בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,368
רעדאגירונגען
קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דרעפט|ניסן}} | {{דרעפט|ניסן}} | ||
[[טעקע:חלת מפתח.jpg|קליין|חלה געפלאכטן אין פארעם פון א שליסל.]] | |||
'''שליסל חלה''' איז א מנהג ביי אשכנזישע אידן צו באקן א חלה אין א פארעם פון א שליסל אדער אריינצולייגן א שליסל אין טייג פון דער חלה, געווענליך דעם שבת נאך פסח. עס זענען פאראן פארשידענע וועגן וויאזוי מען פירט אויס דעם מנהג, אריינגערעכנט באקן די גאנצע חלה אין א שליסל פארעם, לייגן א קליין שטיקל טייג אין א שליסל פארעם אויף דער חלה, אדער מאכן א שליסל פארעם פון שומשום אויבן אויף דער חלה. א פאפולערע גלויבן איז אז דאס באקן א שליסל חלה ברענגט ברכה און פרנסה טובה אין שטוב אריין. עס איז אויך פארהאן א לעצטנסדיגער מנהג צו באקן שליסל חלה אין זכות פון א קראנקען צו העלפן פאר זיין רפואה שלימה{{הערה|Shelomo Alfassa, [https://www.mesora.org/Shlissel.html The Origins of the Non-Jewish Custom Of ‗Shlissel ""Challah‘ (Key Bread)].}}. | '''שליסל חלה''' איז א מנהג ביי אשכנזישע אידן צו באקן א חלה אין א פארעם פון א שליסל אדער אריינצולייגן א שליסל אין טייג פון דער חלה, געווענליך דעם שבת נאך פסח. עס זענען פאראן פארשידענע וועגן וויאזוי מען פירט אויס דעם מנהג, אריינגערעכנט באקן די גאנצע חלה אין א שליסל פארעם, לייגן א קליין שטיקל טייג אין א שליסל פארעם אויף דער חלה, אדער מאכן א שליסל פארעם פון שומשום אויבן אויף דער חלה. א פאפולערע גלויבן איז אז דאס באקן א שליסל חלה ברענגט ברכה און פרנסה טובה אין שטוב אריין. עס איז אויך פארהאן א לעצטנסדיגער מנהג צו באקן שליסל חלה אין זכות פון א קראנקען צו העלפן פאר זיין רפואה שלימה{{הערה|Shelomo Alfassa, [https://www.mesora.org/Shlissel.html The Origins of the Non-Jewish Custom Of ‗Shlissel ""Challah‘ (Key Bread)].}}. | ||
| שורה 74: | שורה 75: | ||
*ווערט געלערנט אין טייל שולן. | *ווערט געלערנט אין טייל שולן. | ||
*קען געפונען ווערן צו פארקויפן אין געשעפטן נאך פסח. | *קען געפונען ווערן צו פארקויפן אין געשעפטן נאך פסח. | ||
אין די לעצטע יאָרן איז דער מנהג געוואָרן מער פאָפּולער, טייל ווייל מען זעט בילדער דערפון אָנליין מיט דעם האַשטעג #ShlisselChallah. פילע באַקן שליסל חלה נישט ווייל זיי זענען אויפגעוואַקסן מיט דעם מנהג, נאָר ווייל זיי האָבן געזען די שיינע בילדער אָנליין{{הערה|{{לינק|שרייבער=Deena Prichep|קעפל=A Jewish baking tradition rises in the age of Instagram|זייטל=NPR|דאטום=אפריל 25, 2025|אדרעס=https://www.npr.org/2025/04/25/nx-s1-5343622/a-jewish-baking-tradition-rises-in-the-age-of-instagram}}}}. די אינטערנעט האט געשפּילט א גרויסע ראָלע אין דער שנעלער פארשפרייטונג פון דעם מנהג. היינטיגע צייטן האָבן שולן אפילו געשעענישן פאר אַ קאָלעקטיוו באַקן פון חלה{{הערה|Alan Brill, “[https://kavvanah.blog/2016/05/07/schlissel-challah-and-the-relief-of-anxiety/ Schlissel Challah and the Relief of Anxiety],” on the blog The Book of Doctrines and Opinions: Notes on Jewish Theology and Spirituality (May 2016)}}. | |||
==קריטיק און דעבאטעס== | ==קריטיק און דעבאטעס== | ||
עס עקזיסטירן דעבאטעס צי עס איז א היידנישע פראקטיק אדער א הייליגער אידישער מנהג. די ארטיקל פון שלמה אלפאסא האט ארויסגערופן א גרויסע מחלוקת. ער ווערט קריטיקירט פאר מאנגל אין אקאדעמישע רעקארדן אין היסטאריע און פאר זיין פארטייאיש קעגן אשכנזישע און חסידישע ירושה. אסאך קאמענטארן אנליין דריקן אויס שטארקע מיינונגען פאר און קעגן דעם מנהג. טייל זען עס אלס א באדייטפולע טראדיציע, אנדערע אלס אן אומבאגרינדעטן אדער אפילו שעדליכן מנהג מיט נישט-אידישע ווארצלען. דער מאנגל אין קלארע מקורות פאר די שפעטע 1700ער יארן שאפט באזארגניס פאר טייל. די אנטוויקלונג פון דעם מנהג פון מאכן שניטן ביזן פארעמען דעם גאנצן חלה ווערט באמערקט. | עס עקזיסטירן דעבאטעס צי עס איז א היידנישע פראקטיק אדער א הייליגער אידישער מנהג. די ארטיקל פון שלמה אלפאסא האט ארויסגערופן א גרויסע מחלוקת. ער ווערט קריטיקירט פאר מאנגל אין אקאדעמישע רעקארדן אין היסטאריע און פאר זיין פארטייאיש קעגן אשכנזישע און חסידישע ירושה. אסאך קאמענטארן אנליין דריקן אויס שטארקע מיינונגען פאר און קעגן דעם מנהג. טייל זען עס אלס א באדייטפולע טראדיציע, אנדערע אלס אן אומבאגרינדעטן אדער אפילו שעדליכן מנהג מיט נישט-אידישע ווארצלען. דער מאנגל אין קלארע מקורות פאר די שפעטע 1700ער יארן שאפט באזארגניס פאר טייל. די אנטוויקלונג פון דעם מנהג פון מאכן שניטן ביזן פארעמען דעם גאנצן חלה ווערט באמערקט. | ||
==רעפערענצן== | |||
{{רעפערענצן}} | |||