בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,368
רעדאגירונגען
קיין רעדאגירונג באמערקונג
(פארראכטן פּאראמעטער) |
אין תקציר עריכה |
||
| (11 מיטלסטע ווערסיעס פון 4 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע|דריטער זון פון אהרן הכהן, צווייטער כהן גדול (–ב'תקט"ז)}} | {{דעסקריפציע|דריטער זון פון אהרן הכהן, צווייטער כהן גדול (–ב'תקט"ז)}} | ||
{{ | {{באאמטער | ||
| | | תאריך פטירה עברי = {{לינק צו אידיש יאר|2516}} | ||
| געבורט ארט = [[מצרים]] | | געבורט ארט = [[מצרים]] | ||
| ארט | | פטירה ארט = [[ארץ ישראל]] | ||
| באגרעבעניש = קבר אלעזר בן אהרן הכהן, עוורתא{{ש}}{{coord|32.162226|N|35.286887|E|type:landmark|display=inline|טיפ=primary}} | |||
| באגרעבעניש | |||
| טיטל = אלעזר כהן גדול | | טיטל = אלעזר כהן גדול | ||
| צונאמען = אלעזר בן אהרן | | צונאמען = אלעזר בן אהרן | ||
| שורה 20: | שורה 19: | ||
| קינדער = [[פינחס]] | | קינדער = [[פינחס]] | ||
}} | }} | ||
'''אֶלְעָזָר הכהן''' איז געווען דער דריטער זון פון [[אהרן הכהן]] און פלומעניק פון [[משה רבינו]]. ער האט געדינט | '''אֶלְעָזָר הכהן''' איז געווען דער דריטער זון פון [[אהרן הכהן]] און פלומעניק פון [[משה רבינו]]. ער האט געדינט דער צווייטער אלס [[כהן גדול]], נאך זיין פאטער'ס פטירה. | ||
== לעבן == | == לעבן == | ||
| שורה 29: | שורה 28: | ||
זיינע צוויי עלטערע ברידער זענען געווען [[נדב און אביהוא]], וועלכע זענען ארויפגערופן געווארן צום [[הר סיני]] ארום די טעג פון [[מעמד הר סיני|מתן תורה]]{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כד|א}}. זעט דארט אין די מפרשים אז דאס איז געווען אין די [[שלשת ימי הגבלה]] (רש"י), אדער אין טאג פון מתן תורה נאך דעם מעמד הר סיני (ראב"ע)}}. לויט [[רבי יצחק אברבנאל]] איז אויך אלעזר ארויפגערופן געווארן צוזאמען מיט זיין יונגערער ברודער איתמר, אין כלל פון די זיבעציג [[זקנים]]{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כד|מפרש=אברבנאל}}. [[רבי יעקב בן אשר|דער בעל הטורים]] שרייבט דארט אבער אז אלעזר און איתמר זענען נישט ארויפגעקומען}}. אלעזר ווערט דערמאנט צווישן די צען צדיקים וואס משה רבינו האט אויסגערעכנט, צו בעטן אז השי"ת זאל מוחל זיין דעם [[חטא העגל]] אין זייער זכות{{הערה|{{מדרש רבה|שמות|מד|ו}}}}. | זיינע צוויי עלטערע ברידער זענען געווען [[נדב און אביהוא]], וועלכע זענען ארויפגערופן געווארן צום [[הר סיני]] ארום די טעג פון [[מעמד הר סיני|מתן תורה]]{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כד|א}}. זעט דארט אין די מפרשים אז דאס איז געווען אין די [[שלשת ימי הגבלה]] (רש"י), אדער אין טאג פון מתן תורה נאך דעם מעמד הר סיני (ראב"ע)}}. לויט [[רבי יצחק אברבנאל]] איז אויך אלעזר ארויפגערופן געווארן צוזאמען מיט זיין יונגערער ברודער איתמר, אין כלל פון די זיבעציג [[זקנים]]{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כד|מפרש=אברבנאל}}. [[רבי יעקב בן אשר|דער בעל הטורים]] שרייבט דארט אבער אז אלעזר און איתמר זענען נישט ארויפגעקומען}}. אלעזר ווערט דערמאנט צווישן די צען צדיקים וואס משה רבינו האט אויסגערעכנט, צו בעטן אז השי"ת זאל מוחל זיין דעם [[חטא העגל]] אין זייער זכות{{הערה|{{מדרש רבה|שמות|מד|ו}}}}. | ||
