שבת חזון

שבת חזון איז דער שבת פאר תשעה באב און דער לעצטער פון די תלת דפורענותא שבתים. עס געפאלט אויס אינמיטן די ניין טעג, און פון די שבת און ווייטער הייבט זיך אן שבוע שחל בו תשעה באב, וועלכע האט הארבערע דיני אבלות. די פרשת השבוע פון דעם שבת איז אלעמאל פרשת דברים.

דער שבת ווערט אזוי גערופן ווייל דעמאלט זאגט מען אין רוב קהילות די הפטורה פון "חזון ישעיהו בן אמוץ" (ישעיהו א), וואו השי"ת מוסר'ט די אידן אויף זייערע שלעכטע מעשים וועלכע ברענגען צו דעם חורבן בית המקדש, און ער זאגט פאר אז נאר נאך די שווערע שטראפן וואס ער וועט זיי געבן וועלן זיי צוריקקומען צו זייער ריכטיגן שטאנד.

מקור און הפטורה

שבת חזון איז דער לעצטער פון די "תלת דפרענותא", די הפטורות פון שטראף רייד וואס מען זאגט אין די דריי שבתות פאר תשעה באב. מען טרעפט שוין אין די צייטן פון די ראשונים אז דער שבת איז געווארן גערופן "שבת חזון".

עס שטייט אין מגן אברהם אז דער מנהג איז אז דער רב פון שטאט זאגט די הפטורה פון חזון. דער טעם איז ווייל עס שטייט דארט "שריך סוררים" וואס מיינט אז די מנהיגי ישראל זענען ווידערשפעניגער, און עס איז בעסער צו ווערן פארשעמט פון זיך אליין ווי איידער פון א צווייטן.

אין טייל קהילות תימן פירט מען זיך אז מען ליינט "חזון" די צווייטע שבת פון בין המצרים, און אין דעם שבת פאר תשעה באב הייבט מען אן פון "איכה היתה לזונה".

אין געוויסע קהילות אין אפריקע, ווי אין ג'ברא, זאגט מען די הפטורה פון מַשָּׂא גֵיא חִזָּיוֹן (ספר ישעיהו, פרק כ"ב, פסוקים א'–י"ד).

מנהגים

טראץ דעם וואס אין שבת גייט נישט אן קיין דיני אבילות, אין דעם שבת פירן זיך א טייל קהילות מיט פארשידענע מנהגים וועלכע דערמאנען די אבילות. דער רמ"א זאגט אז מען טוט נישט אן די בגדי שבת דעם שבת, און אין טייל אשכנז'ישע פלעצער פירט מען זיך נאך אזוי אז מען טוישט נאר די העמד. אבער אין רוב פלעצער פירט מען זיך נישט אזוי. אבער די יום טוב'דיגע בגדים טאר מען זיך נישט אנטוהן. אויך די פרוכת פירט מען זיך אין רוב פלעצער צו לייגן די געווענליכע פרוכת, אויסער ווען תשעה באב געפאלט אין שבת איז דא פלעצער וואו מען לייגט די וואכענדיגע פרוכת.

אזוי אויך זענען דא אשכנז'ישע פלעצער וועלכע פירן זיך אז מען ליינט אין די תורה די פסוק "איכה אשא לבדי טרחכם ומשאכם וריבכם" וואס מען ליינט די וואך מיטן נוסח פון מגילת איכה, אזוי אויך די הפטורה זאגט מען מיט די טראפן פון מגילת איכה, און מען זינגט דעם פיוט לכה דודי מיטן ניגון פון "אלי ציון ועריה".

אין מערב אשכנז'ישע פלעצער זאגט מען דעם שבת די פיוטים וואס מען זאגט פאר שבועות, דאס הייסט דער פיוט אהבה "אותך כל היום קוינו" פון רבי אפרים בן יצחק מרגנשבורג און "א-להים באזנינו שמענו" פונעם ראב"ן. אזוי אויך אין רוב פון די קהילות זאגט מען "אב הרחמים" נאר אין די שבת, און אינעם שבת פאר שבועות. אין טייל אשכנז'ישע קהילות זאגט מען אויך א קורצן יזכור דעם שבת.

די ספרדים פירן זיך ווי דער מחבר אז שבת פאר א תענית מאכט מען אן הכרזה צו מודיע זיין ווען דער תענית געפאלט, אבער שבת פאר תשעה באב איז איינע פון די דריי פעלער ווען מען רופט נישט אויס, און די טעם איז ווייל די תענית איז באקאנט פאר יעדעם איינעם צוליב דעם וואס מען גרייט זיך שוין צו דעם דריי וואכן בעפאר.

עס זענען דא וואס פירן זיך צו מקבל שבת זיין פריער דעם שבת.

אין חסידות

אין חסידישע פלעצער האט מען ארויסגעהויבן די גרויסקייט פון דעם שבת. חסידישע רביים האבן געזאגט אז די שבת איז די גרעסטע שבת פון יאר, צוליב דעם וואס פאר מען געזעגנט זיך פון א נאנטן איז די ליבשאפט אסאך גרעסער, און תשעה באב ווערט נתעורר דאס גיין פון אידן אין גלות און ווערן דערווייטערט פונעם אויבערשטן, דעריבער איז פארדעם דא א גרעסערע ליבשאפט צווישן דעם אויבערשטן און די אידן. אין צאנז איז מען געפארן דעם שבת צו צדיקים.

אזוי אויך שטייט פון צדיקים אז די שבת זאל מען דאווענען מיט גרויס כוונה, ווייל אין דעם שבת ווערן נתעלה אלע תפילות פון א גאנץ יאר.