באַקוקן דעם קאוד פון תשליך

{{דרעפט}}
<!-- הייבט אן רעדאגירן אונטער די שורה -->
[[טעקע:Aleksander Gierymski, Święto Trąbek I.jpg|270px|ממוזער|אידן ביי תשליך אום [[ראש השנה]]. א מאלעריי פון [[אלעקסאנדער גיירימסקי]]]]
'''תשליך''' איז א מנהג אין [[ראש השנה]] צו גיין נעבן א טייך און זאגן א תפילה וואו מען דריקט אויס ווילן צו אוועקווארפן אלע חטאים אלס חלק פון [[תשובה]] טון. דער מנהג איז צו טון תשליך דעם ערשטן טאג ראש השנה און אויך אויסשאקלען די קליידער כדי צו סימבאליש אריינווארפן די [[עבירות]] אין וואסער. דער מנהג האט זיך אנגעהויבן אין [[אשכנז]] אין די [[ה'ק' יארן]]. עס זענען פארהאן וואס זענען מסמיך דעם מנהג צו די ווערטער פון [[מיכה]]: {{ציטוטון|וְתַשְׁלִיךְ בִּמְצֻלוֹת יָם כָּל חַטֹּאותָם}}{{הערה|{{תנ"ך|מיכה|ז|יט}}}}.

==מקור==
דער מנהג פון תשליך ווערט נישט געברענגט אין די מקורות פריער ווי די שפעטע [[ה'ק' יארן]]. אין [[2טער י"ה]] האט [[טערטוליאן]] באצייכנט אז די אידן פירן זיך אפצורעכטן א תפילה בציבור ביים בארטן אין [[יום כיפור]], וואס מען קען דערין זען אן ענליכער מנהג. טייל פארשער האבן עס פארבינדן מיט די מצוה פון [[שעיר לעזאזל]], אן אנדערע סימבאלישע אקט פון פארשיקן די עבירות{{הערה|{{למרחב|מאיר י. פרת|מקורו של סדר תשליך|19570925|66}}}}.

אין די צייטן פון די [[גאונים]] איז געווען א מנהג וואס דערמאנט א צוזאמענשטעל פון תשליך מיט [[כפרות]]: [[ערב ראש השנה]] האט מען גענומען א געוויקס און עס געדרייט העכער דעם קאפ, און דערנאך האט מען עס אריין געווארפן אין א טייך.
{{ציטוט|מירכאות=כן|תוכן=...בתשובת הגאונים מצאתי שעושין חותלות מכפות תמרים וממלאין אותם עפר וזבל בהמה. ועשרים ושנים או חמישה עשר יום לפני ראש השנה, עושין כל אחד ואחד לשם כל קטן וקטנה שבבית. וזורעים לתוכן פול המצרי או קיטנית וקורין לו פורפיסא וצומח. ובערב ראש השנה נוטל כל אחד שלו ומחזירו סביבות ראשו שבע פעמים ואומר "זה תחת זה, וזה חליפתי, וזה תמורתי" '''ומשליכו לנהר'''.|מקור={{בבלי|שבת|פא|ב|מפרש=רש"י|ד"ה=האי פרפיסא}}}}

דער היינטיגער מנהג פון תשליך האט זיך אנגעהויבן אין אשכנז, ווארשיינליך אין די ה'ק' יארן. טייל פארשער שפעקולירן אז דער מנהג איז געשאפן געווארן אין איינפלוס פון א ענליכע צערעמאניע וואס איז געווען איינגעפירט ביי די קריסטן פון [[קעלן]] אין [[14'טער יארהונדערט]]{{הערה|1=דניאל שפרבר, '''מנהגי ישראל''', ג. זעט [http://books.google.co.il/books?ei=U6KITJzTBd6W4gbG7OTOBA&ct=result&id=97nXAAAAMAAJ&dq=מנהגי+ישראל+קירכהיים&q=+קירכהיים#search_anchor דא]}}. דער מנהג ווערט נישט דערמאנט אין די [[ראשונים]], חוץ פון דער ספר המנהגים פון [[רבי יצחק אייזיק פון טירנא]] און דער [[מהרי"ל]]: {{ציטוט|מה שנוהגים לילך בראש השנה אחר הסעודה אצל ימים ונהרות, להשליך במצולות ים כל חטאותינו, משום דאיתא במדרש זכר לעקידה שעבר [[אברהם אבינו]] בנהר עד צוארו ואמר "הושיעה ה' כי באו מים עד נפש" והוא השטן שנעשה כמו נהר לעכב אותו מן העקידה{{הערה|1=אנדערע טעמים ווערן געברענגט אין [[לבוש]] און אין {{שלחן ערוך|אורח חיים|תקפג|מפרש=מגן אברהם}} }}.|מקור=מהרי"ל, הלכות ראש השנה ס"ט}}