זיינע צוויי עלטערע ברידער זענען אומגעקומען אין טאג פון [[חנוכת המשכן]], "בהקריבם אש זרה לפני ה'"{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|ג|ד}}}}, דאן איז געבליבן מיט אים נאר זיין יונגערער ברודער איתמר וואס האט געדינט אלס [[כהן]]. אלעזר האט געמאכט די ערשטע [[פרה אדומה]] אין מדבר{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|יט|א|ד}}}}. ווען זיי האבן געלערנט תורה פון משה רבינו, איז אלעזר געזעסן רעכטס פון משה און איתמר לינקס פון אהרן{{הערה|{{בבלי|עירובין|נד|ב}}}}. | זיינע צוויי עלטערע ברידער זענען אומגעקומען אין טאג פון [[חנוכת המשכן]], "בהקריבם אש זרה לפני ה'"{{הערה|{{תנ"ך|ויקרא|י|א}}; {{תנ"ך|במדבר|ג|ד}}}}, דאן איז געבליבן מיט אים נאר זיין יונגערער ברודער איתמר וואס האט געדינט אלס [[כהן]]. בשעת זיין פאטער'ס לעבן, האט אלעזר געדינט ווי דער "נשיא נשיאי הלוי", דער הויפט פאראנטווארטליכער אויף די "שומרי משמרת הקודש"{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|ג|לב}}}} און אויף די כלים פונעם [[משכן]] ביים אריבערפירן דעם משכן פון איין פלאץ צום אנדערן, און מיט דעם איז ער געווען דער ערשטער [[אמרכל]]{{הערה|{{ירושלמי|שבת|י|ג}}.}}. ער האט אויך געמאכט די ערשטע [[פרה אדומה]] אין מדבר{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|יט|א|ד}}}}. ווען זיי האבן געלערנט תורה פון משה רבינו, איז אלעזר געזעסן רעכטס פון משה, און איתמר לינקס פון אהרן{{הערה|{{בבלי|עירובין|נד|ב}}}}. | ||
ווען זיין פאטער איז נפטר געווארן, איז אלעזר געווארן אויפגענומען אלס כהן גדול אויף זיין ארט{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|כ|כה|כח}}}}. ער ווערט פון דאן דערמאנט אין עטליכע וויכטיגע פאסירונגען: | ווען זיין פאטער איז נפטר געווארן, איז אלעזר געווארן אויפגענומען אלס כהן גדול אויף זיין ארט{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|כ|כה|כח}}; {{תנך|דברים|י|ו}}}}. ער ווערט פון דאן דערמאנט אין עטליכע וויכטיגע פאסירונגען: צוזאמען מיט משה האט ער געציילט די אידן אויף די פלוין פון מואב ביי דעם ברעג פון ירדן{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|כו|א|ג}}}}; ער איז געווען נעבן משה ווען די [[בנות צלפחד]] האבן פארגעשטעלט זייער פראגע{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|כז|ב}}}}; ביי [[מלחמת מדין]] ווערט אויך איבערגעגעבן דורך אים "חוקת התורה" פאר אידן{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|לא|כא}}}}; און, צוזאמען מיט [[יהושע]], איז ער געווען אין שפיץ פון די געשטעלטע איינצוטיילן ארץ ישראל{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|לב|כח}}; {{תנ"ך|במדבר|לד|יז}}; {{תנ"ך|יהושע|יד|א}}}}. | ||
