אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "מודה אני"

191 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 2 יאָר
ק
ק (←‏באדייט: הגהה)
שורה 14: שורה 14:
דער [[ליובאוויטש (חסידות)|ליובאוויטשער]] רבי, [[רבי מנחם מענדל שניאורסאהן]], האט געשריבן א קונטרס 'ענינה של תורת החסידות', וואו אין צענטער איז ער מבאר די תפילה מודה אני בדרך פשט, רמז, דרוש, סוד, און חסידות.
דער [[ליובאוויטש (חסידות)|ליובאוויטשער]] רבי, [[רבי מנחם מענדל שניאורסאהן]], האט געשריבן א קונטרס 'ענינה של תורת החסידות', וואו אין צענטער איז ער מבאר די תפילה מודה אני בדרך פשט, רמז, דרוש, סוד, און חסידות.


==דער תפילה==
==די תפילה==
דער נוסח התפילה איז: {{ציטוטון|מודה אני לפניך, מלך חי וקיים, שהחזרת בי נשמתי בחמלה. רבה אמונתך}}.
דער נוסח התפילה איז: {{ציטוטון|מודה אני לפניך, מלך חי וקיים, שהחזרת בי נשמתי בחמלה. רבה אמונתך}}.


דער תפילה געפונט זיך נישט אין גמרא אדער שולחן ערוך און איז נישט געזאגט געווארן בימי חז"ל{{הערה|רבי מנחם מענדל שניאורסאהן, ענינה של תורת החסידות}}. דאס ערשטע מקור איז אין ספר סדר היום פון דער צפת'ער מקובל [[רבי משה בן מכיר]]{{הערה|{{ויקיטקסט|סדר היום א}} געברענגט אין מגן אברהם סוף סי' ד' ובאלי' זוטא סק"ב}}. דער תפילה איז א קיצור פונעם [[ברכת אלקי נשמה]] וואס חז"ל האבן מתקן געווען אלס טייל פון [[ברכות השחר]]. טראץ איר נייקייט איז זי אנגענומען אין רוב תפוצות ישראל און איז פון די באקאנסטע תפילות, און ווערט געלערנט מיט קינדער פון א יונגע יארגאנג.
די תפילה געפונט זיך נישט אין גמרא אדער שולחן ערוך און איז נישט געזאגט געווארן בימי חז"ל{{הערה|רבי מנחם מענדל שניאורסאהן, ענינה של תורת החסידות}}. דאס ערשטע מקור איז אין ספר סדר היום פון דער [[צפת]]'ער [[מקובל]] [[רבי משה בן מכיר]]{{הערה|{{ויקיטקסט|סדר היום א}}, געברענגט אין מגן אברהם סוף סימן ד' און אין אליה זוטא סק"ב}}. די תפילה איז א קיצור פון [[אלקי נשמה]] וואס חז"ל האבן מתקן געווען אלס טייל פון די [[ברכות השחר]]. טראץ איר לעצטיגקייט איז זי אנגענומען אין רוב תפוצות ישראל און איז פון די באקאנטסטע תפילות, און ווערט געלערנט מיט קינדער פון א יונגע יארגאנג.


מען זאגט דער תפילה גלייך ווען מען ערוועקט זיך פון שלאף, נאך איידער'ן זיך וואשן [[נעגל וואסער]], וויבאלד עס האט נישט דעם באשעפער'ס נאמען אדער כינוי. אנדערע זאגן אז די הענט זענען מטונף זאל מען עס נישט זאגן נאר טראכטן אין קאפ{{הערה|יעב"ץ?, עבודת הקודש?, קיצור של"ה? געברענגט אין תוספות חיים אויף חיי אדם}}.
מען זאגט דער תפילה גלייך ווען מען ערוועקט זיך פון שלאף, נאך איידער'ן זיך וואשן [[נעגל וואסער]], וויבאלד עס האט נישט דעם באשעפער'ס נאמען אדער כינוי. אנדערע זאגן אז ווען די הענט זענען אומריין זאל מען עס נישט זאגן נאר טראכטן אין קאפ{{הערה|יעב"ץ?, עבודת הקודש?, קיצור של"ה? געברענגט אין תוספות חיים אויף חיי אדם}}.
דער שולחן ערוך הרב שרייבט אז מען זאל זיך נישט אויפזעצן גלייך, נאר ווארטן ביז מען ענדיגט זאגן מודה אני. געוויסע האבן דאס צוגעשטעלט אלס רפואה אויף orthostatic hypotension{{הערה|מאנכע שטעלן עס צו צו ווערטער פון א דאקטאר Linda McMaron פון גרויס בריטאניע ביי א קאנפערענץ פון ניוראלאגן אין די פאראייניגטע שטאטן, אז מ'זאל ליגן 12 סעקונדן איידער מ'שטעלט זיך אויף, און מודה אני האט 12 ווערטער. זעט {{קישור כללי|כתובת=https://www.huffpost.com/entry/12-seconds-to-a-better-you-beyond-thanksgiving_b_2171966|כותרת=12 Seconds To A Better You: Beyond Thanksgiving|אתר=HuffPost|תאריך=2012-11-26|שפה=en|תאריך_וידוא=2023-4-18}}. דערווייל איז אזא דאקטער נישט צום געפונען…}}.


