באַקוקן דעם קאוד פון דרעפט:כדרלעומר

{{דעסקריפציע|קעניג פון עֵילָם, פון די פיר קעניגן קעגן אברהם}}
אין די תורה}}
[[טעקע:Tempesta Abraham Makes the Enemies Flee Who Hold His Nephew.jpg|220px|ממוזער|שמאל|[[אברהם]] באזיגט די פיר קעניגן, אילוסטראציע פון [[אנטאניא טעמפעסטא]], יאר 1613]]
'''כְּדָרְלָעֹמֶר''' איז א [[קעניג]] פון [[עילם]] דעמאנט אין {{תנ"ך|בראשית|יד}} אלס [[מלחמת המלכים|אליאירט מיט דריי אנדערע קעניגן]], אונטעררדריקנדיג אן [[אויפשטאנד]] פון פינף קעניגן פון [[כיכר הירדן]] וואס האבן געמאכט א בונד צו ווידערשפעניגן אין די קעניגן פון [[מעסאפאטאמיע]], אין די צייטן פון [[אברהם אבינו]].

== אין די תורה ==
לויט עטליכע מפרשים איז כדרלעומר געווען דער וויכטיגסטער פון די קעניגן פון די קאאליציע{{הערה|{{אוצר|רד"ק/בראשית/יד#ד|רד"ק}}}}, טראץ וואס [[אמרפל]] איז געווען דער עלטסטער צווישן זיי {{הערה|פענח רזא וטור, בראשית שם}}. טייל זאגן אז אין גרויסקייט און אין פירן די קעניגרייך אינעווייניג אין לאנד איז אמרפל געווען אין שפיץ, און מיט העלדישקייט אין קריג איז כדרלעומר געווען אין שפיץ{{הערה|העמק דבר, בראשית יד,א}}. לויט [[רש"י]] איז אמרפל געווען דער חשוב'סטער צווישן די פיר קעניגן{{הערה|גור אריה פון [[מהר"ל]], בראשית יד,ה}}.

==זיין נאמען און אפשטאם==
נאכן געפינען די [[אשורבאניפאל ביבליאטעק]] און לערנען די שפראך פון [[עילם]], האט זיך ארויסגעוויזן אז די טייטש פון די נאמען איז: "כֻּדֻר" - דינט, גלייבט; לעוֹמר - א געץ אין עילמישע [[פאנטהעאן]]. מיט דעם, איז נאך נישט געפינען געווארן דאקומענטאציע וועגן א קעניג אדער מענטש מיט די נאמען. פארהאן [[פארשונג|פארשער]] וואס אידעטיפיצירן כדרלעומר מיט '''כדור-מובוכ''' (Kudur-Mabuk), טאטע פון [[וארד-סין]] (וואס איז אידענטיפיצירט מיט [[אריוך]]){{הערה|[http://www.sacred-texts.com/ane/mba/mba17.htm {{כ}}''Myths of Babylonia and Assyria - The Golden Age of Babylonia''].}}, און אנדערע אידענטיפיצירן אים מיט Kutir-Naẖunte, איינער פון די קעניגן פון עילם וואס האט געברענגט די בבלישע געצן צו זיין לאנד{{הערה|שם=hebrewRTL-a|פנחס ארצי, '''עולם התנ"ך: בראשית''', תל אביב, דוידזון עתי, [[1993]], ע"מ 104.}}.

[[יוסף בן מתתיהו]] שרייבט אז כדרלעומר איז געווען אן [[אשור]]'ישער קריגס-מיניסטער וועלכער איז געשיקט געווארן מיט דריי אנדערע קריגס-מיניסטארן פאר א שטראף קאמפיין אין כנען; צוזאמען האבן זיי בארויבט [[סיריע]] און אונטערטעניגט די קעניגן פון [[סדום]] און אומגעגנט וועלכע האבן ווידערשפעניגט אין אשור{{הערה|{{יוספוס|קדמוניות היהודים|א|ט}}}}.

== אין מדרש ==
אין [[מדרש רבה]] שטייט אז די פיר מלכים זענען מרמז קעגן די פיר גרויסע אימפעריעס וואס וועלן אויפשטיין אויף דער וועלט, און "כדרלעומר מלך עילם, זה [[מדי|מָדַי]]"{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|מב|ד}}}}. דער רמב"ן ברענגט דעם מדרש אנדערש, און לויט אים איז כדרלעומר מרמז אויף [[אוראלט גריכנלאנד|יָוָן]]{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|יד|א|מפרש=רמב"ן}}}}.

==רעפערענצן==
{{רעפערענצן}}

[[קאַטעגאָריע:גוי'אישע קעניגן אין תנ"ך]]
[[קאַטעגאָריע:פרשת לך לך]]
[[קאַטעגאָריע:מלחמת המלכים]]
[[he:כדרלעומר]]