מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "שבת חזון"
קפיצה לניווט
קפיצה לחיפוש
פארברייטערט
ק (←אין חסידות: הגהה) |
(פארברייטערט) |
||
| שורה 14: | שורה 14: | ||
== מנהגים == | == מנהגים == | ||
טראץ דעם וואס אין שבת גייט נישט אן קיין דיני אבילות, פירן זיך א טייל קהילות אין דעם שבת מיט פארשידענע מנהגים וועלכע דערמאנען די אבילות. אין טייל אשכנז'ישע פלעצער פירט מען זיך, לויט דער פסק פון [[רמ"א]]{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|תקנא|א|מפרש=רמ"א}}}} אז מען טוט נישט אן די [[בגדי שבת]] דעם שבת און מען טוישט נאר די העמד. אין רוב פלעצער פירט מען זיך נישט אזוי{{הערה|דער [[גר"א]] האלט אז מען זאל יא אנטון די שבת'דיגע בגדים (געברענגט אין {{משנה ברורה|תקנא|ו}}), און אזוי פירט מען זיך אויך ביי חסידים, און אויך ביי די ספרדים איז קיינמאל נישט געווען איינגעפירט צו גיין מיט בגדי חול (שאלות ותשובות הרדב"ז, חלק שני סימן תרצ"ג).}}, אבער די יום טוב'דיגע בגדים טאר מען זיך נישט אנטון{{הערה|אשל אברהם (בוטשאטש)}}. אויך די פרוכת פירט מען זיך אין רוב פלעצער צו לייגן די געווענליכע פון שבת, אויסער ווען תשעה באב זעלבסט געפאלט אין שבת וואס דאן פירט מען זיך אין טייל צו לייגן די וואכענדיגע פרוכת{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|תקנא|א|מפרש=רמ"א}}; מנהג [[פאפא (חסידות)|פאפא]], לויט ווי געברענגט אין נטעי גבריאל הלכות בין המצרים פרק מ"ד.}}. | טראץ דעם וואס אין שבת גייט נישט אן קיין דיני אבילות, פירן זיך א טייל קהילות אין דעם שבת מיט פארשידענע מנהגים וועלכע דערמאנען די אבילות. אין טייל אשכנז'ישע פלעצער פירט מען זיך, לויט דער פסק פון [[רמ"א]]{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|תקנא|א|מפרש=רמ"א}}}} אז מען טוט נישט אן די [[בגדי שבת]] דעם שבת און מען טוישט נאר די העמד. אין רוב פלעצער פירט מען זיך נישט אזוי{{הערה|דער [[גר"א]] האלט אז מען זאל יא אנטון די שבת'דיגע בגדים (געברענגט אין {{משנה ברורה|תקנא|ו}}), און אזוי פירט מען זיך אויך ביי חסידים, און אויך ביי די ספרדים איז קיינמאל נישט געווען איינגעפירט צו גיין מיט בגדי חול (שאלות ותשובות הרדב"ז, חלק שני סימן תרצ"ג).}}, אבער די יום טוב'דיגע בגדים טאר מען זיך נישט אנטון{{הערה|אשל אברהם (בוטשאטש)}}. [[רבי פנחס קאריצער]] האט זיך געפירט אנצוטון אלע בגדי שבת, חוץ פון דער קאפטן וואס ער האט אנגעטון די וועלכע ער האט גענוצט ראש חודש{{הערה|אמרי פנחס, פרשת דברים}}. אויך די פרוכת פירט מען זיך אין רוב פלעצער צו לייגן די געווענליכע פון שבת, אויסער ווען תשעה באב זעלבסט געפאלט אין שבת וואס דאן פירט מען זיך אין טייל צו לייגן די וואכענדיגע פרוכת{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|תקנא|א|מפרש=רמ"א}}; מנהג [[פאפא (חסידות)|פאפא]], לויט ווי געברענגט אין נטעי גבריאל הלכות בין המצרים פרק מ"ד.}}. | ||
אין אשכנז'ישע קהילות פירט מען זיך צו זינגען דעם פיוט [[לכה דודי]] ביי [[קבלת שבת]] מיטן ניגון פון "[[אלי ציון ועריה]]"; ביי [[חסידים]] האט מען זיך אבער שטארק קעגנגעשטעלט דערצו{{הערה|דברי תורה חלק ששי, אות צ"ח; סידור צלותא דאברהם, עמוד תמ"ד}}. | אין אשכנז'ישע קהילות פירט מען זיך צו זינגען דעם פיוט [[לכה דודי]] ביי [[קבלת שבת]] מיטן ניגון פון "[[אלי ציון ועריה]]"; ביי [[חסידים]] האט מען זיך אבער שטארק קעגנגעשטעלט דערצו{{הערה|דברי תורה חלק ששי, אות צ"ח; סידור צלותא דאברהם, עמוד תמ"ד}}. | ||