אלעזר | דער אויבערשטער האט באפוילן משה ער זאל אויפנעמען יהושע אלס זיין נאכפאלגער פארנט פון אלעזר, און אז יהושע זאל זיך, דורכאויס זיין פירערשאפט, שטעלן פאר אלעזר אים צו פרעגן "במשפט האורים"{{הערה|{{תנך|במדבר|כז|יח|כב}}}}. | ||
אלעזר איז נפטר געווארן אין זעלבן יאר ווי יהושע בן נון{{הערה|סדר הדורות | אלעזר איז נפטר געווארן אין זעלבן יאר ווי יהושע בן נון{{הערה|{{סדר הדורות|ימות עולם|ב'תקט"ז}}}}, {{לינק צו אידיש יאר|2516}}{{ביאור|לויט'ן ציילונג באניצט אין סדר הדורות און אין אנדערע ספרים אויף אידישע כראנאלאגיע, וועלכע הייבן אן פון טאג ווען [[אדם הראשון]] איז באשאפן געווארן, אין צווייטן יאר לבריאת העולם (דער ערשטער יאר לבריאת העולם, גערופן "שנת תוהו", האט אנטהאלטן בלויז פינף טעג). לויט די רעכענונג וואס איז היינט אנגענומען (אין וועלכע דער יעצטיגער יאר איז {{תאריך עברי נוכחי|xhxjY}}), וואס הייבט זיך אן פון ערשטן טאג צום [[בריאת העולם]], דארף מען צולייגן איין יאר צום חשבון. {{ש}}אויב די יארן אין די תורה רעכענען זיך ווען זיי זענען געענדיגט, און נישט ווען זיי הייבן זיך אן, דארף מען מעגליך צולייגן נאך א יאר צום חשבון. איבער דעם ספק, זעט: {{היברובוקס|רבי אברהם ישעיהו קארעליץ|חזון איש|14336|אורח חיים, סימן ק"מ, ס"ק ג'|page=465}}.}}, נאך וואס ער האט געשריבן די לעצטע פסוקים אין [[ספר יהושע]]{{הערה|{{בבלי|בבא בתרא|טו|א}}}}, און זיין זון [[פינחס]] האט אים איבער גענומען אין די ראלע פון [[כהן גדול]]. די כהונה גדולה איז געבליבן ביי די אפשטאמיגע פון אלעזר, ביז צו די צייטן פון [[עלי הכהן]] וועלכער האט געשטאמט פון איתמר{{הערה|{{תנ"ך|שמואל א|ב|ל|מפרש=רש"י}}}}, און איז צוריקגעקומען אין די צייטן פון [[צדוק]], ווען [[אביתר]] איז פארטריבן געווארן דורך [[שלמה המלך]]{{הערה|זעט: {{תנ"ך|שמואל א|ב|ל|לו}}; {{תנ"ך|מלכים א|ב|כו|כז}}}}. אויך [[עזרא הסופר]] האט געשטאמט פון אלעזר{{הערה|{{תנ"ך|עזרא|א|ה}}}}. 16 פון די 24 [[משמרות כהונה]] זענען געווען פון די בני אלעזר{{הערה|{{תנ"ך|דברי הימים א|כד|ג|ו}}}}. | ||
==קבר | ==קבר== | ||
[[טעקע:Northern views. Awerta, tombs of Eleazar and Phinehas.jpg|קליין|בילד פון אנהויב 20סטן יאר הונדערט, פון די קברים פון אלעזר און פינחס]] | |||
[[טעקע:קברי אלעזר ואיתמר בגבעת פינחס (עוורתא).JPG|קליין|אידן זענען מתפלל ביים קבר פון אלעזר און איתמר]] | |||
סוף [[ספר יהושע]] שטייט אז אלעזר איז באערדיגט געווארן אין "גבעת פינחס בנו – דאס בערגל פון [[פינחס]] זיין זון – אין הר אפרים"{{הערה|{{תנ"ך|יהושע|כד|לג}}; זעט {{יוספוס|קדמוניות|ה|א}}}}. דער מלבי"ם ערקלערט אז די בני יוסף האבן געוואלט באגראבן אלעזר הכהן אין זייער נחלה. און אין דער צייט פון זיין פטירה האבן זיי באשטימט גבעת פינחס אלס א "שדה חרם" (וואס ווערט געגעבן פאר דעם כהן וואס דאן איז זיין משמר) בשעת די משמרת פון פינחס, אזוי וועט זיין פאטער ווערן באגראבן אין זייער נחלה{{הערה|{{תנ"ך|יהושע|כד|לב|מפרש=מלבי"ם}}}}. | |||
