רוי:רבי אברהם יהושע העשיל (אפטא)

רבי אברהם יהושע העשיל פון אפטא

דער ציון פון אפטער רב
געבורט	1748 ה'תק"ח דזימיגראד
פטירה	מערץ 24 1825 (אלט: 77 בערך) ה' ניסן ה'תקפ"ה מעזעביזש
כינוי	אפטער רב
מקום קבורה	מעזעביזש
וואוין אָרט	דזימיגראד, קאלבאסאוו, אפטא, יאסי, מעזעביזש
טעטיגקייט אָרט	קאלבאסאוו, אפטא, יאסי, מעזעביזש
רבי'ס	זלאטשוב'ער מגיד, רבי אלימלך פון ליזענסק
ספרים	"אוהב ישראל", "תורת אמת"
טאטע	רבי שמואל רב פון ניישטאט, פון די גרויסע רבנים אין פוילן
מאמע	מרת רחל מרגלית
ערשטער אדמו"ר פון אפטא יוסף משה העשיל יצחק מאיר העשיל ←

נוסח פון זיין מציבה
פ”נ הרב אדמו”ר אוהב ישראל מ”ה אברהם יהושע העשיל מק’ אפטא בהרב החסיד ועניו שלשלת היוחסין מ’ שמואל ז”ל. נפ’ ה’ ניסן תקפ”ה. לעת זקנותו תקע אהלו של תורה פ”ק מעזבוז ולו דומי’ תהילה ובמקום גדולתו שם ענותנותו, אשר יצוה את בניו שלא לכתוב על מצבתו שבחות. תנצב”ה.

רבי אברהם יהושע העשיל פון אפטא (ווערט אויך אנגערופן אפטא'ער רב; דער אוהב ישראל, אויפן נאמען פון זיין ספר); (ה'תק"ח, 1748 – ה' ניסן ה'תקפ"ה, מערץ 24 1825) איז געווען א רבי, דער ערשטער אין אפטא-מעזשביזש און קאפיטשניטץ דינאסטיע.

ביאגראפיע

ער איז געבוירן אין יאָר ה'תק"ח צו רבי שמואל, איידעם פון רבי יעקב פון טאָרטשין, ער איז געווען פון די אויסגעצייכנטע תלמידים פון רבי אלימלך פון ליזענסק און פון רבי יחיאל מיכל פון זלאטשוב. ער האט געדינט אלס רב און אדמו"ר אין קאלבאסאוו וואס איז אין גאליציע, אין אפטא וואס איז אין פוילן, אין יאסי וואס איז אין מאלדאווע, און אין מעזעביזש אין פאדאליע (אוקראינע). אין זיינע לעצטע יארן איז ער געווען דער זקן האדמו"רים אין זיין דור, און זיין מיינונג איז געווען פאררעכנט ביי אלע חסידים.

דער אפטא'ער רב ביידע עלטערן האבן געשטאמט פון די בארימטע רבנישע משפחות, און זיין פאטער הרב שמואל וועלכער האט געדינט אלס רב פון ניישטאט, איז געווען איינער פון די חשוב'סטע רבנים פון פוילן. שוין אין די קינדער יארן האט ער ארויסגעוויזן גרויסע פעאיקייטן. ער האט געלערנט ביי רבי אלימלך פון ליזענסק, און איז געווען באקאנט אלס א גרויסער למדן אין גמרא. ער האט אנגעהויבן זיין קאריערע אלס רב פון דער שטעטל קאָלבאסאָוו אין פּוילן אום יאר ה'תקמ"ח ווי ער האט אסאך געליטן. אום ה'תק"ס האָט ער מסכים געווען צו ווערן באַשטימט צו ווערן רב אין אפטא. אום ה'תקס"ח איז ער פאררופן געווארן דורך דעם באנקיר דער חסיד יחיאל דניאל צו דינען אלס רב אין יאסי, וועלכער האט אויך צוגעזאגט צו צושטעלן א הויז וואו ער וועט קענען אויפנעמען די וואס וועלן קומען לערנען תורה מיט אים, אבער אויך דארט האט ער עס נישט געהאט לייכט, און אין יאר ה'תקע"ג האט ער געמוזט אנטלויפן און איז אריבער קיין מעזשביזש.

ער האט זיך געשטעלט קעגן עטליכע דרוקן פון אנדערע חסידישע הויפן ווי פאלגנד: ער האט נישט מסכים געווען מיט די באוועגונג פון רבי צבי הירש פון זידיטשוב און איז געווען קעגן זיין איניציאטיוו איבערצודרוקן און ווידער פארשפרייטן דעם ספר הזוהר.
אזוי אויך האט ער זיך קעגן געשטעלט די וואס האבן געוואלט דרוקן דעם ספר המשלים פון רבי נחמן מברסלב, ווייל ער האט געגלייבט אז אין די משלים זענען פארשפארט זייער טיפע סודות און אין א שפראך וואס איז שווה לכל נפש, און דעריבער, נישט פאסיג.

אין יאר ה'תקע"ג, נאך וואס אין קהילה אין יאסי איז געווארן מחלוקת, און אין מעזעביזש איז דער פלאץ ליידיג געווארן^{[אויסקלארונג פארלאנגט]} האט ער זיך באזעצט אין מעזעביזש וואו עס זענען געווען אסאך חסידים נעבן אים. ער האט ווייטער געהאלטן קאנטאקטן מיט די חסידישע קהילות פון מאלדאווע, און איז צומאל אויך גערופן געווארן צו לייזן הלכה'דיגע פראגעס. זיין מערסטאויסגעצייכנט שטריך איז געווען זיין ליבשאפט צו אידן^{[מקור פארלאנגט]}.

