באַקוקן דעם קאוד פון דרעפט:אכלו משמנים

{{חלונית
| ניקוד = כן
| רוחב = auto
| תוכן = '''אִ'''כְלוּ מַשְׁמַנִּים וְסוֹלֶת רְבוּכָה
תּוֹרִים וּבְנֵי יוֹנָה&emsp;שַׁבָּת וַחֲנוּכָּה

:הַאי הַאי בֵּית כּוֹר&emsp;תִּמְכּוֹר תַּחְכּוֹר
:תִּשְׂכּוֹר בֵּית כּוֹר לְצוֹרֶךְ שַׁבָּת חֲנֻכָּה

'''בַּ'''רְבּוּרִים אֲבוּסִים&emsp;בְּשַׁפּוּדִים צְלוּיִם
וְכָלִיל לָאִישִׁים&emsp;אֶחָד מִן הַמְנוּיִם

:הַאי הַאי בֵּית כּוֹר&emsp;תִּמְכּוֹר תַּחְכּוֹר
:תִּשְׂכּוֹר בֵּית כּוֹר לְצוֹרֶךְ שַׁבָּת חֲנֻכָּה

'''רַ'''ךְ וָטוֹב וְשָׁמֵן&emsp;צְלִי אֵשׁ וּמַצּוֹת
עֲנוּ וְאִמְרוּ אָמֵן&emsp;וְאִכְלוּ בְּדִיצוֹת

:הַאי הַאי בֵּית כּוֹר&emsp;תִּמְכּוֹר תַּחְכּוֹר
:תִּשְׂכּוֹר בֵּית כּוֹר לְצוֹרֶךְ שַׁבָּת חֲנֻכָּה

'''הַ'''קּוֹלוֹת יֶחֱדָלוּן&emsp;מִנִּסּוּךְ הַמָּיִם
בְּבֵית הַיַּיִן נָלוּן&emsp;בְּכֹל יוֹם פַּעֲמָיִם

:הַאי הַאי בֵּית כּוֹר&emsp;תִּמְכּוֹר תַּחְכּוֹר
:תִּשְׂכּוֹר בֵּית כּוֹר לְצוֹרֶךְ שַׁבָּת חֲנֻכָּה

'''מִ'''קּוֹלוֹת מַיִם רַבִּים&emsp;תְּצִּלֶנָה אָזְנֵיכֶם
וְכָל מִשְׁרַת דַּם עֲנָבִים&emsp;לֹא יָמוּשׁ מִפִּיכֶם

הַאי הַאי בֵּית כּוֹר&emsp;תִּמְכּוֹר תַּחְכּוֹר
תִּשְׂכּוֹר בֵּית כּוֹר לְצוֹרֶךְ שַׁבָּת חֲנֻכָּה
| שורות = יא
}}
[[טעקע:האי האי בית כור אכלו משמנים וסולת רבוכה בעל תפילה יונתן שטנצל.pdf|ממוזער|תווים ללחן לפיוט שהולחן בחצרות החסידים של מזרח אירופה]]
'''אכלו משמנים''' איז א פארצייטישע [[זמר|זמירות]] אויף די סעודה פון שבת [[חנוכה]].

==מחבר==
דער מחבר פונעם זמר איז אנגעצייכנט אויף די [[אקראסטיך]] אלס '''אברהם''', עס איז אבער נישט באקאנט מער פרטים איבער אים. עס איז פארהאן וואס האבן עס מייחס געווען צו [[רבי אברהם אבן עזרא]]{{הערה|שם=מאורות|[http://alonim.free.fr/Guilyonot/5770/Wayetse/fl_4b0e6908d4b78.pdf הובא בעלון 'מאורות הדף היומי'], י"ב כסלו תש"ע, מדור "פנינים".}}, אבער דאס געבוי פונעם זמר איז בכלל נישט ווי דעם אבן עזרא'ס שירים.