דער מנהג איז נישט געברענגט געווארן אין [[שלחן ערוך]], און ווי אנדערע מנהגי אשכנז איז עס צוגעלייגט געווארן דורך דער [[רמ"א]]{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|תקפג|ב|מפרש=רמ"א}}}}. אין די שפעטע [[ה'ש' יארן]] האט זיך דער מנהג אנגעהויבן אויסשפרייטן אויך ביי די [[ספרדים]], מיט די השפעה פון [[רבי חיים וויטאל]] וואס האט אויסגעלויבט דעם מנהג{{הערה|שער הכוונות, הקדמה לדרושי ראש השנה}}. אין די [[פארטוגעזישע שוהל פון אמסטערדאם]], וואס מען האט אנגעהויבן בויען אין יאר [[ה'תל"א]], געפינט זיך א וואסער גרוב, וואס איז באנוצט געווארן פאר תשליך. טייל דרינגען אויף דערפון אז דער מנהג איז שוין דאן געווען פארשפרייט צווישן די ספרדים, אבער אנדערע שלאגן אפ אז דער גרוב איז אריגינעל געבויט געווארן בלויז פאר שיינקייט.

אויך ביי די אידן פון [[איטאליע]] איז געווארן אנגענומען דער מנהג{{הערה|שם=רומא|הלל משה סרמוניטה און אנג'לו מרדכי פיאטילי, [https://524f1f52-e6e8-4762-a04d-3474189e42c4.filesusr.com/ugd/8cabfe_f28871ee449a4430be2445b6cd0ce56d.pdf מחזור לראש השנה כמנהג בני רומה], ירושלים תשע"ה, עמ' 175. עס ווערט דארט אבער באצייכנט אז אין די אלטע מחזורים פון דעם נוסח איז עס נישט פארהאן.}}.

== אקט ==
דעם ערשטן טאג פון [[ראש השנה]] נאך [[מנחה]] גייט מען צום ים אדער צו א טייך, און מען זאגט פסוקים און תפילות אלס בקשה אז די עבירות זאלן פארפאלן ווערן אין ים, באזירט אויפן פסוק {{הדגשה|...וְתַשְׁלִיךְ בִּמְצֻלוֹת יָם כָּל-חַטֹּאותָם|{{תנ"ך|מיכה|ז|יט}}}}. אין טייל פון די ספרד'ישע קהילות ווערט עס אנגערופן '''ו'''תשליך, און נישט תשליך, לויט ווי עס שטייט אין פסוק.

=== פלאץ ===
מען גייט צו א פלאץ וואס עס איז דא דארטן פיש. דער טעם דערצו איז צו געדענקן אז מיר זענען געגליכן צו פיש וועלכע קענען פלוצלינג געכאפט ווערן דורך דעם פישער, אזוי קענען מיר פארכאפט ווערן אין נעץ פון מידת הדין{{הערה|הגהות מנהגים (טירנא), ראש השנה אות קל"א; מטה משה, עמוד העבודה סי' תת"כ.}}, און די מחשבה וועט אונז מעורר זיין צו תשובה{{הערה|לבוש, אורח חיים סימן תקצ"ו}}. נאך א טעם איז, ווייל די פישן ווייזן אויף ברכה מיט דעם וואס [[עין הרע]] איז נישט שולט אויף זיי, און 'שיפרו וירבו כדגים'{{הערה|{{טור|אורח חיים|תקפג|מפרש=דרכי משה}}}}. אין [[חמדת ימים]] ווערט דערמאנט נאך א סיבה, ווייל דעם ערשטן טאג ראש השנה איז דינא קשיא, דעריבער גייט מען צום וואסער וואס ווייזט אויף חסדים צו ממתיק זיין צו דינא רפיא, און אויך די פיש מיט זייערע אפענע אויגן ('עינא פקיחא') צייגן אויף חסדים{{הערה|חמדת הימים, ראש השנה פרק ז'}}.

אין א פלאץ וואס איז נישט פארהאן קיין טייך אדער קוואל וואסער, האט מען געמאכט אן עקסטערן בור אין הויף פון שוהל, אדער איז מען ארויף צו א הויכע פלאץ וואס פון דארטן זעט מען וואסער. טייל האבן זיך געפירט צו עפענען דעם קראן וואסער און דארט געזאגט תשליך.