אין טייל פלעצער פירט מען זיך אז דעם פסוק "איכה אשא לבדי טרחכם ומשאכם וריבכם", וואס שטייט אין די פרשה פון דער וואך, ליינט מען אין די תורה מיטן נוסח פון [[מגילת איכה]]{{הערה|אשל אברהם (בוטשאטש), סימן קל"ח. זעט אויך: שם משמואל על התורה, פרשת דברים; לקט הקמח החדש, או"ח השמטות לסימן קמ"ג סק"ח}}. אין אסאך קהילות איז דער מנהג צו זאגן די הפטורה מען מיט די טראפן פון מגילת איכה{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|רפב|מפרש=מגן אברהם}} ס"ק י"ד, בשם ריב"ש; קיצור שלחן ערוך, סימן קכ"ב סעיף י"ז; שערי אפרים, שער ט' סעיף כ"ז; שו"ת התעוררות תשובה, אורח חיים סימן שנ"ד; דרכי חיים ושלום, אות תרס"א; תולדות ערוגת הבושם, חלק שני עמוד קצ"ח.}}. אנדערע פירן זיך אבער נישט צו טוישן פון אנדערע שבתים{{הערה|מחזיק ברכה אורח חיים סימן תקנ"א; זכור לאברהם, אורח חיים אות ט'; [[רבי אברהם ישעיהו קארעליץ]], לויט ווי געברענגט אין | אין טייל פלעצער פירט מען זיך אז דעם פסוק "איכה אשא לבדי טרחכם ומשאכם וריבכם", וואס שטייט אין די פרשה פון דער וואך, ליינט מען אין די תורה מיטן נוסח פון [[מגילת איכה]]{{הערה|אשל אברהם (בוטשאטש), סימן קל"ח. זעט אויך: שם משמואל על התורה, פרשת דברים; לקט הקמח החדש, או"ח השמטות לסימן קמ"ג סק"ח}}. אין אסאך קהילות איז דער מנהג צו זאגן די הפטורה מען מיט די טראפן פון מגילת איכה{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|רפב|מפרש=מגן אברהם}} ס"ק י"ד, בשם ריב"ש; קיצור שלחן ערוך, סימן קכ"ב סעיף י"ז; שערי אפרים, שער ט' סעיף כ"ז; שו"ת התעוררות תשובה, אורח חיים סימן שנ"ד; דרכי חיים ושלום, אות תרס"א; תולדות ערוגת הבושם, חלק שני עמוד קצ"ח.}}. אנדערע פירן זיך אבער נישט צו טוישן פון אנדערע שבתים{{הערה|מחזיק ברכה אורח חיים סימן תקנ"א; זכור לאברהם, אורח חיים אות ט'; [[רבי אברהם ישעיהו קארעליץ]], לויט ווי געברענגט אין ארחות רבינו, חלק שני עמוד קל"ה.}}. | ||
אין מערב אשכנז'ישע פלעצער זאגט מען דעם שבת די פיוטים וואס מען זאגט פאר [[שבועות]], דאס הייסט דער פיוט אהבה "אותך כל היום קוינו" פון [[רבינו אפרים פון רעגנסבורג]] און "א-להים באזנינו שמענו" פונעם [[ראב"ן]]. אזוי אויך אין רוב פון די קהילות זאגט מען [[אב הרחמים]] נאר אין די שבת און אינעם שבת פאר שבועות{{הערה|סדר עבודת ישראל, רעדלהיים תרכ"ח, עמ' 233}}. אין טייל אשכנז'ישע קהילות זאגט מען אויך א קורצן [[הזכרת נשמות|יזכור]] דעם שבת{{הערה|מחזור שבחי ישורון, נוא יארק תשע"ו, עמ' 549 און ווייטער.}}. | אין מערב אשכנז'ישע פלעצער זאגט מען דעם שבת די פיוטים וואס מען זאגט פאר [[שבועות]], דאס הייסט דער פיוט אהבה "אותך כל היום קוינו" פון [[רבינו אפרים פון רעגנסבורג]] און "א-להים באזנינו שמענו" פונעם [[ראב"ן]]. אזוי אויך אין רוב פון די קהילות זאגט מען [[אב הרחמים]] נאר אין די שבת און אינעם שבת פאר שבועות{{הערה|סדר עבודת ישראל, רעדלהיים תרכ"ח, עמ' 233}}. אין טייל אשכנז'ישע קהילות זאגט מען אויך א קורצן [[הזכרת נשמות|יזכור]] דעם שבת{{הערה|מחזור שבחי ישורון, נוא יארק תשע"ו, עמ' 549 און ווייטער.}}. | ||