==אויפנאמע==
מען געפונט דעם זמר געדרוקט אין בענטשערלעך און אין זמירות'לעך געדרוקט אין [[אשכנז]] דורכאויס די יארן. צום ערשט געפונעט מען דאס אין א בענטשערל געדרוקט אין [[פראג]] יאר רע"ה, זייט ביי זייט מיט א זמר אויף פורים מיט'ן זעלבן געבוי און אקראסטיך{{הערה|{{אוצר החכמה||ברכת המזון וזמירות|143000||עמוד=54}}}}.

אין שו"ת מהר"י מברונא{{הערה|סי' קלז.}} שטייט אז דער פיוט איז נישט נתחבר געווארן דורך א תלמיד חכם, וויבאלד די סעודות אום חנוכה זענען נישט קיין סעודות מצוה. אנדערע זענען געגאנגען נאך ווייטער, און דרוקן זיך אויס אז דאס איז פארפאסט געווארן דורך ליידיגגייער, און אז דער אינהאלט באשטעטיגט דאס{{הערה|'''אורחות חיים''', סימן תרע סעיף ח.}}.

פון די אנדערע זייט זענען געווען צדיקים וואס זיך געפירט דאס צו זינגען ביים [[טיש|טיש (חסידות)]], צווישן זיי [[רבי פנחס קאריצער]], די הויפן פון [[טשערנאביל (חסידות)|טשערנאביל]], [[באבוב (חסידות)|באבוב]] און נאך.

==אינהאלט==
דער תוכן פונעם זמר רעדט זיך ארום די סעודה פון שבת חנוכה, און רעכנט אויס פארשידענע נארהאפטיגע שפייזן וואס מען זאל איינקויפם לכבוד שבת חנוכה. עס דערמאנט אויך אז מען זאל פארקויפן פעלדער צו קענען איינקויפן אויף שבת חנוכה, און אז מען וועט נעכטיגן יעדן טאג צו מאל אינעם "וויין שטיבל".

די ווערטער "בית כור תמכור תחכור, תשכור בית כור" זענען עטוואס אומפארשטענדליך. עס זענען דא וואס שפעקולירן אז די ווערטער "בית כור" איז א ווערטער-שפיל וואס באציט זיך אויף א "באס-קור" - דאס איז ווי מ'האט גערופן אין מערב-אייראפע א הויף צו שטאפן עופות, און די כוונה איז "בית כור תמכור", מען זאל פארקויפן א פעלד, און מיט די געלט "תשכור באס-קור" זאל מען איינהאנדלען געשטאפטע עופות אויף שבת חנוכה{{הערה|שם=מאורות}}.

==ביבליאגראפיע==
* [[יעקב שמואל שפיגל]], 'על השיר 'אכלו משמנים' לשבת חנוכה', '''פתחי תפילה ומועד''', ירושלים תש"ע, זייטן 339-349.

==דרויסנדיגע לינקס==
* {{אייוועלט|3171|דער ניגון האי האי בית כור לכבוד שבת חנוכה}}
* {{הפיוט והתפילה|622}}
* הרב פרופ' נריה גוטל, [https://www.nli.org.il/he/discover/music/jewish-music/piyut/articles/in-depth-look/piyut/ichlu-mashmanim-in-depth-look "הקולות לא יחדלון: עיון בפיוט אכלו משמנים"]
* {{יוטיוב|B1RGY6nBhvo|יונתן שטנצל}}
* {{אוצר החכמה|יוסף ויכלדר|[[המבשר]] תורני|192447|ארטיקל|עמוד דיגיטלי=16|כותרת=אכלו משמנים - שבת וחנוכה}}
* {{ויקיטקסט|אכלו משמנים|דער פיוט אויף וויקיטעקסט}}

==רעפערענצן==
{{רעפערענצן}}

[[he:אכלו משמנים]]
	אכטונג: בלויז אריינלאגירטע באניצער קענען רעדאגירן בלעטער אויף המכלול.
	מיר ווארטן אויף אייערע הוספות! ביטע זיך איינשרייבן אדער אריינלאגירן.	לאגט אריין