מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
ק
←מנהגים: הגהה
(←מנהגים: הגהה המשך, פארברייטערט און אויסשטעל (נישט אלעס דער זעלבער אשכנז'ישער מנהג)) |
ק (←מנהגים: הגהה) |
||
| שורה 14: | שורה 14: | ||
== מנהגים == | == מנהגים == | ||
טראץ דעם וואס אין שבת גייט נישט אן קיין דיני אבילות, פירן זיך א טייל קהילות אין דעם שבת מיט פארשידענע מנהגים וועלכע דערמאנען די אבילות. אין טייל אשכנז'ישע פלעצער פירט מען זיך, לויט דער פסק פון [[רמ"א]]{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|תקנא|א|מפרש=רמ"א}}}} אז מען טוט נישט אן די [[בגדי שבת]] דעם שבת און מען טוישט נאר די העמד. אין רוב פלעצער פירט מען זיך נישט אזוי{{הערה|דער [[גר"א]] האלט אז מען זאל יא אנטון די שבת'דיגע בגדים, און אזוי פירט מען זיך אויך ביי חסידים.}}, אבער די יום טוב'דיגע בגדים טאר מען זיך נישט אנטון{{הערה|אשל אברהם (בוטשאטש)}}. אויך די פרוכת פירט מען זיך אין רוב פלעצער צו לייגן די געווענליכע פון שבת, אויסער ווען תשעה באב זעלבסט געפאלט אין שבת וואס דאן פירט מען זיך אין טייל צו לייגן די וואכענדיגע פרוכת{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|תקנא|א|מפרש=רמ"א}}; מנהג [[פאפא (חסידות)|פאפא]], לויט ווי געברענגט אין נטעי גבריאל הלכות בין המצרים פרק מ"ד.}}. | טראץ דעם וואס אין שבת גייט נישט אן קיין דיני אבילות, פירן זיך א טייל קהילות אין דעם שבת מיט פארשידענע מנהגים וועלכע דערמאנען די אבילות. אין טייל אשכנז'ישע פלעצער פירט מען זיך, לויט דער פסק פון [[רמ"א]]{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|תקנא|א|מפרש=רמ"א}}}} אז מען טוט נישט אן די [[בגדי שבת]] דעם שבת און מען טוישט נאר די העמד. אין רוב פלעצער פירט מען זיך נישט אזוי{{הערה|דער [[גר"א]] האלט אז מען זאל יא אנטון די שבת'דיגע בגדים (געברענגט אין {{משנה ברורה|תקנא|ו}}), און אזוי פירט מען זיך אויך ביי חסידים, און אויך ביי די ספרדים איז קיינמאל נישט געווען איינגעפירט צו גיין מיט בגדי חול (שאלות ותשובות הרדב"ז, חלק שני סימן תרצ"ג).}}, אבער די יום טוב'דיגע בגדים טאר מען זיך נישט אנטון{{הערה|אשל אברהם (בוטשאטש)}}. אויך די פרוכת פירט מען זיך אין רוב פלעצער צו לייגן די געווענליכע פון שבת, אויסער ווען תשעה באב זעלבסט געפאלט אין שבת וואס דאן פירט מען זיך אין טייל צו לייגן די וואכענדיגע פרוכת{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|תקנא|א|מפרש=רמ"א}}; מנהג [[פאפא (חסידות)|פאפא]], לויט ווי געברענגט אין נטעי גבריאל הלכות בין המצרים פרק מ"ד.}}. | ||
אין אשכנז'ישע קהילות פירט מען זיך צו זינגען דעם פיוט [[לכה דודי]] ביי [[קבלת שבת]] מיטן ניגון פון "[[אלי ציון ועריה]]"; ביי [[חסידים]] האט מען זיך אבער שטארק קעגנגעשטעלט דערצו{{הערה|דברי תורה חלק ששי, אות צ"ח; סידור צלותא דאברהם, עמוד תמ"ד}}. | אין אשכנז'ישע קהילות פירט מען זיך צו זינגען דעם פיוט [[לכה דודי]] ביי [[קבלת שבת]] מיטן ניגון פון "[[אלי ציון ועריה]]"; ביי [[חסידים]] האט מען זיך אבער שטארק קעגנגעשטעלט דערצו{{הערה|דברי תורה חלק ששי, אות צ"ח; סידור צלותא דאברהם, עמוד תמ"ד}}. | ||
| שורה 20: | שורה 20: | ||