| שורה 25: | שורה 25: | ||
== אין חסידות == | == אין חסידות == | ||
ביי [[חסידים]] האט מען ארויסגעהויבן די גרויסקייט פון דעם שבת. חסידישע רביים האבן געזאגט אז דער שבת איז די גרעסטע שבת פון יאר, ווייל תשעה באב ווערט נתעורר דאס גיין פון אידן אין גלות און ווערן דערווייטערט פונעם אויבערשטן, און איידער מען געזעגנט זיך פון א נאנטן איז די ליבשאפט אסאך גרעסער{{הערה|אוהב ישראל אויף שבת חזון}}. אין [[צאנז (חסידות)|צאנז]] איז מען געפארן דעם שבת צו צדיקים{{הערה|י"ג אורות לבית צאנז, עמוד רנ"ג}}. | ביי [[חסידים]] האט מען ארויסגעהויבן די גרויסקייט פון דעם שבת. חסידישע רביים האבן געזאגט אז דער שבת איז די גרעסטע שבת פון יאר, ווייל תשעה באב ווערט נתעורר דאס גיין פון אידן אין גלות און ווערן דערווייטערט פונעם אויבערשטן, און איידער מען געזעגנט זיך פון א נאנטן איז די ליבשאפט אסאך גרעסער{{הערה|אוהב ישראל אויף שבת חזון}}; און אז דער גאנצער שבת איז "רעוא דרעוין"{{הערה|לב שמחה, דברים תשמ"ג, בשם [[רבי יעקב יצחק פון לובלין|דער חוזה פון לובלין]]}}; און אז לעתיד לבא וועט דער שבת זיין א יום טוב{{הערה|דברי שלום}}. אין [[צאנז (חסידות)|צאנז]] איז מען געפארן דעם שבת צו צדיקים{{הערה|י"ג אורות לבית צאנז, עמוד רנ"ג. זעט אויך: [[רבי יקותיאל יהודה האלבערשטאם]], שיעור חומש רש"י, פרשת ויקהל תשמ"ב, אז די שבתים פון בין המצרים זענען אין צאנז געווען פרייליכער ווי די שבתים פון די גאנצע יאר.}}. | ||
מען זאגט נאך פון צדיקים אז אין דעם שבת זאל מען דאווענען מיט גרויס כוונה, ווייל אין דעם שבת ווערן נתעלה אלע תפילות פון א גאנץ יאר{{הערה|תכלת מרדכי (בערזשאן) בשם [[רבי אורי פון סטרעליסק]]}}. | מען זאגט נאך פון צדיקים אז אין דעם שבת זאל מען דאווענען מיט גרויס כוונה, ווייל אין דעם שבת ווערן נתעלה אלע תפילות פון א גאנץ יאר{{הערה|תכלת מרדכי (בערזשאן) בשם [[רבי אורי פון סטרעליסק]]}}. [[רבי לוי יצחק פון בארדיטשוב]] האט געזאגט, אז אין דעם שבת ווייזט מען פאר אידישע נשמות דעם בית המקדש וואס וועט אויפגעבויט ווערן און דאס גוטס וואס וועט קומען אין ימות ה[[משיח]]{{הערה|קדושת לוי אויף מגילת איכה, און מיט מער אריכות אין קונטרס מאמר לרבי הלל מפאריטש. אנדערע ברענגען עס אין נאמען פון דער חוזה פון לובלין (שיחתן של עבדי אבות, חלק שני עמוד נ', בשם [[רבי משה יצחק געווירצמאן|רבי איציקל פון פשעווארסק]].}}. ענליך האט געזאגט [[רבי ישראל פון רוזשין]], אז אין דעם שבת קען מען זען וואס וועט זיין בעתיד{{הערה|עירין קדישין אויף שבת חזון}}. | ||
דעם שבת זענען דא וואס פירן זיך צו [[קבלת שבת|מקבל שבת]] זיין פריער{{הערה|בנין שלמה בשם [[רבי אברהם יעקב פרידמאן]] פון [[סאדיגורא (חסידות)|סאדיגורא]], און גליון פרי הכרם בשם [[רבי שלמה האלבערשטאם]] פון [[באבוב (חסידות)|באבוב]].}}. | דעם שבת זענען דא וואס פירן זיך צו [[קבלת שבת|מקבל שבת]] זיין פריער{{הערה|בנין שלמה בשם [[רבי אברהם יעקב פרידמאן]] פון [[סאדיגורא (חסידות)|סאדיגורא]], און גליון פרי הכרם בשם [[רבי שלמה האלבערשטאם (ב)|רבי שלמה האלבערשטאם]] פון [[באבוב (חסידות)|באבוב]].}}. | ||
==רעפערענצן== | ==רעפערענצן== | ||