ער איז אוועק ה' ניסן ה'תקפ"ה, און איז באערדיגט געווארן אין בית החיים אין מעזעביזש נעבן דעם בעל שם טוב אין דעם זעלבן אוהל. די חסידישע לעגענדע זאָגט, אַז מלאכים האָבן געטראָגן זיין קערפער און באערדיגט אין בית החיים אין טבריה וואו עס איז געשטעלט געווארן אַ סימבאָלישן שטיין לכבוד אים. א בית מדרש איז געגרינדעט געווארן אין יאסי אויף זיין נאמען.

פאמיליע

• רבי יצחק מאיר פון זינקאוו, אוועק א' אדר ה'תרט"ו אין עלטער פון 79 יאר, האט געהאט איין זוהן:
  • רבי משולם זוסיא פון זינקאוו, אוועק ג' אלול ה'תרכ"ד אין עלטער פון 52 יאר.
  • זיין איידעם הרב שמואל אשכנזי, שווער פון רבי יהושע רוקח פון בעלזא.
• רבי יוסף משה פון מעזעביזש.
  • זיין איידעם רבי מנחם מנדל פון סאטאנאוו, אייניקל פון רבי יוסף פון יאמפעלע. אוועק ט"ו חשון ה'תרט"ז אין עלטער פון 75 יאר.
• הרבנית יוכבד, בזיווג ראשון פרוי פון הרב קלמן טירער א זון פונעם באר מים חיים, און בזיווג שני, פרוי פון רבי דן יונגרלייב, זוהן פון רבי יצחק פון ראדוויל, זוהן פון רבי יחיאל מיכל פון זלאטשאוו, זיי האבן געהאט צוויי טעכטער און דריי זוהן:
  • זיין זוהן רבי לוי (משה יהודה) פון ראדוויל.
  • זיין זוהן רבי אברהם מאיר פון ביאלוברזיג, אוועק אום ה'תרי"ב, איידעם פון רבי יצחק פון ווארקא.
  • זיין זוהן רבי שמואל יחיאל פון בוטושאן, געווען ממלא מקום פון זיין טאט'ן.
  • זיין טאכטער הרבנית בלומה רייזל פרוי פון רבי שלום יוסף פרידמן, עלסטער זוהן פון רבי ישראל פון רוזשין.
  • זיין טאכטער פרוי פון רבי יצחק טווערסקי פון סקווירא.
• הרבנית דינה, פרוי פון רבי ישראל פון ליטשניץ.
  • זיין זוהן רבי יוסף פון טיברוב.
    • זיין איידעם רבי משה צבי פון סטאנאוויטש.
      • זיין איידעם רבי מנחם נחום פון לויעוו, זוהן פון רבי אהרן פון טשערנאביל.
• הרבנית רחל, פרוי פון רבי מרדכי אורנשטיין
  • זיין זוהן רבי יעקב יואל, איידעם פון רבי משה אליקים בריעה האפשטיין פון קאזניץ
    • זיין זוהן רבי ישראל.
      • זיין זוהן רבי אברהם יהושע העשיל פון מאגלאניצע.

באקאנטע תלמידים

• רבי ישכר דב פון ראדאשיץ.
• רבי אשר ישעיה רובין.
• רבי שמואל פון קאמינקא.
• רבי חיים מאיר יחיאל שפירא (מוגלניצא).
• רבי משה צבי פון סאווראן.
• רבי צבי אלימלך שפירא.
• רבי משה טייטלבוים (ישמח משה).
• רבי יצחק אייזיק ספרין.
• רבי פנחס לרנר פון דינוביץ, מחבר ספר שפתי צדיקים.

זיינע ספרים

• אוהב ישראל (ז'יטומיר תרכ"ה), וואס אויף דעם איז ער פאררופן געווארן דער "אוהב ישראל".
• תורת אמת (לבוב תרי"א).
• אגרות האוהב ישראל, בהוצאת מכון שפתי צדיקים, ירושלים תש"ס.

זעט אויך

• מעזשביזש (חסידות)
• דער ארטיקל "אנציקלופדיה לחכמי גליציה", ביי המכלול.

צו ליינען מער

• יצחק אלפסי, הרב מאפטא בעל אוהב ישראל, "תולדותיו, קורות חייו, אמרותיו, בניו וצאצאיו", בהוצאת מכון שפתי צדיקים, ירושלים תשמ"א.
• רבי שלום חיים פרוש, "רבי אברהם יהושע העשיל מאפטא", בתוך: אור יקרות, חלק שני עמ' פג-קב, ירושלים תשנ"ח.
• אנציקלופדיה לחכמי גליציה, מאיר וונדר.

דרויסנדע לינקס

• שמואל יוסף פין, הערך "הר"ר אברהם יהושע העשיל", בתוך: כנסת ישראל, ורשה תרמ"ז, עמ' 12
• רבי אברהם יהושע העשיל (אפטא), אין "אנציקלופדיה יהודית" אויף "דעת"
• רבי אברהם יהושע העשיל מאפטה בעל האוהב ישראל, באתר אהלי צדיקים
• ישראל מרדכי טייטלבוים, שלשלת היוחסין, סדר היחוס של רבי אברהם יהושע העשיל מאפטא
• תולדות בהוצאת מכון שפתי צדיקים, ירושלים, תשע"ו.

כתביו

• ספרו "אוהב ישראל" באתר היברובוקס.
• ספרו "תורת אמת" באתר היברובוקס.

רעפערענצן

פריערדיגער: {{{פאריגער}}}

אדמו"רי אפטא-זינקוב

קומענדיגער: {{{נעקסטער}}}

[[{{{1}}}|ו{{{1}}}]]