ביי די אידן פון [[קורדיסטאן]] איז געווען א מנהג צו אריין טאנצן אין די וואסער מיט די קליידער נאכן זאגן תשליך. טייל האבן זיך באגענוגנט מיט זאגן דעם תשליך שטייענדיג אויף [[ע:רפסודה|פּליטן]] וועלכע זענען געשווימען אין טייך כאבור.

=== צייט ===
אויב דער ערשטער טאג פון ראש השנה קומט אויס אום שבת, איז איינגעפירט ביי די אשכנזים, ביי די אידן פון איטאליע{{הערה|שם=רומא}} און ביי א טייל פון די ספרדים צו אפשטופן דעם תשליך צום צווייטן טאג, כדי מען זאל נישט צוקומען צו טראגן די מחזורים אינדרויסן פון [[עירוב]]. רוב ספרדים זאגן עס אבער אויך אין אזא יאר אין ערשטן טאג.

ביי טייל [[חסידות|חסידים]] איז איינגעפירט צו גיין צו תשליך אין די [[עשרת ימי תשובה]], צווישן ראש השנה און יום כיפור.

===תפילות און מנהגים===
די תפילה איז גענומען פון די ענדע פון [[ספר מיכה]] ({{תנ"ך|מיכה|ז|יח|אן=כן}}–כ').

{{ציטוט|תוכן=מִי-אֵל כָּמוֹךָ נֹשֵׂא עָו‍ֹן וְעֹבֵר עַל-פֶּשַׁע לִשְׁאֵרִית נַחֲלָתוֹ לֹא-הֶחֱזִיק לָעַד אַפּוֹ כִּי-חָפֵץ חֶסֶד הוּא. / יָשׁוּב יְרַחֲמֵנוּ יִכְבֹּשׁ עֲו‍ֹנֹתֵינוּ וְתַשְׁלִיךְ בִּמְצֻלוֹת יָם כָּל-חַטֹּאותָם. / תִּתֵּן אֱמֶת לְיַעֲקֹב חֶסֶד לְאַבְרָהָם אֲשֶׁר-נִשְׁבַּעְתָּ לַאֲבֹתֵינוּ מִימֵי קֶדֶם.|}}

עס איז אנגענומען צו אויסשאקלען די קליידער, אלס א סימן כאילו מען ווארפט אוועק די עבירות.

==התנגדות צום מנהג==
ביי א קליין חלק פון די ספרד'ישע קהילות, ווי אויך ביי רוב אידן פון [[תימן]], איז נישט געווארן אנגענומען דער מנהג. דער [[ווילנער גאון]] איז נישט געגאנגען צו א טייך צו זאגן תשליך{{הערה|1=ספר מעשה רב, סעיף ר"ט}}, און אזוי פירן זיך די [[פרושים (ישוב הישן)|פרושים]] אין ירושלים{{הערה|1=זעט לוח לארץ ישראל}}. אויך [[רבי יחיאל מיכל הלוי עפשטיין]] שרייבט אז מען זאל בעסער נישט טון דער מנהג{{הערה|{{ויקיטקסט|ערוך השולחן אורח חיים תקפג|ערוך השולחן, אורח חיים, סימן תקפ"ג, סעיף ד'}}}}, און אזוי שרייבן אויך [[רבי אליהו ראגאלער]], דער [[רבי אליהו דוד ראבינאוויטש תאומים|אדר"ת]]{{הערה|1=אין זיין ספר תפילת דוד: {{ציטוטון|ובאמת ראוי הדבר בדור הזה לבטל אותו המנהג, ובפרט בעיירות הגדולות, וביותר מפני שנדפסו תחינות לנשים, ועמי הארצות כהנשים מאריכין הרבה, והם לשחוק ולצנינים בעיני העמים}}. }}, און אנדערע.

==דרויסנדע לינקס ==
* {{אנצ יהודית|14261-tashlik|Tashlik|מחבר=איזידור זינגער און [[יהודה דוד אייזנשטיין]]}}
* {{דעת|הרב גרשום הרפנס|daat/tfila/tashlic.htm|תשליך}}
* {{אנצ דעת|1458}}
* {{מרחב}}

==רעפערענצן==
{{רעפערענצן}}

{{ראש השנה}}
{{הבהרה הלכתית}}

[[קאַטעגאָריע:תפילה]]
[[קאַטעגאָריע:מנהגים: ראש השנה]]
[[he:תשליך]]