אין טייל פלעצער פירט מען זיך אז דעם פסוק "איכה אשא לבדי טרחכם ומשאכם וריבכם", וואס שטייט אין די פרשה פון דער וואך, ליינט מען אין די תורה מיטן נוסח פון [[מגילת איכה]]{{הערה|אשל אברהם (בוטשאטש), סימן קל"ח. זעט אויך: שם משמואל על התורה, פרשת דברים; לקט הקמח החדש, או"ח השמטות לסימן קמ"ג סק"ח}}. אין אסאך קהילות איז דער מנהג צו זאגן די הפטורה מען מיט די טראפן פון מגילת איכה{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|רפב|מפרש=מגן אברהם}} ס"ק י"ד, בשם ריב"ש; קיצור שלחן ערוך, סימן קכ"ב סעיף י"ז; שערי אפרים, שער ט' סעיף כ"ז; שו"ת התעוררות תשובה, אורח חיים סימן שנ"ד; דרכי חיים ושלום, אות תרס"א; תולדות ערוגת הבושם, חלק שני עמוד קצ"ח.}}. אנדערע פירן זיך אבער נישט צו טוישן פון אנדערע שבתים{{הערה|מחזיק ברכה אורח חיים סימן תקנ"א; זכור לאברהם, אורח חיים אות ט'; [[רבי אברהם ישעיהו קארעליץ]], לויט ווי געברענגט אין נטעי גבריאל הלכות בין המצרים פרק מ"ז.}}. | אין טייל פלעצער פירט מען זיך אז דעם פסוק "איכה אשא לבדי טרחכם ומשאכם וריבכם", וואס שטייט אין די פרשה פון דער וואך, ליינט מען אין די תורה מיטן נוסח פון [[מגילת איכה]]{{הערה|אשל אברהם (בוטשאטש), סימן קל"ח. זעט אויך: שם משמואל על התורה, פרשת דברים; לקט הקמח החדש, או"ח השמטות לסימן קמ"ג סק"ח}}. אין אסאך קהילות איז דער מנהג צו זאגן די הפטורה מען מיט די טראפן פון מגילת איכה{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|רפב|מפרש=מגן אברהם}} ס"ק י"ד, בשם ריב"ש; קיצור שלחן ערוך, סימן קכ"ב סעיף י"ז; שערי אפרים, שער ט' סעיף כ"ז; שו"ת התעוררות תשובה, אורח חיים סימן שנ"ד; דרכי חיים ושלום, אות תרס"א; תולדות ערוגת הבושם, חלק שני עמוד קצ"ח.}}. אנדערע פירן זיך אבער נישט צו טוישן פון אנדערע שבתים{{הערה|מחזיק ברכה אורח חיים סימן תקנ"א; זכור לאברהם, אורח חיים אות ט'; [[רבי אברהם ישעיהו קארעליץ]], לויט ווי געברענגט אין נטעי גבריאל הלכות בין המצרים פרק מ"ז.}}. | ||
אין מערב אשכנז'ישע פלעצער זאגט מען דעם שבת די פיוטים וואס מען זאגט פאר שבועות, דאס הייסט דער פיוט אהבה "אותך כל היום קוינו" פון | אין מערב אשכנז'ישע פלעצער זאגט מען דעם שבת די פיוטים וואס מען זאגט פאר [[שבועות]], דאס הייסט דער פיוט אהבה "אותך כל היום קוינו" פון [[רבינו אפרים פון רעגנסבורג]] און "א-להים באזנינו שמענו" פונעם [[ראב"ן]]. אזוי אויך אין רוב פון די קהילות זאגט מען [[אב הרחמים]] נאר אין די שבת און אינעם שבת פאר שבועות{{הערה|סדר עבודת ישראל, רעדלהיים תרכ"ח, עמ' 233}}. אין טייל אשכנז'ישע קהילות זאגט מען אויך א קורצן [[הזכרת נשמות|יזכור]] דעם שבת{{הערה|מחזור שבחי ישורון, נוא יארק תשע"ו, עמ' 549 און ווייטער.}}. | ||
די [[ספרדים]] פירן זיך | די [[ספרדים]] פירן זיך אז שבת פאר א [[תענית]] מאכט מען אן הכרזה, צו מודיע זיין ווען דער תענית געפאלט, אבער שבת פאר תשעה באב איז איינע פון די דריי פעלער ווען מען רופט נישט אויס{{הערה|{{שולחן ערוך|אורח חיים|תקנ|ד}}}}. דער טעם דערצו איז ווייל דער תענית איז שוין באקאנט פאר יעדן, נאך וואס מען גרייט זיך שוין צו דעם דריי וואכן בעפאר{{הערה|ארחות חיים}}. | ||
== אין חסידות == | == אין חסידות == | ||