לויט געוויסע אידישע און, להבדיל, [[שומרונים|שומרונ]]'ישע און אראבישע מסורות איז גבעת פינחס אין אראבישן דערפל [[עוורתא]], פון דרום-מזרח צו [[שכם]]. די ערשטער עדות איבער דעם פלאץ, איז איבערגעגעבן געווארן דורך [[רבי יעקב השליח]] (א תלמיד פון [[רבי יחיאל פון פאריז]]) וואס האט באזוכט דארט אין ד'תתקצ"ה: "וכפר עוורתא לשמאל העולה לירושלים… הוא קבר אלעזר בן אהרן הכהן והוא בנין מפואר מאוד"{{הערה|געדרוקט אין {{היברובוקס|יהודה דוד אייזנשטין|אוצר מסעות|2933|page=66|עמ=66}}}}. [[רבי אשתורי הפרחי]] (אנהייב אלף השישי) שרייבט אז דאס איז גראד מזרח פון שכם{{הערה|{{אוצר החכמה|אשתורי בן משה הפרחי|כפתור ופרח|153394|page=76|באנד=ב|שנת הוצאה=תשס"ז|מו"ל=ביהמ"ד להלכה בהתישבות|עמ=סז|לינק טעקסט=פרק י"א}}}}. | |||
דער קבר איז עטליכע מאל במשך די יארן וואנדאליזירט געווארן מיט'ן אונטערצינדן און אראבישע [[גראפיטי]]{{הערה|נח זבולוני, [https://ranaz.co.il/articles/article3664_19920522.asp חולל קבר אלעזר בן-אהרן - הכהן הגדול הראשון של בני ישראל], דבר, מאי 22, 1992}} | אין 1838 האט אלעזר הלוי פון שכם אנגעשריבן א דעטאלירטע באשרייבונג פונעם פּלאץ. אין זיין שילדערונג זאגט ער, אז ער האט באזוכט די קברים פון פינחס, אלעזר און איתמר אין עוורתא, און די שומרונים היטן די קברים נאכפאלגנדיג א גזירת גירוש וואס איבראהים פאשא, וועלכער האט זיי באטראכט אלס געצנדינער, האט אויף זיי ארויפגעלייגט, און זיי האבן געמאכט א נדר צו באפוצן די קברים און די גזירה איז אוועק{{הערה|בריוו פון ד"ר אלעזר הלוי משכם, מובא ב{{פרויקט בן-יהודה|שם=מרדכי אהרן גינצבורג|זיהוי=13346|שם היצירה=השומרונים (על פי מכתבי המסע של הד"ר אלעזר הלוי)}}}}. | ||
פילע גייען ארויף צום אנגעצייכנטן ארט אין היינטצייטיגן עוורתא אין [[א' אב]], צום [[יארצייט]] פון זיין טאטן אהרן הכהן{{הערה|{{ערוץ7|אורנית עצר|מאות עלו לקבר אלעזר הכהן בכפר עוורתא|241367|יולי 20, 2012}}}}, און מיליטערישע קרעפטן טוען דאן באַוואכן דעם אָרט{{הערה|{{ערוץ7|אפרים מורנו|הילולת "שבעים הזקנים" בעוורתא|232696|יאנואר 31, 2012}}}}. | |||
דער קבר איז עטליכע מאל במשך די יארן וואנדאליזירט געווארן מיט'ן אונטערצינדן און אראבישע [[גראפיטי]]{{הערה|נח זבולוני, [https://ranaz.co.il/articles/article3664_19920522.asp חולל קבר אלעזר בן-אהרן - הכהן הגדול הראשון של בני ישראל], דבר, מאי 22, 1992;{{ש}}{{mako|חדשות 2|הושחת קבר אלעזר הכהן בשומרון|68eab5b07995331017|news-military/security|31 אקטאבער 2011}};{{ש}}{{קישור כללי|אדרעס=https://www.kolhazman.co.il/87363|קעפל=חולל קבר אלעזר בן אהרן הכהן בעווארתא|זייטל=כל הזמן|דאטום=יאנואר 23, 2016}}}}. אין [[אדר]] [[ה'תשע"ב]] איז דער קבר צוויי מאל נאכאנאנד וואנדאליזירט געווארן מיט אויפשריפטן וואס האבן געלויבט די רוצחים פון די איתמר אטאקע {{העב|רצח בני משפחת פוגל באיתמר}} וואו די פויגל פאמיליע איז אומגעקומען{{הערה|{{JDN|אלי בן דוד|המתפללים נכנסו לעוורתא והזדעזעו: הלל ושבח לרוצח משפחת פוגל|36430|פעברואר 1, 2012}};{{ש}}{{ערוץ7|שלמה פיוטרקובסקי|כתובות נאצה רוססו על קבר אלעזר בן אהרון|233366|פעברואר 12, 2012}}}}. | |||
==זעט אויך== | ==זעט אויך== | ||