אין [[סידור רבי קאפל]] ווערט געברענגט אן אנדערע נוסח געבויט אויף די [[עשר ספירות]]: "מודה אני לפניך מלך חי וקיים אדיר ונאור המפואר בגבורה וגדולה ולו הבינה והחכמה הכתר והכבוד אשר ברוב חסדו ואמתו החזיר בי נשמתי אשר פקדתי בידו"{{הערה|{{היברובוקס|ליפשיץ, יעקב קופל בן משה, -1740|סדור קול יעקב|6755|עמוד=13}}}}. דער חיד"א שרייבט א נוסח: ״מודה אני לפניך מלך רחום שהחזרת בי נשמתי בחמלה רבה אמונתך יהי רצון שיהא לבי נכון ומסור בידי ולא אכעוס ולא אכעיסך״{{הערה|{{ויקיטקסט|קשר גודל#סימן א’ לקום באשמורת . כל שהיא תפארת.|קשר גודל א, א}}}}. למעשה איז אנגענומען און געדריקט אין די סידורים דער נוסח פון סדר היום{{הערה|{{היברובוקס|רבי ישראל חיים פרידמאן|לקוטי מהרי"ח - חלק א|33006|עמוד=27}}}}.
דער שולחן ערוך הרב שרייבט אז מען זאל זיך נישט אויפזעצן גלייך, נאר ווארטן ביז מען ענדיגט זאגן מודה אני. געוויסע האבן דאס צוגעשטעלט אלס רפואה אויף orthostatic hypotension {{העב|תת-לחץ דם תנוחתי}}{{ביאור|מאנכע שטעלן עס צו צו אנגעבליכע ווערטער פון א געוויסער דאקטאר, Linda McMaron פון גרויס בריטאניע, וואס האט געזאגט ביי א קאנפערענץ פון [[ניוראלאגיע|ניוראלאגן]] אין די פאראייניגטע שטאטן אז מען זאל ליגן 12 סעקונדן איידער מען שטעלט זיך אויף, און מודה אני האט 12 ווערטער. זעט: {{קישור כללי|כתובת=https://www.huffpost.com/entry/12-seconds-to-a-better-you-beyond-thanksgiving_b_2171966|כותרת=12 Seconds To A Better You: Beyond Thanksgiving|אתר=HuffPost|תאריך=2012-11-26|שפה=en|תאריך_וידוא=2023-4-18}}. עס איז אבער נישט באקאנט איבער א דאקטאר מיט דעם נאמען.}}.
 
אין [[סידור רבי קאפל]] ווערט געברענגט אן אנדערע נוסח געבויט אויף די [[עשר ספירות]]: "מודה אני לפניך מלך חי וקיים אדיר ונאור המפואר בגבורה וגדולה ולו הבינה והחכמה הכתר והכבוד אשר ברוב חסדו ואמתו החזיר בי נשמתי אשר פקדתי בידו"{{הערה|{{היברובוקס|ליפשיץ, יעקב קופל בן משה, -1740|סדור קול יעקב|6755|עמוד=13}}}}. דער חיד"א שרייבט א נוסח: ״מודה אני לפניך מלך רחום שהחזרת בי נשמתי בחמלה רבה אמונתך יהי רצון שיהא לבי נכון ומסור בידי ולא אכעוס ולא אכעיסך״{{הערה|{{ויקיטקסט|קשר גודל#סימן א’ לקום באשמורת . כל שהיא תפארת.|קשר גודל א, א}}}}. למעשה איז אנגענומען און געדרוקט אין די סידורים דער נוסח פון סדר היום{{הערה|{{היברובוקס|רבי ישראל חיים פרידמאן|לקוטי מהרי"ח - חלק א|33006|עמוד=27}}}}.


מען דארף מפסיק זיין צווישן די ווערטער בחמלה און רבה{{הערה|סידור היעב"ץ, הנהגת הבוקר}}, אבער צווישן רבה און אמונתך זאל מען נישט, וויבאלד רבה גייט אויף אראפ, ווי אין פסוק "חדשים לבקרים - רבה אמונתך"{{הערה|[[רבי אפרים זלמן מרגליות]], {{אוצר הספרים היהודי|יד אפרים/אורח חיים/ד|יד אפרים, אורח חיים, ד'|יא}}; [[רבי חיים מרדכי מרגליות]] [[ש:Sha'arei_Teshuvah_on_Shulchan_Arukh,_Orach_Chayim/1|שערי תשובה, א, ה]]}}.
מען דארף מפסיק זיין צווישן די ווערטער בחמלה און רבה{{הערה|סידור היעב"ץ, הנהגת הבוקר}}, אבער צווישן רבה און אמונתך זאל מען נישט, וויבאלד רבה גייט אויף אראפ, ווי אין פסוק "חדשים לבקרים - רבה אמונתך"{{הערה|[[רבי אפרים זלמן מרגליות]], {{אוצר הספרים היהודי|יד אפרים/אורח חיים/ד|יד אפרים, אורח חיים, ד'|יא}}; [[רבי חיים מרדכי מרגליות]] [[ש:Sha'arei_Teshuvah_on_Shulchan_Arukh,_Orach_Chayim/1|שערי תשובה, א, ה]]}}.