אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:אידיש אויסלייג"

6 בייטן אראפגענומען ,  פֿאַר 2 יאָר
ק
החלפת טקסט – "[[פּ" ב־"[[פ"
ק (החלפת טקסט – "יידישע אותיות" ב־"אידישע אותיות")
ק (החלפת טקסט – "[[פּ" ב־"[[פ")
שורה 31: שורה 31:
אַ באַזונדערע שאלה איז דער באַנוץ פון פּינטעלעך און שטריכעלעך, ד.ה. פון ספּעציעלע [[דיאַקריטישע סימנים]].
אַ באַזונדערע שאלה איז דער באַנוץ פון פּינטעלעך און שטריכעלעך, ד.ה. פון ספּעציעלע [[דיאַקריטישע סימנים]].


פאַר די [[בגדכפ"ת]] קאָנסאָנאַנט אותיות, וואָס האָבן געהאַט צוויי מינים פון דער אַרויסרייד (דהיינו: [[פריקאַטיוו]] און [[פּלאָזיוו]]), האָבן די [[טבריהר מסורה|טבריהר מדקדקים]] אַנטוויקלט אַן אופן אונטערצושיידן די צוויי אויסשפּראַכן: [[רפה]] און [[דגש|דגש קל]]. אָט די צוויי סימנים פאַר די אותיות, וואָס זענען ממשיך צו קלינגען צווייערליי, האָט יידיש געירשנט און ביידע – דגש און רפה – קען מען טרעפן אין היינטיגע אויסלייגן: עטליכע שיטות ניצן (אָדער האָבן באַניצט) כמעט די פולע סיסטעם, בשעת אַנדערע קומען אויס אָן זיי אָדער פלעגן באַצייכענען בלויז איין דגש פאַרן [[פּא]]. דאָס זעלבע איז אויך אמת פאַרן פּינטל פונעם אות [[שׂין]], וואָס געפינט זיך בלויז אין ווערטער פון לשון־קודשדיקן אָפּשטאַם.
פאַר די [[בגדכפ"ת]] קאָנסאָנאַנט אותיות, וואָס האָבן געהאַט צוויי מינים פון דער אַרויסרייד (דהיינו: [[פריקאַטיוו]] און [[פלאָזיוו]]), האָבן די [[טבריהר מסורה|טבריהר מדקדקים]] אַנטוויקלט אַן אופן אונטערצושיידן די צוויי אויסשפּראַכן: [[רפה]] און [[דגש|דגש קל]]. אָט די צוויי סימנים פאַר די אותיות, וואָס זענען ממשיך צו קלינגען צווייערליי, האָט יידיש געירשנט און ביידע – דגש און רפה – קען מען טרעפן אין היינטיגע אויסלייגן: עטליכע שיטות ניצן (אָדער האָבן באַניצט) כמעט די פולע סיסטעם, בשעת אַנדערע קומען אויס אָן זיי אָדער פלעגן באַצייכענען בלויז איין דגש פאַרן [[פא]]. דאָס זעלבע איז אויך אמת פאַרן פּינטל פונעם אות [[שׂין]], וואָס געפינט זיך בלויז אין ווערטער פון לשון־קודשדיקן אָפּשטאַם.


אַנדערע סימנים זענען די [[נקודות]] פאַר וואָקאַל קלאַנגען. שרייבנדיק יידיש ניצט מען בדרך כלל בלויז [[פּתח]] און [[קמץ]] אונטער [[אלף]], אָבער לויט איינע תקנות זענען זיי ניט אָבליגאַטאָריש און לויט אַנדערע מוז מען באַצייכענען ניט נאָר די ביידע, נאָר אויך יי פאַרן פּתח־צוויי־יודן. אַנדערע [[נקודות]] טרעפט מען זעלטן, הגם [[חיריק]] און [[מלופּם]] זאָל מען ניצן אין באַשטימטע סביבות לויט די כללים פון [[ייוו"אָ]]. אין עטליכע פריערדיגע אויסגאַבן פלעגט מען ניצן דעם פולן [[ניקוד]], אימיטירנדיק [[תנ"ך|תנ"כישן]] סטיל.
אַנדערע סימנים זענען די [[נקודות]] פאַר וואָקאַל קלאַנגען. שרייבנדיק יידיש ניצט מען בדרך כלל בלויז [[פתח]] און [[קמץ]] אונטער [[אלף]], אָבער לויט איינע תקנות זענען זיי ניט אָבליגאַטאָריש און לויט אַנדערע מוז מען באַצייכענען ניט נאָר די ביידע, נאָר אויך יי פאַרן פּתח־צוויי־יודן. אַנדערע [[נקודות]] טרעפט מען זעלטן, הגם [[חיריק]] און [[מלופּם]] זאָל מען ניצן אין באַשטימטע סביבות לויט די כללים פון [[ייוו"אָ]]. אין עטליכע פריערדיגע אויסגאַבן פלעגט מען ניצן דעם פולן [[ניקוד]], אימיטירנדיק [[תנ"ך|תנ"כישן]] סטיל.


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"