשי, פיליפס (1997) • לאפלין, שטורמער, צואי (1998) • 'ט הופט, וועלטמאן (1999) • אלפעראוו, קרעמער, קילבי (2000) | |
| 2001 און ווייטער | קארנעל, קעטרלע, ווימאן (2001) • דייוויס, קאשיבא, דזשאקאני (2002) • אבריקאסאוו, גינזבורג, לעגעט (2003) • גראס, פאליצער, ווילטשעק (2004) • גלאובער, האל, הענש (2005) • מאטער, סמוט (2006) • פער, גרינבערג (2007) • נאמבו, קאבאיאשי, מאסקאווא (2008) • קאַא, בויל, סמיט (2009) • געאים, נאוואסעלאוו (2010) • פערלמוטער, שמידט, ריס (2011) • האראש, ווינלאנד (2012) • ענגלער, היגס (2013) • אמאנא, אקסאקי, נאקאמורא (2014) • קאדזשיטא, מאקדאנאלד (2015) • טהולעס, האלדיין, קאסטערליץ (2016) • ווייס, באריש, טארן (2017) • אשקין, מורו, סטריקלאנד (2018) | |
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!