באַקוקן דעם קאוד פון רוי:ערשטע וועלט-מלחמה

{{דעסקריפציע|גלאבאלע מלחמה (תרע"ד - תרע"ט)}}
[[טעקע:60_pounder_Cape_Helles_June_1915.jpg|left|thumb|250px|ה'תרע"ו]]
די '''ערשטע וועלט־מלחמה''', אדער דער '''ערשטער וועלט קריג''', איז געווען א גלאבאלע מלחמה וואס האט אויסגעפלאצט אין [[אייראפע]] אין חודש [[אב]] [[ה'תרע"ד]] ביז [[ה' כסלו]] [[ה'תרע"ט]] ; 28סטן יולי 1914 - 11טן נאוועמבער 1918. די [[מלחמה]] האט זיך אנטוויקלט צו א וועלט קריג וואס האבן זיך מיטגעטייליגט 135 [[פאלק|פעלקער]] פון האלבן [[גלאבוס]] פון פינף [[קאנטינענט]]ן.

דער קריג האט פארענדערט די גרעניצן אין אייראפע. און האט צוגעבריינגט צו מער ווי 16 מיליאן געהרג'עטע, 40% פון זיי ציווילע בירגער, און 20 מיליאן פארווונדעטע.
די ערשטע סיבה פאר'ן קריג איז געווען דער מארד פון ארכהערצאג פראנץ פערדינאנד אין [[סאראייע]] דורך א סערבישער בירגער.

דער נאמען '''ערשטער''' וועלט קריג ({{שפראך-en|The First World War 1914-1918}}) איז שוין געווארן גערופן נאך פאר דעם [[צווייטן וועלט קריג]].

די מלחמה האט פאסירט אין עטליכע שלאכט-ערטער, די הויפט שלאכטן זענען געווען:
* [[מערב]] פראנט: [[פראנקרייך]]
* [[מזרח]] פראנט: [[רוסלענדישע אימפעריע]]
* באלקאנישע פראנט
* [[דרום]] פראנט: [[ארץ ישראל]] און מיטל מזרח
* [[איטאליע]]נישער פראנט

די צוויי קעמפער זייטן:
* [[פאראייניגטע קעניגרייך]], [[פראנקרייך]], [[פאראייניגטע שטאטן]], [[רוסלאנד]], [[איטאליע]].
* [[דייטשלאנד]], [[טערקיי]], [[עסטרייך אונגארישע אימפעריע]], [[בולגאריע]].

אויך זענען געווען שלאכטן אין [[כינע]] און אין [[אפריקע]]. מ'האט זיך געשלאגן אויך אין ים און אין דער לופט.

די ערשטע וועלט מלחמה איז געווען די ערשטע מלחמה וואו מ'האט געניצט גאנץ ברייט [[טאנק]]ען, [[עראפלאן|עראפלאנען]] און [[סובמארין|סובמארינען]].

ביים סוף פון דער מלחמה, פיר הויפט אימפערישע מאכטן—די דייטשע, רוסלענדישע, אטאמאנישע און עסטרייך־אונגארישע אימפעריעס—האבן אינגאנצן אויפגעהערט. פון די ערשטע צוויי זענען געבליבן לענדער מיט קלענערע טעריטאריעס, און די אנדערע צוויי האט מען אינגאנצן צעבראכן. 
עטליכע אפמאכן האבן געצייכנט די ענדע פון דער מלחמה, דער הויפט פון זיי דער [[אפמאך פון ווערסיי]]. די מאפע פון צענטראל־אייראפע האט מען געמאלט מיט עטליכע נייע מדינות. 

מיט דער האפנונג פון פארמיידן נאך אזא קאנפליקט האט מען אויפגעשטעלט די [[פעלקער ליגע]].